ماده ۱۲۲ قانون مدنی

ماده ۱۲۲ قانون مدنی: اگر دیواری متمایل به ملک غیر یا شارع و نحو آن شود که مشرف به خرابی گردد صاحب آن اجبار می‌شود که آن را خراب کند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۲۱ قانون مدنی
• ماده ۱۲۳ قانون مدنی

توضیح واژگان

به راه نافذ یا دررودار، «شارع» گویند. «شارع» به معنای خیابان است و عرفا به خیابان‌های داخل شهر یا روستا اطلاق می‌شود.

پیشینه

قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰، مقرر نموده بود: «هرگاه دیواری را در ملک خود به طور معتدل و بدون میل به یک طرف، بنا نماید؛ لکن تدریجاً، مایل به سقوط، به سمت ملک دیگری شود، اگر قبل از آن، صاحب دیوار، تمکن اصلاح آن را پیدا کند، ساقط شود و موجب آسیب یا خسارت گردد، چیزی بر عهده صاحب دیوار نیست و اگر بعد از تمکن اصلاح، با سهل انگاری سقوط کند و موجب خسارت شود؛ مالک آن، ضامن می‌باشد.»

نکات تفسیری دکترین ماده 122 قانون مدنی

اگر دیواری، متمایل به ملک غیر یا شارع و نحو آن شود که مشرف به خرابی گردد؛ صاحب آن، اجبار می‌شود که دیوار را خراب کند، زیرا جلوگیری از زیان احتمالی، لازم است. در صورت ورود زیان به غیر، بر اثر ترک فعلی که انجام آن، ضروری بوده‌است؛ هم موجبات لزوم جبران خسارت مزبور، فراهم گردیده و هم اینکه فعل ترک شده، به منظور دفع ضررهای بعدی، باید توسط شخص مکلف، انجام گردد. اگر ویران نمودن دیوار، برای جلوگیری از فرو ریختن یا مهار نمودن آتش، ضروری باشد، تخریب کننده، ملزم به پرداخت خسارت نیست.

مقالات مرتبط

• تعارض حقوق اشخاص ثالث با قصاص قاتل از دیدگاه فقهای امامیه
• محدودیت‌های‌حقوق مالکانه‌ اشخاص‌ در قوانین‌ و مقررات‌ شهرداری‌ها

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 122 قانون مدنی

1. دیوار متمایل به ملک غیر، شارع یا فضاهای عمومی که در حال خرابی باشد، موضوع ماده ۱۲۲ قانون مدنی است.
2. اجبار مالک به تخریب دیوار منوط به خطر بالقوه‌ای است که این دیوار برای ملک غیر یا معابر ایجاد می‌کند.
3. هدف از ماده جلوگیری از خطرات ناشی از خرابی دیوار و حفظ امنیت عمومی و املاک مجاور است.
4. مسئولیت و هزینه تخریب دیوار بر عهده مالک دیوار است.
5. ماده بر اصل عدم آسیب رساندن به املاک و معابر مجاور تأکید دارد.

رویه های قضایی

• رای شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری درباره رابطه تنفیذ وصیت نامه و دعوای خلع ید
• نظریه شماره 7/99/1297 مورخ 1399/09/26 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم استحقاق دریافت خسارت از جانب مالک در فرض تخریب بنا توسط شهرداری