ماده ۳۳۷ قانون تجارت: تفاوت میان نسخهها
جز (Keyhani صفحهٔ ماده 337 قانون تجارت را به ماده ۳۳۷ قانون تجارت منتقل کرد) |
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) |
||
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
دلال باید در نهایت صحت و از روی صداقت طرفین معامله را از جزئیات راجعه به معامله مطلع سازد ولو اینکه دلالی را فقط برای یکی از طرفین بکند - دلال در مقابل هر یک از طرفین مسئول تقلب و تقصیرات خود میباشد. | '''ماده ۳۳۷ قانون تجارت''': [[دلال]] باید در نهایت صحت و از روی صداقت طرفین [[معامله]] را از جزئیات راجعه به معامله مطلع سازد ولو اینکه [[دلالی]] را فقط برای یکی از طرفین بکند - دلال در مقابل هر یک از طرفین مسئول [[تقلب]] و [[تقصیر|تقصیرات]] خود میباشد. | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۳۳۶ قانون تجارت|مشاهده ماده قبلی]]}} | |||
*{{زیتونی|[[ماده ۳۳۸ قانون تجارت|مشاهده ماده بعدی]]}} | |||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده ۳۳۲ قانون تجارت]] | |||
* [[ماده ۳۳۵ قانون تجارت|ماده ۳۳۵]] تا [[ماده ۳۵۶ قانون تجارت|۳۵۶ قانون تجارت]] | |||
* [[ماده ۴۴۴ قانون مدنی]] | |||
== توضیح واژگان == | |||
* [[تقلب]]: به عوض کردن یا وارونه جلوه دادن حقیقت که با سوءنیت همراه است، تقلب گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دلالی در حقوق ایران تحلیل مسئولیت مدنی دلال|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3108704|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=فرجی|چاپ=1}}</ref> | |||
تقلب: به عوض کردن یا وارونه جلوه دادن | |||
== | == مطالعات تطبیقی == | ||
در حقوق ایالات متحده آمریکا، تدلیس و بی صداقتی دلال، منجربه انعزال وی میگردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دلالی در حقوق ایران تحلیل مسئولیت مدنی دلال|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3108724|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=فرجی|چاپ=1}}</ref> | در حقوق ایالات متحده آمریکا، [[تدلیس]] و بی صداقتی دلال، منجربه انعزال وی میگردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دلالی در حقوق ایران تحلیل مسئولیت مدنی دلال|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3108724|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=فرجی|چاپ=1}}</ref> | ||
== | == فلسفه و مبانی نظری == | ||
مسئولیت دلال در صورت عدم ارائه اطلاعات صحیح و پنهان نمودن حقیقت، از باب قاعده [[غرور]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دلالی در حقوق ایران تحلیل مسئولیت مدنی دلال|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3108968|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=فرجی|چاپ=1}}</ref> | |||
== | == نکات تفسیری دکترین ماده 337 قانون تجارت == | ||
زمانی میتوان اعمال دلال را صحیح برشمرده و وی را از هرگونه [[مسئولیت مدنی]] و [[مسئولیت کیفری|کیفری]] مبری دانست که از مقررات [[قانون تجارت]] و قوانین مرتبط با دلالان تخطی ننمایند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3103840|صفحه=|نام۱=حسینقلی|نام خانوادگی۱=کاتبی|چاپ=12}}</ref> مثلاً دلال باید طرفین عقد را بهطور صحیح و صادقانه از جزئیات قرارداد و مورد معامله آگاه نماید. چنانچه این وظیفه را به نحو احسن انجام دهد؛ دیگر در مورد خوبی یا بدی جنس یا اعتبار طرفین معامله مسئولیتی