ماده ۳۳۳ قانون مدنی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۳۳۳ قانون مدنی: صاحب دیوار یا عمارت یا کارخانه مسئول خساراتی است که از خراب شدن آن وارد می‌شود مشروط بر این که خرابی در نتیجه عیبی حاصل گردد که مالک مطلع بر آن بوده یا از عدم مواظبت او تولید شده‌ است.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

  • «عیب» به معنای کسری یا زیادی است که برخلاف عرف و عادت، در شیء یا حیوانی عارض می گردد.[۱]
  • «خسارت» در لغت، به مفهوم ضرر کردن، ضرر و زیان و ضد ربح می‌باشد. در اصطلاح حقوقی خسارت در دو مفهوم به کار می‌رود؛ یکی به مفهوم زیان وارد شده و دیگری به مفهوم جبران ضرر وارده.[۲]

مطالعات تطبیقی

  • نظیر مفاد ماده ۳۳۳ قانون مدنی، در ماده ۱۳۸۶ قانون مدنی فرانسه، مورد حکم قرار گرفته‌ است،[۴] که به موجب آن، مالک بنا، مسئول ویرانی است که در نتیجه عیب ساختمان، به وجود آمده‌ است.[۵]
  • بحث مذکور در ماده ۳۳۳ قانون مدنی، در ماده ۱۲۴۴ قانون مدنی جدید فرانسه نیز تصریح گردیده است.[۶]
  • مبنای مسئولیت مالک بنا و حیوان، در نظام حقوقی ایران و فرانسه تقصیر است؛ اما برخلاف فرانسه، در حقوق ایران، تقصیر مالک باید توسط زیاندیده به اثبات برسد.[۷]

نکات تفسیری دکترین ماده ۳۳۳ قانون مدنی

صاحبان اموال غیرمنقول، در مقابل همسایگان و سایر اشخاصی که در آن مکان تردد می‌نمایند؛ مسئول هستند،[۸] و حتی زمانی که مالک دیوار، نسبت به عیب آن بی اطلاع بوده؛ ولی در مراقبت از دیوار ملک خود؛ کوتاهی نموده باشد؛ باز هم ضامن است،[۹] همچنین اگر تصرف در ملک، خارج از حدود متعارف خود باشد؛ در این صورت در برابر خساراتی که به همسایه وارد می‌آید؛ متصرف ضامن خواهد بود.[۱۰]

در خصوص مسئولیت سازنده ملک باید گفت که اصولاً زیاندیده، نیازی به اثبات تقصیر سازنده ملک ندارد؛ زیرا می‌توان او را نسبت به عیب و نقص بنا، مطلع فرض نمود و کوتاهی او در جهت رفع عیب یا نقص را دال بر تقصیر او دانست، چرا که هر سازنده ای، به‌طور ضمنی، تعهد ایمنی کالا را بر عهده دارد؛ بنابراین در صورت معیوب یا ناقص بودن ملک، محرز است که سازنده منزل، به این تعهد ضمنی خود که تعهد به نتیجه بوده؛ عمل ننموده؛ و در نتیجه مرتکب تقصیر گردیده‌ است.[۱۱]

نکات توضیحی ماده ۳۳۳ قانون مدنی

تقصیر سازنده در رابطه با معیوب بودن دیوار، مفروض بوده؛ و ضمان وی محرز است.[۱۲]

گفتنی است نوع اعمالی که به آنها، عنوان محافظت و نگهداری قابل اطلاق است؛ با توجه به نوع بنا، شرایط و موقعیت مکانی آن متفاوت است، بدین ترتیب، جهت تشخیص تقصیر مالک در عدم مراقبت از ساختمان، معیار عرف، ملاک است نه معیار شخصی.[۱۳]

لازم به ذکر است که خرابی دیوار بر اثر قوه قاهره یا حوادث غیرقابل پیش‌بینی، موجب ضمان مالک نخواهد شد.[۱۴]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۳۳۳ قانون مدنی

  1. صاحب اموال مسئول خسارات ناشی از خرابی آنها است.
  2. مسئولیت صاحب اموال زمانی اعمال می‌شود که خرابی ناشی از عیب بوده باشد.
  3. مالک باید از عیب مطلع باشد تا مسئول خسارت شناخته شود.
  4. عدم مواظبت مالک نیز می‌تواند منجر به مسئولیت شود.
  5. مسئولیت محدود به شرایطی است که مالک آگاهی یا مراقبت کافی نداشته باشد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

  • اگر دیوار ملک شخصی ویران گردیده؛ و موجب ورود زیان به عابران شود؛ در این صورت مالک آن مسئول نمی‌باشد؛ مگر در صورتی که دیوار مزبور را به صورت معیوب بنا نموده و رفع عیب نیز ننموده باشد.[۱۵]

مقالات مرتبط

پایان نامه و رساله های مرتبط

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. فرهنگ عناصر شناسی (حقوق مدنی، حقوق جزا). چاپ 1. گنج دانش، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1760872
  2. حشمت اله سماواتی. خسارات ناشی از عدم انجام تعهدات قراردادی. چاپ 4. خط سوم، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6651868
  3. سیامک پاکباز. شرح قانون مدنی فرانسه. چاپ 1. میزان، 1401.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6712640
  4. ایراندخت نظری. مسئولیت مدنی مالک. چاپ 1. جنگل، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 884436
  5. حسن بادینی. فلسفه مسئولیت مدنی. چاپ 1. شرکت سهامی انتشار، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2033676
  6. سیامک پاکباز. شرح قانون مدنی فرانسه. چاپ 1. میزان، 1401.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6712660
  7. حسن بادینی. فلسفه مسئولیت مدنی. چاپ 1. شرکت سهامی انتشار، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2033676
  8. سیدجعفر بوشهری. حقوق جزا (جلد سوم) (جبران خسارت). چاپ 2. شرکت سهامی انتشار، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1036192
  9. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دایرةالمعارف حقوق مدنی و تجارت (جلد اول) (حقوق تعهدات عقود و ایقاعات). چاپ 1. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4223852
  10. سیدجعفر بوشهری. حقوق جزا (جلد سوم) (جبران خسارت). چاپ 2. شرکت سهامی انتشار، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1035024
  11. سیدمرتضی قاسم‌زاده. مبانی مسئولیت مدنی. چاپ 5. میزان، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 89196
  12. محمدکاظم مهتاب پور، افروز صمدی و راضیه آرمین. آموزه‌های حقوق مدنی تعهدات. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3822468
  13. ایراندخت نظری. مسئولیت مدنی مالک. چاپ 1. جنگل، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 884436
  14. محمدکاظم مهتاب پور، افروز صمدی و راضیه آرمین. آموزه‌های حقوق مدنی تعهدات. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3822388
  15. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد اول). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 44612