ماده ۵۳۶ قانون تجارت

ماده ۵۳۶ قانون تجارت: حکم اعلان ورشکستگی و همچنین حکمی که به موجب آن تاریخ توقف تاجر در زمانی قبل از اعلان ورشکستگی تشخیص شود قابل اعتراض است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۵۳۵ قانون تجارت
• ماده ۵۳۷ قانون تجارت

توضیح واژگان

• ورشکستگی: ورشکستگی، وضع بازرگان عاجز از اجرای تعهدات بازرگانی است. بدین معنا که نتواند دیون حال خود را بدهد. به عبارت دیگر اگر در دارایی حاضر، قسمت مثبت دارایی کمتر از قسمت منفی باشد حالت ورشکستگی تاجر محقق است.
• توقف: طبق ماده ۴۱۲ قانون تجارت ورشکستگی تاجر یا شرکت تجارتی در نتیجه توقف از تأدیه وجوهی که بر عهده اوست، حاصل می‌شود. بنابراین در یک رویکرد عِلی و معلولی، می‌توان گفت توقف، علت و ورشکستگی، معلول است.

نکات تفسیری دکترین ماده 536 قانون تجارت

حکم ورشکستگی را مانند سایر احکام صادره از سوی دادگاه قابل اعتراض دانسته‌اند. با توجه به اعتبار این حکم نسبت به تاجر و دیگر اشخاصی که با تاجر ارتباط دارند، هر ذی‌نفعی که در دادرسی بدوی حاضر نباشد می‌تواند به این حکم اعتراض کند. بر اساس ماده ۵۳۶ قانون تجارت اعتراض ممکن است در خصوص خود حکم ورشکستگی یا نسبت به تاریخ توقف تاجر باشد. در صورت اول اعتراض به طور معمول از سوی خود تاجر به عمل می‌آید. چرا که در فرض صدور حکم ورشکستگی در غیاب تاجر، به طور منطقی با اعتراض او مواجه خواهیم بود. مگر در فرض ناتوانی تاجر در نظارت در امور خود که در این صورت نمایندگان تاجر اعتراض به این امر را به نام تاجر بر عهده خواهند گرفت اما اعتراض به تاریخ توقف معمولا از سوی طلبکاران یا اداره تصفیه به عمل می‌آید.

نکته‌ی دیگر آن که اعتراض به حکم ورشکستگی باید از طرف تاجر ورشکسته ظرف ده روز و از طرف اشخاص مقیم ایران ظرف یک ماه و از سوی افراد مقیم خارج از کشور ظرف دو ماه از تاریخ اعلان رأی به عمل آید. همچنین، شایان ذکر است عده‌ای معتقدند مقنن در عدم اشاره به لزوم اعلان حکم دادگاه در جراید به صورت آگهی دچار تسامح شده است. در هر صورت، باید این حکم را حکم اعلانی دانست که لازم است از طریق نشر در جراید به اطلاع عموم برسد.

نکات توضیحی ماده 536 قانون تجارت

عده‌ای مرجع رسیدگی به اعتراض مذکور در ماده ۵۳۶ قانون تجارت را خود دادگاه صادر کننده حکم دانسته‌اند.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 536 قانون تجارت

1. حکم اعلان ورشکستگی می‌تواند مورد اعتراض قرار گیرد.
2. حکمی که تاریخ توقف تاجر را پیش از اعلان ورشکستگی تعیین می‌کند، قابل اعتراض است.
3. هر دو نوع حکم در این ماده، یعنی حکم اعلان ورشکستگی و حکم تعیین تاریخ توقف، قابلیت اعتراض دارند.
4. اعتراض به این احکام می‌تواند تأثیر مستقیم بر حقوق و تعهدات طرف‌های درگیر داشته باشد.
5. تعیین تاریخ توقف تاجر می‌تواند اهمیت زیادی در بررسی تخلفات و بهبودی وضعیت مالی تاجر داشته باشد.
6. ماده به حقوق معترضان و امکان بازنگری در تصمیمات قضایی اشاره دارد.

رویه‌های قضایی

• رای دادگاه درباره خوانده در دعوای ورشکستگی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۷۰۰۷۴۹)
• رای دادگاه درباره اصحاب دعوی جلب ثالث (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۷۰۴۰۰۱۰۱)
• رای دادگاه درباره اعلام ورشکستگی به علت عدم پرداخت دیون (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۳۵۰۰۹۹۰)
• نظریه شماره 7/1400/1507 مورخ 1401/04/06 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره هزینه اقدامات اداره تصفیه ورشکستگی
• نظریه شماره 7/99/569 مورخ 1399/05/06 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعتراض ثالث به حکم ورشکستگی
• نظریه شماره 7/99/1050 مورخ 1399/07/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مهلت تجدیدنظر خواهی از حکم ورشکستگی برای اشخاص غایب

مقالات مرتبط

• شکایت از حکم ورشکستگی از منظر دکترین و رویه قضایی در پرتوی رأی وحدت رویه شماره 789