نخواهد داشت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد اول) (تجارت سنتی، تجارت الکترونیکی، سوابق حقوق تجارت و جایگاه آن، شرایط اشتغال به تجارت، اشخاص حقیقی و حقوقی در تجارت و مشخصات آنان، معاملات و قراردادهای تجاری، دفاتر و اسناد تجاری، اسم و علائم تجاری)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3240752|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد چهارم) (قراردادهای تجارتی و ورشکستگی و تصفیه)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1837464|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=ستوده تهرانی|چاپ=16}}</ref> | |||
البته مهمترین تکلیف دلال، معرفی طرفین عقد به یکدیگر است؛ که وی در این رابطه، امین متعاقدین محسوب میگردد؛ اما ضامن اعتبار آنان و مطلوبیت کالایشان نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد حاکم بر حراج در حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1851468|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=غلامی پاجی|چاپ=1}}</ref> و درصورت بروز تخلف از سوی دلال، میتوان وی را مستحق مسئولیت قراردادی و قهری دانست. مسئولیت قراردادی، به موجب توافق بین طرفین، ضمن قرارداد دلالی تعیین میگردد. و حدود و شرایط مسئولیت قهری را نیز، قانونگذار مشخص مینماید. زیاندیده، در انتخاب ضمانت اجراهای هر یک از این دو نوع مسئولیت، مختار است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دلالی در حقوق ایران تحلیل مسئولیت مدنی دلال|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3108708|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=فرجی|چاپ=1}}</ref> | |||
برخی مفاد مندرج در '''ماده ۳۳۷ قانون تجارت''' را که در آن دلال به اموری از جمله رعایت صداقت موظف شده است، تأکید قانونگذار بر تعهدات اخلاقی دانستهاند. اما به نظر میرسد این برداشت ناصواب باشد، چراکه مفاد ماده (۳۳۷) صرفاً توصیههای اخلاقی و تأکید بر تعهدات اخلاقی نمیباشد، بلکه از ویژگیهایی است که هر وکیلی باید آن را رعایت کرده و مصلحت موکل خود را در نظر بگیرد، زیرا قانونگذار قرارداد دلالی را علیالاصول تابع مقررات وکالت دانسته است (قسمت اخیر [[ماده ۳۳۲ قانون تجارت]]).<ref>{{Cite journal|title=عقود اذنی تجاری: مطالعه تطبیقی در فقه امامیه و نظامهای حقوقی ایران و انگلیس|url=https://csiw.qom.ac.ir/article_2662.html|journal=پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب|date=1402|issn=2476-4213|pages=73–96|volume=10|issue=4|doi=10.22091/csiw.2024.7964.2242|language=fa|first=سید حسین|last=صفایی|first2=علی|last2=فلاحتی شهاب الدینی}}</ref> | |||
== نکات توضیحی ماده 337 قانون تجارت == | |||
دلال باید اطلاعات مربوط به قرارداد را به نحو صحیح در اختیار طرفین معامله بگذارد که این امر مستلزم آگاهی کافی و متعارف او نسبت به جزئیات رشتهای است که در آن به فعالیت میپردازد. درغیراینصورت ممکن است بهطور غیرعمدی، مرتکب تقصیر گردیده موجب ورود [[زیان]] به یکی از طرفین قرارداد گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=دادستان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4243140|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=دمیرچیلی|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=حاتمی|نام۳=محسن|نام خانوادگی۳=قرایی|چاپ=14}}</ref> | |||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 337 قانون تجارت == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | |||
