ماده ۳۸۸ قانون تجارت: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) جز (added Category:مسئولیت متصدی حمل و نقل using HotCat) |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده | '''ماده ۳۸۸ قانون تجارت:''' [[متصدی حمل و نقل]] مسئول حوادث و [[تقصیر]]<nowiki/>اتی است که در مدت حمل و نقل واقع شده اعم از اینکه خود [[مباشرت]] به حمل و نقل کرده یا حمل و نقل‌کننده دیگری را مأمور کرده باشد. بدیهی است که در صورت اخیر [[حق]] رجوع او به متصدی حمل و نقلی که از جانب او مأمور شده محفوظ است. | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۳۸۷ قانون تجارت|مشاهده ماده قبلی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۳۸۷ قانون تجارت|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۳۸۹ قانون تجارت|مشاهده ماده بعدی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۳۸۹ قانون تجارت|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
==مواد مرتبط == | |||
*[[ماده ۳۷۷ قانون تجارت|ماده ۳۷۷]] تا [[ماده ۳۹۴ قانون تجارت]] | |||
==توضیح واژگان== | |||
*[[متصدی حمل و نقل]]: [[ماده ۳۷۷ قانون تجارت]]، بیان می‌دارد:«[[متصدی حمل و نقل]] کسی است که در مقابل [[اجرت]] حمل اشیاء را به عهده می‌گیرد».<ref>[[ماده ۳۷۷ قانون تجارت]]</ref> از آنجایی که این تعریف ایراداتی دارد حقوقدانان به ارائه تعاریف دیگری مبادرت نموده‌اند که مناسب‌ترین آن عبارت است از اینکه متصدی حمل و نقل [[شخص|شخصی]] است که در قالب [[بنگاه]] یا موسسه، فعالیت و حرفه معمول خود را حمل و نقل اشیاء یا مسافر قرار داده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق حمل و نقل ریلی|ترجمه=|جلد=|سال=1395|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667208|صفحه=|نام۱=ابراهیم|نام خانوادگی۱=تقی زاده|چاپ=1}}</ref> | |||
== مطالعات تطبیقی == | == مطالعات تطبیقی == | ||
به موجب رویه دیوان عالی فرانسه، در خصوص حمل مسافران، متصدی حمل و نقل را باید مسئول در نتیجه دانست. لذا باید متصدی را دارای مسئولیت بدون تقصیر تلقی کرد و او را در سالم رساندن مسافران مسئول دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله علمی انتقادی حقوقی کانون وکلا سال پنجم شماره 7 مسلسل 35 آذر و دی 1332|ترجمه=|جلد=|سال=1332|ناشر=کانون وکلای دادگستری مرکز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1529932|صفحه=|نام۱=کانون وکلای دادگستری مرکز|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | به موجب رویه دیوان عالی فرانسه، در خصوص حمل مسافران، متصدی حمل و نقل را باید مسئول در نتیجه دانست. لذا باید متصدی را دارای مسئولیت بدون تقصیر تلقی کرد و او را در سالم رساندن مسافران مسئول دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله علمی انتقادی حقوقی کانون وکلا سال پنجم شماره 7 مسلسل 35 آذر و دی 1332|ترجمه=|جلد=|سال=1332|ناشر=کانون وکلای دادگستری مرکز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1529932|صفحه=|نام۱=کانون وکلای دادگستری مرکز|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | ||
== نکات تفسیری دکترین ماده 388 قانون تجارت == | |||
== نکات | متصدی باید وسایل مناسب و کافی را برای حمل [[مال التجاره]] در اختیار داشته و مال را بدون هر گونه نقص یا عیبی به [[مرسل‌الیه|مرسل الیه]] برساند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد اول) (کلیات، اعمال تجارتی، تجار، دفاتر تجارتی، قراردادهای تجارتی و حمل و نقل، بارنامه (دریایی، هوایی، زمینی) تجارت در اسلام، آرای هیٱت عمومی)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2205452|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=عرفانی|چاپ=1}}</ref> '''ماده ۳۸۸ قانون تجارت'''، بیانگر اصل مسئولیت متصدی حمل و نقل در