ماده ۶۱ قانون مدنی

ماده ۶۱ قانون مدنی: وقف بعد از وقوع آن به نحو صحت و حصول قبض، لازم است و واقف نمی‌تواند از آن رجوع کند یا در آن تغییری بدهد یا از موقوف‌علیهم کسی را خارج کند یا کسی را داخل در موقوف علیهم نماید یا با آن‌ها شریک کند یا اگر در ضمن عقد متولی معین نکرده بعد از آن متولی قرار دهد یا خود به عنوان تولیت دخالت کند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۶۰ قانون مدنی
• ماده ۶۲ قانون مدنی

توضیح واژگان

«قبض» در لغت، به معنای گرفتن و در اصطلاح حقوقی، به معنای تسلط و استیلای بر مال می‌باشد.

نکات تفسیری دکترین ماده ۶۱ قانون مدنی

وقف، عقدی است لازم و تشریفاتی، که در آن، قبض شرط است، از آنجا که وقف، از عقود لازم است، پس از تحقق، قابل رجوع نیست. همچون اقسام مختلف حق انتفاع، ارکان وقف نیز با قبض، کامل گردیده و دیگر واقف نمی‌تواند آن را فسخ نموده یا در مال مزبور تغییر و تبدیلی ایجاد نماید.

گفتنی است شروط مخالف ماده ۶۱ قانون مدنی، نامشروع و بلا اثر است، این شروط، باطل بوده، اما مبطل وقف نیست.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۶۱ قانون مدنی

1. وقف پس از انجام به‌صورت صحیح و قبض شدن، لازم و غیرقابل رجوع است.
2. واقف نمی‌تواند پس از وقف، در آن تغییراتی اعمال کند.
3. امکان خارج کردن یا اضافه کردن افراد به موقوف‌علیهم وجود ندارد.
4. واقف نمی‌تواند افراد دیگری را به‌عنوان شریک به موقوف‌علیهم ملحق کند.
5. تعیین متولی پس از عقد وقف امکان‌پذیر نیست مگر اینکه از ابتدا تعیین شده باشد.
6. واقف نمی‌تواند خود یا فرد دیگری را به‌عنوان متولی بعد از وقف معرفی کند.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• واقف و وراث او، پس از تحویل زمین برای ساخت مسجد، حق رجوع ندارند.

• اگر واقف یا نماینده او، زمینی را جهت تأسیس حسینیه به متولی شرعی تحویل دهد؛ نمی‌تواند از تصمیم خود رجوع نماید.

• پس از تحقق وقف، واقف نمی‌تواند در امور مربوط به تولیت، دخالت نماید؛ مگر اینکه ضمن عقد، شرط خلاف نموده باشد.

• اگر واقف، به هنگام تحقق وقف، خود را تا زمان حیات خویش، متولی قرار داده باشد و در وقف نامه نیز قید نماید که پس از او، عمرو متولی خواهد بود و چندی بعد، به موجب وصیت‌نامه ای، بکر را به سمت تولیت موقوفه، تعیین نماید؛ در این صورت وصیت وی، معتبر نبوده و پس از مرگ او، عمرو متولی موقوفه می‌باشد.

رویه‌های قضایی

• به موجب نظر کمیسیون نشست‌های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری خوزستان، چنانچه شواهد و قراین، دال بر این باشد که واقف، زمین موقوفه را برای ساخت مسجد وقف نموده و متولیان نیز به خواست او عمل نموده باشند؛ دیگر نمی‌تواند به بهانه اینکه منظور وی از وقف، احداث بنای دیگری غیر از مسجد بوده، خواهان تغییر کاربری ملک مزبور گردد.
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر حقوقی وقف در ضمن وصیت

مقالات مرتبط

• جستاری بر بیع عین موقوفه با نگاهی بر قلیل الفایده شدن آن
• مطالعه تطبیقی ادله اثبات وقف در فقه و نظام حقوقی ایران
• آسیب شناسی فقهی و حقوقی وقفنامه (مطالعۀ موردی، تأثیر نیت اشتباه واقف در وقفنامۀ منتخب)
• مطالعۀ تطبیقی شرط اخراج بعضی از موقوف‌علیهم از سوی واقف در حقوق ایران و فقه اسلامی