# دلال باید با دقت و صداقت عمل کند. | |||
# دلال ملزم است طرفین معامله را از جزئیات مربوط به معامله آگاه کند. | |||
# اطلاعرسانی به طرفین حتی در صورتی که دلالی برای یکی از آنها انجام شود، ضرورت دارد. | |||
# دلال در برابر هر یک از طرفین مسئولیت تقلب و کوتاهیهای خود را دارد. | |||
# رعایت امانت و صداقت در روابط دلالی اهمیت دارد. | |||
# مسئولیت دلال شامل تمام مراحل و جزئیات معامله میشود. | |||
== رویههای قضایی == | |||
به موجب نظر کمیسیون [[نشست قضایی|نشستهای قضایی]]، به مناسبت نشست قضات دادگستری قم، «اگر دلال، نقشی در ارزش گذاری [[مورد معامله]] و تشویق طرفین به انجام [[معامله]] با قیمت خاصی نداشته باشد و صرفاً واسطه در معرفی مورد معامله باشد اما در میزان قیمت و ارزش [[مبیع]] نقشی ایفا نکند [[ضامن]] [[خسارت]] مذکور در سؤال نیست و مورد از شمول [[ماده ۳۳۵ قانون تجارت|ماده ۳۳۵]] و [[ماده ۳۳۷ قانون تجارت|۳۳۷ قانون تجارت]] خارج است و هرگاه معاملهای بین طرفین با قصد و اختیار واقع شده باشد و شخص ثالث تأثیری در این معامله نداشته باشد و یک طرف [[مغبون]] شده باشد، درصورتی که [[خیار غبن]] را ساقط نکرده باشد به موجب [[ماده ۴۴۴ قانون مدنی]]، مغبون میتواند اقدام کند اما اگر در تحقق این معامله، [[شخص ثالث]] واسطه و دلال بودهاست ضمان و عدم ضمان دلال تابع مقررات دلالی [[ماده ۳۳۵ قانون تجارت|مواد ۳۳۵]] و [[ماده ۳۳۷ قانون تجارت|۳۳۷ قانون تجارت]] است. بنابراین چنانچه دلال (بنگاهدار) در تحقق این معامله [[تقصیر]] داشته باشد و مشتری به خاطر عدم اعتماد به دلال اقدام به خرید کند در این صورت طبق [[ماده ۳۳۴ قانون تجارت|مواد ۳۳۴]] و [[ماده ۳۴۵ قانون تجارت|۳۴۵ قانون تجارت]] دلال ضامن جبران خسارت است و اگر دلال تققصیر نداشته باشد و صرفاً مورد معامله را به طرفین معرفی اما نقشی در ارزش گذاری و قیمت مورد معامله نداشتهاست؛ ضامن نیست».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشستهای قضایی مسائل قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5587556|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> | |||
== مصادیق و نمونه ها == | |||
* اگر آمر، از دلال بخواهد تا نام او را برای طرف مقابل فاش نسازد، دلال ضمن اعلام این که از سوی آمر مخفی دلالی میکند، میتواند جهت انعقاد قرارداد تلاش کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد اول) (تاجر-اعمال تجاری-مایه تجاری)|ترجمه=|جلد=|سال=1378|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2203412|صفحه=|نام۱=حشمت اله|نام خانوادگی۱=سماواتی|چاپ=1}}</ref> | |||
* دلال باید بهای [[مورد معامله]] را برابر با مناسبات بازار اعلام نموده و احتمال افزایش یا کاهش آن را، به طرف [[قرارداد]] اعلام کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد اول) (تاجر-اعمال تجاری-مایه تجاری)|ترجمه=|جلد=|سال=1378|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2203420|صفحه=|نام۱=حشمت اله|نام خانوادگی۱=سماواتی|چاپ=1}}</ref> | |||
* اگر یکی از طرفین معامله فاقد [[اهلیت]] یا مشهور به [[ورشکستگی]] باشد، دلال باید طرف مقابل را، از این امر آگاه نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد اول) (تاجر-اعمال تجاری-مایه تجاری)|ترجمه=|جلد=|سال=1378|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2203408|صفحه=|نام۱=حشمت اله|نام خانوادگی۱=سماواتی|چاپ=1}}</ref> | |||