برابر گیرنده کالا در فرض گم شدن، [[تلف]] شدن، [[نقصان]] یا تأخیر در [[تسلیم]] [[مال]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد اول) (کلیات، اعمال تجارتی، تجار، دفاتر تجارتی، قراردادهای تجارتی و حمل و نقل، بارنامه (دریایی، هوایی، زمینی) تجارت در اسلام، آرای هیٱت عمومی)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2205556|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=عرفانی|چاپ=1}}</ref> بر اساس [[ماده 388 قانون تجارت|این ماده]]، متصدی حمل و نقل مسئول خساراتی است که در هنگام حمل و نقل بر کالا وارد می‌شود. در این خصوص فرقی نمی‌کند که حمل مال به مباشرت خود متصدی باشد یا به توسط مأمور به عمل آید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد اول) (کلیات، اعمال تجارتی، تجار، دفاتر تجارتی، قراردادهای تجارتی و حمل و نقل، بارنامه (دریایی، هوایی، زمینی) تجارت در اسلام، آرای هیٱت عمومی)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2205460|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=عرفانی|چاپ=1}}</ref> پس می‌توان متصدی را مسئول خساراتی که از سوی کارکنان وی به مال وارد می‌شود نیز دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد چهارم) (قراردادهای تجارتی و ورشکستگی و تصفیه)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1837972|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=ستوده تهرانی|چاپ=16}}</ref> چرا که تعهد متصدی حمل و نقل در برابر صاحب کالا، ناظر به نتیجه کار است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=الزام های خارج از قرارداد (جلد دوم) (مسئولیت مدنی-مسئولیت های خاص و مختلط)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2729904|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=9}}</ref> از تعهد فوق تحت عنوان «[[تعهد به ایمنی]]» یاد شده است که جایگاه دیگری برای گرایش به [[تعهد به نتیجه]] است تا زیان دیده را از [[اثبات]] [[تقصیر]] طرف مقابل بی‌نیاز کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی(جلد چهارم) (قواعد عمومی قراردادها، اجرای عقد و عهدشکنی و مسئولیت قراردادی)|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2928684|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=3}}</ref> البته بعضاً موسسات حمل و نقل سعی می‌کنند در قرارداد حمل و نقل، خود را وکیل شخص حمل کننده تلقی کرده و مسئولیت امر را بر عهده حمل کنندگان قرار دهند، اما دادگاه‌های ایران تا به امروز موسسه حمل و نقل را مسئول خسارات حاصله از اقدامات کارمندان موسسه در طی حمل بار می‌دانند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد چهارم) (قراردادهای تجارتی و ورشکستگی و تصفیه)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1837976|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=ستوده تهرانی|چاپ=16}}</ref> | ||
ماده | == نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 388 قانون تجارت == | ||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | |||
# مسئولیت متصدی حمل و نقل شامل حوادث و تقصیرات در مدت حمل و نقل می‌شود. | |||
# مسئولیت متصدی حمل و نقل در قبال حوادث و تقصیرات حتی در صورتی که حمل و نقل توسط شخص دیگری انجام شود همچنان پابرجاست. | |||
# متصدی حمل و نقل می‌تواند حمل و نقل‌کننده دیگری را مأمور کند. | |||
# در صورتی که متصدی حمل و نقل، فرد دیگری را مأمور حمل و نقل کند، حق رجوع به متصدی حمل و نقل مأمور شده برای جبران خسارت‌ها محفوظ است. | |||
# مسئولیت متصدی حمل و نقل غیر قابل تفویض به مأمور حمل و نقل است، مگر اینکه حق رجوع به متصدی دیگر اعمال شود. | |||
== رویه‌های قضایی == | |||
