ماده ۱۱۵۹ قانون مدنی

ماده ۱۱۵۹ قانون مدنی: هر طفلی که بعد از انحلال نکاح متولد شود ملحق به شوهر است مشروط بر این که مادر هنوز شوهر نکرده و از تاریخ انحلال نکاح تا روز ولادت طفل بیش از ده ماه نگذشته باشد مگر آن که ثابت شود که از تاریخ نزدیکی تا زمان ولادت کمتر از شش ماه یا بیش از ده ماه گذشته باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

اصطلاح «انحلال نکاح» که در ماده ۱۱۵۹ قانون مدنی، مورد اشاره قرار گرفته است، به معنای بر هم خوردن عقد نکاحی است که قبلاً صحیحا واقع شده باشد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

خویشاوندی، تنها از نسب مشروع، و وجود رابطه زوجیت بین زن و شوهر ناشی می‌گردد، بنابراین برای تحقق نسب، باید دخول در زوجه صورت پذیرد.

اماره فراش، که فرزند زن شوهردار را منسوب به شوهر او می‌داند؛ از سه اماره قانونی، یعنی مفروض بودن دخول، مفروض بودن تاریخ آن، و مفروض بودن حاملگی ناشی از آن دخول، تشکیل شده‌ است، بنابراین اگر به موجب تصدیق پزشک، مشخص گردد که شوهر، توانایی فرزندآوری ندارد؛ دیگر نمی‌توان به اماره فراش استناد نمود.

مفاد ماده ۱۱۵۹ قانون مدنی، همچون ماده پیشین، از یک مبنا پیروی نموده؛ و اماره فراش را، در مواردی هم که رابطه زوجیت خاتمه یافته؛ جاری می‌داند؛ ملاک در اماره فراش، در نظر گرفتن زمان‌های مقرر قانونی از آخرین نزدیکی بین زوجین است؛ خواه رابطه زوجیت باقی باشد یا نه، البته چنانچه زن، پس از انحلال نکاح، ازدواج نموده؛ و سپس صاحب فرزندی گردد؛ دیگر نمی‌توان اماره فراش را، از تاریخ آخرین نزدیکی با همسر سابق او، جاری دانست؛ و در واقع با تعارض دو اماره فراش با یکدیگر، باید به قاعده جدیدی متوسل شد.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

با استناد به روایتی از امام علی، فرزندی که قبل از شش ماه از آخرین نزدیکی با زوجه، وضع حمل گردد؛ مشمول اماره فراش نیست.

با استناد به روایات، در صورت وجود اماره فراش، می‌توان فرزندی را که شبیه زانی است؛ ملحق به شوهر زانیه دانست.

مقالات مرتبط

• تعارض میان قاعده فراش و آزمایش دی‌ان‌ای
• آثار ناشی از قرارداد استفاده از رحم جایگزین
• وضعیت فقهی و حقوقی استفاده از رحم جایگزین