ماده ۸۹۷ قانون مدنی

ماده ۸۹۷ قانون مدنی: اشخاصی که گاه به فرض و گاهی به قرابت ارث می‌برند عبارتند از: پدر، دختر و دخترها، خواهر و خواهرهای ابی یا ابوینی و کلاله امی.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۸۹۶ قانون مدنی
• ماده ۸۹۸ قانون مدنی

توضیح واژگان

به خویشان در خط اطراف متوفی به ویژه خواهران و برادران و فرزندان آن‌ها، «کلاله» گفته می‌شود.

مطالعات تطبیقی

در دین مسیح، سهم پسر و دختر از ترکه، برابر است، اما در آیین زرتشت، دختر از پدر خویش، نصف سهم پسر را به ارث می‌برد، و دختر از مادرش، برابر با سهم پسر، ارث خواهد برد.

نکات تفسیری دکترین ماده 897 قانون مدنی

در صورت وجود فرزند برای متوفی، پدر او فرض بر بوده؛ و در غیر این صورت، قرابت بر است.

در صورتی که ورثه متوفی، منحصر به کلاله امی باشد؛ در صورت واحد بودن، یک ششم ماترک را به فرض می‌برد؛ و بقیه را به قرابت، و در فرض تعدد کلاله امی، یک سوم را به فرض می‌برند؛ و مابقی را به قرابت، و در صورتی که ورثه متوفی، منحصر به یک خواهر ابی باشد؛ وی نصف ترکه را به فرض، و مابقی را به رد خواهد برد.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

آیه ۱۷۶ سوره نساء: «یَسْتَفْتُونَکَ قُلِ اللَّهُ یُفْتِیکُمْ فِی الْکَلالَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَکَ لَیْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَکَ وَهُوَ یَرِثُهَا إِنْ لَمْ یَکُنْ لَهَا وَلَدٌ فَإِنْ کَانَتَا اثْنَتَیْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَکَ وَإِنْ کَانُوا إِخْوَةً رِجَالا وَنِسَاءً فَلِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الأنْثَیَیْنِ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ»، برخی اشخاصی را که گاه به فرض، و گاهی هم به قرابت، ارث می‌برند؛ برشمرده است.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 897 قانون مدنی

1. اشخاص مذکور برابر ماده ۸۹7 قانون مدنی در دو دسته به ارث می‌برند: به فرض و به قرابت.
2. پدر می‌تواند هم به فرض و هم به قرابت ارث ببرد.
3. دختر یا دخترها نیز از جمله اشخاصی هستند که به دو طریق مذکور ارث می‌برند.
4. خواهر یا خواهرهای ابی یا ابوینی نیز می‌توانند به فرض و قرابت ارث ببرند.
5. کلاله امی (خواهران مادری) در زمره اشخاصی هستند که به شرط مذکور ارث می‌برند.
6. مفهوم "فرض" در ارث به سهم مشخص قانونی گفته می‌شود که به مورث تعلق می‌گیرد.
7. "قرابت" به معنای وراثتی است که بر اساس ارتباط خونی و نسبی تعیین می‌شود.
8. ارث‌بردن به فرض زمانی رخ می‌دهد که سهم برده شده دارای نسبت دقیق و مشخصی باشد.
9. ارث‌بردن به قرابت در اصل برای مواقعی است که سهم بر اساس نزدیکی خونی نسبت به مورث مشخص می‌شود.