* [[رای دادگاه درباره مسئولیت متصدی حمل و نقل (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۵۰۰۰۱۲۲)]] | |||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[ماهیت تعهدات متقابل و تبعی متصدیان حمل‌ونقل اولیه و ثانویه دریایی کالا]] | |||
* [[بررسی مبنای مسئوولیّت طرف مجری در حمل و نقل دریایی کالا]] | |||
* [[بررسی استثنائات مسئولیت بهره‌بردار تأسیسات هسته‌ای در فرایند حمل و نقل مواد هسته‌ای در کنوانسیون‌های بین‌المللی]] | * [[بررسی استثنائات مسئولیت بهره‌بردار تأسیسات هسته‌ای در فرایند حمل و نقل مواد هسته‌ای در کنوانسیون‌های بین‌المللی]] | ||
* [[مطالعه تطبیقی حمل‌ونقل کالاهای خطرناک از منظر حقوق ایران و کنوانسیون حمل‌ونقل کالاهای خطرناک]] | * [[مطالعه تطبیقی حمل‌ونقل کالاهای خطرناک از منظر حقوق ایران و کنوانسیون حمل‌ونقل کالاهای خطرناک]] | ||
* [[مسئولیت مدنی متصدی حمل و نقل دریایی مواد خطرناک]] | * [[مسئولیت مدنی متصدی حمل و نقل دریایی مواد خطرناک]] | ||
* [[مسئولیت متصدی حمل و نقل دریایی در قبال مسافر]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{مواد قانون تجارت}} | {{مواد قانون تجارت}} | ||
[[رده:قرارداد حمل و نقل]] | |||
[[رده:مسئولیت متصدی حمل و نقل]] | |||
{{DEFAULTSORT:ماده 1940}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۱۳
ماده ۳۸۸ قانون تجارت: متصدی حمل و نقل مسئول حوادث و تقصیراتی است که در مدت حمل و نقل واقع شده اعم از اینکه خود مباشرت به حمل و نقل کرده یا حمل و نقل‌کننده دیگری را مأمور کرده باشد. بدیهی است که در صورت اخیر حق رجوع او به متصدی حمل و نقلی که از جانب او مأمور شده محفوظ است.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
- متصدی حمل و نقل: ماده ۳۷۷ قانون تجارت، بیان می‌دارد:«متصدی حمل و نقل کسی است که در مقابل اجرت حمل اشیاء را به عهده می‌گیرد».[۱] از آنجایی که این تعریف ایراداتی دارد حقوقدانان به ارائه تعاریف دیگری مبادرت نموده‌اند که مناسب‌ترین آن عبارت است از اینکه متصدی حمل و نقل شخصی است که در قالب بنگاه یا موسسه، فعالیت و حرفه معمول خود را حمل و نقل اشیاء یا مسافر قرار داده است.[۲]
مطالعات تطبیقی
به موجب رویه دیوان عالی فرانسه، در خصوص حمل مسافران، متصدی حمل و نقل را باید مسئول در نتیجه دانست. لذا باید متصدی را دارای مسئولیت بدون تقصیر تلقی کرد و او را در سالم رساندن مسافران مسئول دانست.[۳]
نکات تفسیری دکترین ماده 388 قانون تجارت
متصدی باید وسایل مناسب و کافی را برای حمل مال التجاره در اختیار داشته و مال را بدون هر گونه نقص یا عیبی به مرسل الیه برساند.[۴] ماده ۳۸۸ قانون تجارت، بیانگر اصل مسئولیت متصدی حمل و نقل در برابر گیرنده کالا در فرض گم شدن، تلف شدن، نقصان یا تأخیر در تسلیم مال است.[۵] بر اساس این ماده، متصدی حمل و نقل مسئول خساراتی است که در هنگام حمل و نقل بر کالا وارد می‌شود. در این خصوص فرقی نمی‌کند که حمل مال به مباشرت خود متصدی باشد یا به توسط مأمور به عمل آید.[۶] پس می‌توان متصدی را مسئول خساراتی که از سوی کارکنان وی به مال وارد می‌شود نیز دانست.[۷] چرا که تعهد متصدی حمل و نقل در برابر صاحب کالا، ناظر به نتیجه کار است.[۸] از تعهد فوق تحت عنوان «تعهد به ایمنی» یاد شده است که جایگاه دیگری برای گرایش به تعهد به نتیجه است تا زیان دیده را از اثبات تقصیر طرف مقابل بی‌نیاز کند.[۹] البته بعضاً موسسات حمل و نقل سعی می‌کنند در قرارداد حمل و نقل، خود را وکیل شخص حمل کننده تلقی کرده و مسئولیت امر را بر عهده حمل کنندگان قرار دهند، اما دادگاه‌های ایران تا به امروز موسسه حمل و نقل را مسئول خسارات حاصله از اقدامات کارمندان موسسه در طی حمل بار می‌دانند.[۱۰]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 388 قانون تجارت
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- مسئولیت متصدی حمل و نقل شامل حوادث و تقصیرات در مدت حمل و نقل می‌شود.
