ماده ۸۴ قانون مدنی

ماده ۸۴ قانون مدنی: جایز است واقف از منافع موقوفه سهمی برای عمل متولی قرار دهد و اگر حق التولیه معین نشده باشد متولی مستحق اجرت‌المثل عمل است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۸۳ قانون مدنی
• ماده ۸۵ قانون مدنی

توضیح واژگان

مقصود از «حق التولیه» در ماده ۸۴ قانون مدنی، اجرت متولی است.

فلسفه و مبانی نظری ماده

حق التولیه، مخارجی است که باید برای تحصیل منافع موقوفه صرف گردد و نمی‌توان تعیین اجرت المثل برای متولی را در فرض عدم تعیین حق‌الزحمه توسط واقف، اضرار به حقوق موقوفٌ علیهم محسوب نمود.

نکات تفسیری دکترین ماده ۸۴ قانون مدنی

اگر واقف، میزان معینی از عواید موقوفه را به عنوان حق التولیه تعیین نموده باشد؛ متولی، استحقاق اجرت بیشتری را نخواهد داشت. ممکن است واقف، یکی از موقوفٌ علیهم را به عنوان متولی تعیین نموده و سهمی از عواید موقوفه را برای وی قرار دهد، که در این صورت متولی، استحقاق اجرت بیشتری را ندارد. البته واقف می‌تواند حق التولیه را به میزانی بیشتر از سهم موقوفٌ علیهم تعیین نماید. همچنین چنانچه واقف، متولی هم باشد، می‌تواند مقداری از عواید موقوفه را به عنوان اجرت خود تعیین نماید که این امر، وقف بر نفس محسوب نمی‌گردد.

در صورتی که واقف، برای موقوفه، متولی تعیین ننموده باشد و شخصی قبول نماید که تولیت را به‌طور رایگان عهده‌دار گردد؛ در این صورت نمی‌توان غیر از او، کس دیگری را برای اداره امور موقوفه تعیین نمود.

همان‌طور که واقف، برای متولی، حق التولیه معین می‌نماید، می‌تواند برای ناظر نیز، مبادرت به تعیین حق النظاره کند؛ و در صورت عدم تعیین حق النظاره توسط وی، چنانچه ناظر، قصد تبرع نداشته باشد؛ مستحق اجرت المثل است.

لازم به ذکر است که ملاک در تعیین اجرت المثل متولی، عرف است.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۸۴ قانون مدنی

1. واقف می‌تواند بخشی از منافع موقوفه را به عنوان حق‌التولیه برای متولی تعیین کند.
2. در صورت تعیین نشدن حق‌التولیه، متولی می‌تواند اجرت‌المثل دریافت کند.
3. حق‌التولیه به معنی سهمی از منافع موقوفه است که به متولی اعطا می‌شود.
4. اجرت‌المثل شامل پرداختی برابر با ارزش عرفی و منطقی برای عمل متولی در صورت نبود تعیین مشخص حق‌التولیه است.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• صرف نظر از اینکه متولی، از سوی واقف یا حاکم تعیین گردیده باشد؛ می‌تواند اجرت المثل اعمال خود را از محل درآمد موقوفه برداشت نماید.

• اگر واقف، میزان معینی از عواید موقوفه را به عنوان حق التولیه تعیین نموده باشد؛ متولی، استحقاق اجرت بیشتری را نخواهد داشت.

• هزینه‌های موقوفه، از محل حق التولیه که میزان معینی است؛ کسر نمی‌گردد.