ماده ۷۱۶ قانون مدنی

ماده ۷۱۶ قانون مدنی: در صورتی که دین حال باشد هر وقت ضامن ادا کند می‌تواند رجوع به مضمون‌عنه نماید هر چند ضمان، مدت داشته و موعد آن نرسیده باشد مگر آن که مضمون‌عنه اذن به ضمان موجل داده باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در مواردی که دین حال است، ضامن می‌تواند آن را به‌طور موجل یا حال بر عهده گیرد، موعد تعیینی تنها در در روابط ضامن و طلبکار مؤثر است، وگرنه در رابطه ضامن و بدهکار، در هر زمان که پرداخت شود، ضامن حق رجوع به مضمون عنه را دارد، اما در فرضی که مدیون کسی را ماذون و مأمور کرد که دین موجل را فوراً بپردازد، باید شخصاً نیز از عهده خسارت وارده بر آید و بر روی همین اصل است که حقوقدانان می‌گویند: «اذن مضمون عنه، موجب رجوع ضامن است بر طبق آنچه که بدان ماذون بوده.»

رویه‌های قضایی

• «چنانچه دین حال باشد، در هر صورت، چه ضمان حال باشد و چه مدت دار، ضامن پس از پرداخت دین می‌تواند به مضمون عنه رجوع کند».

انتقادات

ظاهراً قسمت دوم ماده ۷۱۶ قانون مدنی قابل ایراد است و از نظر حقوقی موجه به نظر نمی‌رسد، ماده می‌گوید: «.... مگر آن که مضمون‌عنه اذن به ضمان موجل داده باشد.» حتی اگر مضمون عنه اذن به ضمان موجل داده باشد، معهذا دین حال او را موجل نمی‌گرداند، هر یک از دو دین می‌توانند جداگانه حال یا موجل باشند.

مصادیق و نمونه‌ها

• چنانچه در دین حال ضامن ضمانت کند که سه‌ماهه دین را پرداخت نماید و قبل از رسیدن سه ماه مبلغ را بدهد، چون دین حال بوده، می‌تواند به مضمون عنه مراجعه کند، ولی اگر رضایت مضمون عنه به ضمانت موجل باشد، یعنی به ضامن بگوید ضمانت کن سه‌ماهه بدهی، اگر ضامن قبل از سه ماه پرداخت، نمی‌تواند به مضمون عنه مراجعه کند زیرا رضایت به ضمان با تعیین مدت بوده‌است.

مقالات مرتبط

• مبانی حقوقی و فقهی اجرای پیش از موعد قرارداد با مطالعه تطبیقی در اسناد بین‌المللی