- مسئولیت متصدی حمل و نقل در قبال حوادث و تقصیرات حتی در صورتی که حمل و نقل توسط شخص دیگری انجام شود همچنان پابرجاست.
- متصدی حمل و نقل می‌تواند حمل و نقل‌کننده دیگری را مأمور کند.
- در صورتی که متصدی حمل و نقل، فرد دیگری را مأمور حمل و نقل کند، حق رجوع به متصدی حمل و نقل مأمور شده برای جبران خسارت‌ها محفوظ است.
- مسئولیت متصدی حمل و نقل غیر قابل تفویض به مأمور حمل و نقل است، مگر اینکه حق رجوع به متصدی دیگر اعمال شود.
رویه‌های قضایی
مقالات مرتبط
- ماهیت تعهدات متقابل و تبعی متصدیان حمل‌ونقل اولیه و ثانویه دریایی کالا
- بررسی مبنای مسئوولیّت طرف مجری در حمل و نقل دریایی کالا
- بررسی استثنائات مسئولیت بهره‌بردار تأسیسات هسته‌ای در فرایند حمل و نقل مواد هسته‌ای در کنوانسیون‌های بین‌المللی
- مطالعه تطبیقی حمل‌ونقل کالاهای خطرناک از منظر حقوق ایران و کنوانسیون حمل‌ونقل کالاهای خطرناک
- مسئولیت مدنی متصدی حمل و نقل دریایی مواد خطرناک
- مسئولیت متصدی حمل و نقل دریایی در قبال مسافر
منابع
- ↑ ماده ۳۷۷ قانون تجارت
- ↑ ابراهیم تقی زاده. حقوق حمل و نقل ریلی. چاپ 1. مجد، 1395. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6667208
- ↑ مجله علمی انتقادی حقوقی کانون وکلا سال پنجم شماره 7 مسلسل 35 آذر و دی 1332. کانون وکلای دادگستری مرکز، 1332. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1529932
- ↑ محمود عرفانی. حقوق تجارت (جلد اول) (کلیات، اعمال تجارتی، تجار، دفاتر تجارتی، قراردادهای تجارتی و حمل و نقل، بارنامه (دریایی، هوایی، زمینی) تجارت در اسلام، آرای هیٱت عمومی). چاپ 1. جنگل، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2205452
- ↑ محمود عرفانی. حقوق تجارت (جلد اول) (کلیات، اعمال تجارتی، تجار، دفاتر تجارتی، قراردادهای تجارتی و حمل و نقل، بارنامه (دریایی، هوایی، زمینی) تجارت در اسلام، آرای هیٱت عمومی). چاپ 1. جنگل، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2205556
- ↑ محمود عرفانی. حقوق تجارت (جلد اول) (کلیات، اعمال تجارتی، تجار، دفاتر تجارتی، قراردادهای تجارتی و حمل و نقل، بارنامه (دریایی، هوایی، زمینی) تجارت در اسلام، آرای هیٱت عمومی). چاپ 1. جنگل، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2205460
- ↑ حسن ستوده تهرانی. حقوق تجارت (جلد چهارم) (قراردادهای تجارتی و ورشکستگی و تصفیه). چاپ 16. دادگستر، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1837972
- ↑ ناصر کاتوزیان. الزام های خارج از قرارداد (جلد دوم) (مسئولیت مدنی-مسئولیت های خاص و مختلط). چاپ 9. دانشگاه تهران، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2729904
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی(جلد چهارم) (قواعد عمومی قراردادها، اجرای عقد و عهدشکنی و مسئولیت قراردادی). چاپ 3. شرکت سهامی انتشار، 1380. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2928684
- ↑ حسن ستوده تهرانی. حقوق تجارت (جلد چهارم) (قراردادهای تجارتی و ورشکستگی و تصفیه). چاپ 16. دادگستر، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1837976