ماده ۸۳۸ قانون مدنی

ماده ۸۳۸ قانون مدنی: موصی می‌تواند از وصیت خود رجوع کند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۸۳۷ قانون مدنی
• ماده ۸۳۹ قانون مدنی

نکات تفسیری دکترین ماده 838 قانون مدنی

از آنجایی که هدف از تأسیس نهاد وصیت، احترام به آخرین اراده موصی، و تحقق خواسته‌های انسان‌ها پس از وفات آنها است؛ نه وسیله ای برای کسب ثروت و مال اندوزی دیگران، لذا باید رجوع را، از اوصاف ذاتی و تخلف ناپذیر وصیت دانست و در رویه قضایی مورد حمایت قرار داد. رجوع موصی از وصیت در دوران حیات خود، حتی در صورت قبول موصی له و وصی، جایز است.

رجوع از وصیت نیز قابل عدول است؛ یعنی موصی می‌تواند دوباره خود را، پایبند به مفاد وصیتی اعلام کند که روزی، از آن رجوع نموده بود، اما در مورد ماهیت عدول از رجوع، ممکن است فرض شود موصی با عدول از رجوع، قصد اعتبار بخشیدن به وصیت سابق را داشته؛ و اعاده به وضع پیشین، نیاز به انشای وصیت جدید ندارد؛ چنین استدلالی قابل انتقاد به نظر می‌رسد؛ چرا که با رجوع موصی، ایجاب وی، اعتبار خود را از دست داده؛ و نمی‌توان به امر معدوم و فاقد اثر، موجودیت دوباره بخشید؛ و به ناچار، باید وصیت جدیدی را انشاء نماید، با همه این تفاسیر، در فرضی که موصی، با انعقاد وصیت دیگری، به‌طور ضمنی از وصیت سابق خود رجوع می‌نماید؛ با بی‌اعتبار اعلام نمودن وصیت دوم، اقدام به اعاده اعتبار برای وصیت پیشین خود، نموده و در نتیجه، دیگر نیازی به انشای وصیت جدید ندارد.

در بسیاری از موارد، بین مسائل مطروحه در مورد وصایای عهدی و تملیکی، تشابه وجود دارد.

گفتنی است تنفیذ وصیت مازاد بر ثلث، توسط ورثه موصی در دوران حیات او، مانع حق رجوع او از وصیت نمی‌شود.

مصادیق و نمونه ها

• تحویل مال مورد وصیت به مرتهن، به معنای رجوع موصی از وصیت است.

• ایجاب موصی جهت فروش موصی به، و نیز وکیل نمودن دیگری برای فروش آن را، نمی‌توان به رجوع موصی از وصیت خویش، تعبیر نمود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 838 قانون مدنی

1. موصی مجاز به تغییر یا لغو وصیت‌نامه خود است.
2. امکان رجوع از وصیت به معنای انعطاف‌پذیری وصیت در طول حیات موصی است.
3. رجوع از وصیت می‌تواند به صورت کلی یا جزئی باشد.
4. قابلیت رجوع از وصیت به مقتضای شرایط زندگی و تصمیم‌گیری‌های جدید موصی مرتبط است.
5. رجوع از وصیت باید قبل از فوت موصی انجام شود.
6. رجوع از وصیت معمولاً نیازمند پیگیری قانونی خاصی نیست، مگر اینکه به ترتیبی خاص مقرر شده باشد.

مقالات مرتبط

• بازگشت از ایجاب در حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین المللی کالا
• مطالعۀ تطبیقی اعتبار وصیت الکترونیکی در حقوق آمریکا و ایران