== مقالات مرتبط == | |||
* [[جایگاه حسن نیّت در عقد وکالت]] | |||
* [[معنا و مفهوم حسن نیت در قراردادها]] | |||
* [[حسن نیت فاعل فعل زیان بار]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{مواد قانون تجارت}} | |||
[[رده:دلالی]] | |||
[[رده:کلیات]] | |||
{{DEFAULTSORT:ماده 1685}} |
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۰۵
ماده ۳۳۷ قانون تجارت: دلال باید در نهایت صحت و از روی صداقت طرفین معامله را از جزئیات راجعه به معامله مطلع سازد ولو اینکه دلالی را فقط برای یکی از طرفین بکند - دلال در مقابل هر یک از طرفین مسئول تقلب و تقصیرات خود میباشد.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
مطالعات تطبیقی
در حقوق ایالات متحده آمریکا، تدلیس و بی صداقتی دلال، منجربه انعزال وی میگردد.[۲]
فلسفه و مبانی نظری
مسئولیت دلال در صورت عدم ارائه اطلاعات صحیح و پنهان نمودن حقیقت، از باب قاعده غرور است.[۳]
نکات تفسیری دکترین ماده 337 قانون تجارت
زمانی میتوان اعمال دلال را صحیح برشمرده و وی را از هرگونه مسئولیت مدنی و کیفری مبری دانست که از مقررات قانون تجارت و قوانین مرتبط با دلالان تخطی ننمایند.[۴] مثلاً دلال باید طرفین عقد را بهطور صحیح و صادقانه از جزئیات قرارداد و مورد معامله آگاه نماید. چنانچه این وظیفه را به نحو احسن انجام دهد؛ دیگر در مورد خوبی یا بدی جنس یا اعتبار طرفین معامله مسئولیتی نخواهد داشت.[۵][۶]
البته مهمترین تکلیف دلال، معرفی طرفین عقد به یکدیگر است؛ که وی در این رابطه، امین متعاقدین محسوب میگردد؛ اما ضامن اعتبار آنان و مطلوبیت کالایشان نیست.[۷] و درصورت بروز تخلف از سوی دلال، میتوان وی را مستحق مسئولیت قراردادی و قهری دانست. مسئولیت قراردادی، به موجب توافق بین طرفین، ضمن قرارداد دلالی تعیین میگردد. و حدود و شرایط مسئولیت قهری را نیز، قانونگذار مشخص مینماید. زیاندیده، در انتخاب ضمانت اجراهای هر یک از این دو نوع مسئولیت، مختار است.[۸]
برخی مفاد مندرج در ماده ۳۳۷ قانون تجارت را که در آن دلال به اموری از جمله رعایت صداقت موظف شده است، تأکید قانونگذار بر تعهدات اخلاقی دانستهاند. اما به نظر میرسد این برداشت ناصواب باشد، چراکه مفاد ماده (۳۳۷) صرفاً توصیههای اخلاقی و تأکید بر تعهدات اخلاقی نمیباشد، بلکه از ویژگیهایی است که هر وکیلی باید آن را رعایت کرده و مصلحت موکل خود را در نظر بگیرد، زیرا قانونگذار قرارداد دلالی را علیالاصول تابع مقررات وکالت دانسته است (قسمت اخیر ماده ۳۳۲ قانون تجارت).[۹]
نکات توضیحی ماده 337 قانون تجارت
دلال باید اطلاعات مربوط به قرارداد را به نحو صحیح در اختیار طرفین معامله بگذارد که این امر مستلزم آگاهی کافی و متعارف او نسبت به جزئیات رشتهای است که در آن به فعالیت میپردازد. درغیراینصورت ممکن است بهطور غیرعمدی، مرتکب تقصیر گردیده موجب ورود زیان به یکی از طرفین قرارداد گردد.[۱۰]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 337 قانون تجارت
محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- دلال باید با دقت و صداقت عمل کند.
- دلال ملزم است طرفین معامله را از جزئیات مربوط به معامله آگاه کند.
- اطلاعرسانی به طرفین حتی در صورتی که دلالی برای یکی از آنها انجام شود، ضرورت دارد.
- دلال در برابر هر یک از طرفین مسئولیت تقلب و کوتاهیهای خود را دارد.
- رعایت امانت و صداقت در روابط دلالی اهمیت دارد.
- مسئولیت دلال شامل تمام مراحل و جزئیات معامله میشود.
