ماده ۲۸۸ قانون مدنی

ماده ۲۸۸ قانون مدنی: اگر مالک بعد از عقد در مورد معامله تصرفاتی کند که موجب ازدیاد قیمت آن شود در حین اقاله به مقدار قیمتی که به سبب عمل او زیاد شده‌ است مستحق خواهد بود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۲۸۳ قانون مدنی

توضیح واژگان

• به تراضی متعاقدین جهت زوال قرارداد، «اقاله» گویند.

نکات تفسیری دکترین ماده ۲۸۸ قانون مدنی

افزایش قیمتی را که به دلیل عمل مالک پس از عقد به وجود می‌آید (مانند مرمت منزل)، نباید با منافع متصله (مانند چاق شدن گوسفند) مشتبه دانست، چرا که قسم اول، به‌طور مستقیم بر اثر اعمال انسان به وجود می‌آید؛ ولی منشأ قسم اخیر، اقتضای ذات و طبیعت مورد معامله است، هر چند نقش مالک پس از عقد، در ایجاد منافع متصله، بی تأثیر نیست.

گفتنی است اگر افزایش قیمت، به دلیل عواملی غیر از تصرف مالک، پس از عقد به وجود آمده باشد؛ مانند تورم یا بالا رفتن تقاضا و کاهش عرضه، دیگر نمی‌توان چنین افزایش قیمتی را متعلق به مالک پس از عقد دانست.

نکات توضیحی ماده ۲۸۸ قانون مدنی

حکم ماده ۲۸۸ قانون مدنی، لازمه اطلاق اقاله بوده؛ و تراضی برخلاف آن، امکان پذیر است.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۲۸۸ قانون مدنی

1. اگر مالک پس از عقد معامله تصرفاتی در مورد معامله انجام دهد که باعث افزایش قیمت آن شود، این افزایش قیمت در زمان اقاله باید در نظر گرفته شود.
2. مالک به میزانی که با عمل خود موجب افزایش قیمت مورد معامله شده است، مستحق دریافت ما به التفاوت قیمت خواهد بود.
3. تصرفات مالک باید بعد از عقد و قبل از اقاله صورت گرفته باشد تا مستحق بهره‌مندی از افزایش قیمت گردد.
4. هدف از ماده ۲۸۸ قانون مدنی حفظ حقوق مالک نسبت به سرمایه‌گذاری و تلاش‌هایی است که برای افزایش ارزش مال انجام داده است.
5. شرط اعمال ماده ۲۸۸ قانون مدنی، وقوع اقاله است که به معنای توافق طرفین بر فسخ قرارداد می‌باشد.

مصادیق و نمونه ها

• اگر شخصی ۱۰ تخته الوار چوب را خریده و با آن، در و پنجره ساخته و سپس بخواهد معامله را اقاله نماید؛ در این صورت مستحق افزایش قیمتی است که به دلیل عمل او، در مال ایجاد شده‌ است.
• اگر مشتری پس از بیع خانه، آن را بازسازی یا نقاشی نموده؛ و بدین ترتیب باعث افزایش قیمت ملک گردد؛ به هنگام اقاله، مستحق افزایش قیمت ناشی از عمل خود در ملک، خواهد بود.

مقالات مرتبط

• روش‌های انصراف از قراردادهای الکترونیکی در قانون تجارت الکترونیکی ایران
• آثار فسخ قرارداد در فرض تخلف از انجام تعهدات قراردادی در حقوق ایران و عراق و کنوانسیون وین 1980