ماده ۸۷۲ قانون مدنی

ماده ۸۷۲ قانون مدنی: اموال غائب مفقودالاثر تقسیم نمی‌شود مگر بعد از ثبوت فوت او یا انقضای مدتی که عادتاً چنین شخصی زنده نمی‌ماند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۸۷۱ قانون مدنی
• ماده ۸۷۳ قانون مدنی
• ماده ۳۱ آیین‌نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران

مطالعات تطبیقی

مستنبط از ماده ۳۱ آیین‌نامه زرتشتیان، اموال غایب مفقودالاثر تا پنج سال، نگهداری گردیده و پس از آن، قابل تقسیم خواهدبود. در ادیان یهود و مسیحیت نیز، در صورتی که عرف، دلالت بر زنده نماندن شخص غایب پس از سپری شدن مدت زمانی از غیبت او نماید؛ اموال وی بین ورثه اش تقسیم خواهد شد.

نکات تفسیری دکترین ماده 872 قانون مدنی

از تاریخ صدور حکم قطعی لازم الاجرا مبنی بر موت فرضی غایب، اموال او بین ورثه اش تقسیم خواهد شد. در موت فرضی نیز همانند مرگ حقیقی، اموال متوفی، بین ورثه او تقسیم می شود؛ با این تفاوت که در صورت اثبات حیات غایب یا بازگشت وی، آنچه از اموال او که باقی مانده‌ است؛ باید به وی رد گردد، همچنین اموال غایب، به وراثی که به هنگام صدور حکم موت فرضی، زنده هستند تعلق خواهد یافت؛ نه به کسانی که پیش از صدور این حکم، مرده‌اند. حاکم باید عوامل مختلفی را جهت تشخیص حیات یا ممات غایب در نظر بگیرد یا در صورت لزوم، این موضوع را به شخص خبره ارجاع دهد. اگر مدتی که برای اثبات موت فرضی غایب لازم است؛ به درازا بکشد و شخصی که مسئولیت نگهداری از اموال وی را برعهده دارد؛ دچار عسر و حرج گردد؛ در این صورت حاکم می‌تواند ترتیبی اتخاذ نماید تا از شخص مزبور رفع حرج گردد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• طی استفتایی از مراجع تقلید، چنین پاسخ داده شده است که: اموال شخصی که ظاهراً در سانحه هوایی، مرحوم گردیده‌است؛ تا وقتی که یقین به فوت او حاصل نشده؛ باید برای وی حفظ شود.
• اموال کسی که توسط بیگانگان دستگیر شده‌ است؛ تا روزی که فوت او محرز نشده؛ باید توسط حاکم شرع یا نماینده او حفظ شود و در صورت احراز ممات وی، ورثه ایشان می‌توانند در اموالش تصرف نمایند.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 872 قانون مدنی

1. اموال غائب مفقودالاثر تا زمانی که فوت او ثابت نشود، تقسیم نمی‌شود.
2. در صورت عدم ثبوت فوت، باید مدتی بگذرد که براساس عُرف، حیات فرد بعید باشد.
3. قانون به دو شرط برای تقسیم اموال غائب اشاره دارد: ثبوت فوت یا سپری شدن مدت زمانی که عدم زنده بودن فرد متصور است.
4. مفهوم "غائب مفقودالاثر" به شخصی ارجاع دارد که زندگی یا مرگ او به‌طور قطع مشخص نباشد.
5. هدف از این ماده، حمایت از حقوق ورثه احتمالی و جلوگیری از توزیع نادرست اموال است.

رویه های قضایی

• نظریه شماره ۷/۱۴۰۰/۱۹۷۹ مورخ ۱۴۰۰/۰۱/۰۷ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره استماع دعوا صدور حکم موت فرضی برای مرتد

مقالات مرتبط

• بازخوانی ماهیت استصحاب با نگاهی بر نظریات استاد جعفری لنگرودی
• قراردادهای خرید و فروش برق در چارچوب قانون مدنی