ماده ۸۹۰ قانون مدنی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۸۹۰ قانون مدنی: در بین وراث طبقهٔ دوم اگر برای متوفی برادر یا خواهری نباشد اولاد اخوه، هر قدر که پایین بروند قائم‌مقام پدر یا مادر خود بوده با هر یک از اجداد متوفی که زنده باشد ارث می‌برند لیکن در بین اجداد یا اولاد اخوه، اقرب به متوفی ابعد را از ارث محروم می‌کند. مفاد این ماده در مورد وارث طبقه سوم نیز مجری می‌باشد.

توضیح واژگان

«وراثت به قائم مقامی» یعنی یکی از خویشان متوفی به واسطه و به قائم مقامی یکی دیگر از خویشان مستقیم و بی واسطه میت، از وی ارث می‌برد.[۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

درجه، زیرمجموعه صنف، و صنف نیز، زیرمجموعه طبقه می‌باشد، گاهی، از درجه به بطن نیز تعبیر می‌گردد؛ که البته، درجه اعم از بطن است.[۲]

قائم مقامی به وراثت، زمانی تحقق می‌پذیرد که در نسل واسطه، وارث دیگری برای متوفی، وجود نداشته باشد.[۳] وراثت به قائم مقامی، از محروم شدن یک صنف توسط صنف دیگر، جلوگیری می‌نماید؛ مثلاً چنانچه جد متوفی، حین فوت او زنده بوده؛ و نیز میت دارای برادری بوده که قبل از او، فوت نموده ولی فرزندی از خود به جا گذاشته؛ در این صورت، تمام ترکه به جد نمی‌رسد؛ بلکه بین او و برادرزاده متوفی، به نسبت مقرر قانونی تقسیم می‌گردد.[۴]

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

قاعده فقهی «الاقرب یمنع الابعد»، دلالت بر محرومیت فرزندان اخوه در صورت وجود اخوه برای متوفی دارد.[۵]

مصادیق و نمونه‌ها

  • برادرزاده متوفی با پدربزرگ او، در ارث شریک خواهند بود.[۶]

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. الفارق (دایرةالمعارف عمومی حقوقی) (جلد چهارم) (عدل، مصارف ترکه). چاپ 1. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4405284
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 330376
  3. ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث). چاپ 4. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4317604
  4. محمدجعفر جعفری لنگرودی. الفارق (دایرةالمعارف عمومی حقوقی) (جلد چهارم) (عدل، مصارف ترکه). چاپ 1. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4405496
  5. سیدمحمدرضا حسینی. قانون مدنی در رویه قضایی. چاپ 4. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 169660
  6. سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد دوم). چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 208280