رویههای قضایی
به موجب نظر کمیسیون نشستهای قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری قم، «اگر دلال، نقشی در ارزش گذاری مورد معامله و تشویق طرفین به انجام معامله با قیمت خاصی نداشته باشد و صرفاً واسطه در معرفی مورد معامله باشد اما در میزان قیمت و ارزش مبیع نقشی ایفا نکند ضامن خسارت مذکور در سؤال نیست و مورد از شمول ماده ۳۳۵ و ۳۳۷ قانون تجارت خارج است و هرگاه معاملهای بین طرفین با قصد و اختیار واقع شده باشد و شخص ثالث تأثیری در این معامله نداشته باشد و یک طرف مغبون شده باشد، درصورتی که خیار غبن را ساقط نکرده باشد به موجب ماده ۴۴۴ قانون مدنی، مغبون میتواند اقدام کند اما اگر در تحقق این معامله، شخص ثالث واسطه و دلال بودهاست ضمان و عدم ضمان دلال تابع مقررات دلالی مواد ۳۳۵ و ۳۳۷ قانون تجارت است. بنابراین چنانچه دلال (بنگاهدار) در تحقق این معامله تقصیر داشته باشد و مشتری به خاطر عدم اعتماد به دلال اقدام به خرید کند در این صورت طبق مواد ۳۳۴ و ۳۴۵ قانون تجارت دلال ضامن جبران خسارت است و اگر دلال تققصیر نداشته باشد و صرفاً مورد معامله را به طرفین معرفی اما نقشی در ارزش گذاری و قیمت مورد معامله نداشتهاست؛ ضامن نیست».[۱۱]
مصادیق و نمونه ها
- اگر آمر، از دلال بخواهد تا نام او را برای طرف مقابل فاش نسازد، دلال ضمن اعلام این که از سوی آمر مخفی دلالی میکند، میتواند جهت انعقاد قرارداد تلاش کند.[۱۲]
- دلال باید بهای مورد معامله را برابر با مناسبات بازار اعلام نموده و احتمال افزایش یا کاهش آن را، به طرف قرارداد اعلام کند.[۱۳]
- اگر یکی از طرفین معامله فاقد اهلیت یا مشهور به ورشکستگی باشد، دلال باید طرف مقابل را، از این امر آگاه نماید.[۱۴]
مقالات مرتبط
منابع
- ↑ حمید فرجی. دلالی در حقوق ایران تحلیل مسئولیت مدنی دلال. چاپ 1. خرسندی، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3108704
- ↑ حمید فرجی. دلالی در حقوق ایران تحلیل مسئولیت مدنی دلال. چاپ 1. خرسندی، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3108724
- ↑ حمید فرجی. دلالی در حقوق ایران تحلیل مسئولیت مدنی دلال. چاپ 1. خرسندی، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3108968
- ↑ حسینقلی کاتبی. حقوق تجارت. چاپ 12. گنج دانش، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3103840
- ↑ سیدجلال الدین مدنی. حقوق تجارت (جلد اول) (تجارت سنتی، تجارت الکترونیکی، سوابق حقوق تجارت و جایگاه آن، شرایط اشتغال به تجارت، اشخاص حقیقی و حقوقی در تجارت و مشخصات آنان، معاملات و قراردادهای تجاری، دفاتر و اسناد تجاری، اسم و علائم تجاری). چاپ 1. پایدار، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3240752
- ↑ حسن ستوده تهرانی. حقوق تجارت (جلد چهارم) (قراردادهای تجارتی و ورشکستگی و تصفیه). چاپ 16. دادگستر، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1837464
- ↑ علی غلامی پاجی. قواعد حاکم بر حراج در حقوق ایران. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1851468
- ↑ حمید فرجی. دلالی در حقوق ایران تحلیل مسئولیت مدنی دلال. چاپ 1. خرسندی، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3108708
- ↑ صفایی, سید حسین; فلاحتی شهاب الدینی, علی (1402). "عقود اذنی تجاری: مطالعه تطبیقی در فقه امامیه و نظامهای حقوقی ایران و انگلیس". پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب. 10 (4): 73–96. doi:10.22091/csiw.2024.7964.2242. ISSN 2476-4213.
- ↑ محمد دمیرچیلی، علی حاتمی و محسن قرایی. قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی. چاپ 14. دادستان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4243140
- ↑ مجموعه نشستهای قضایی مسائل قانون مدنی. چاپ 1. جنگل، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5587556
- ↑ حشمت اله سماواتی. حقوق تجارت (جلد اول) (تاجر-اعمال تجاری-مایه تجاری). چاپ 1. میزان، 1378. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2203412
- ↑ حشمت اله سماواتی. حقوق تجارت (جلد اول) (تاجر-اعمال تجاری-مایه تجاری). چاپ 1. میزان، 1378. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2203420
- ↑ حشمت اله سماواتی. حقوق تجارت (جلد اول) (تاجر-اعمال تجاری-مایه تجاری). چاپ 1. میزان، 1378. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2203408