ماده ۴۱۲ قانون مدنی

ماده ۴۱۲ قانون مدنی: هرگاه مشتری بعضی از مبیع را دیده و بعض دیگر را به وصف یا از روی نمونه خریده باشد و آن بعض، مطابق وصف یا نمونه نباشد می‌تواند تمام مبیع را رد کند یا تمام آن را قبول نماید.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۴۱۱ قانون مدنی
• ماده ۴۱۳ قانون مدنی

نکات تفسیری دکترین ماده 412 قانون مدنی

اگر قانونگذار مقرر می‌نمود؛ که در صورت عدم تطابق بعض مبیع با وصف یا نمونه، خریدار می‌تواند معامله را نسبت به همان بعض نامرغوب فسخ نماید؛ در این صورت فروشنده متحمل زیان می‌گردید؛ و با تعارض دو ضرر، دیگر دلیلی ندارد که مشتری، قسمتی از مورد معامله را پذیرفته؛ و قسمت دیگر را به بایع رد نماید، بدین ترتیب وی جهت جبران خسارت خویش، تنها می‌تواند تمام بیع را پذیرفته یا رد نماید؛ بنابراین می‌توان قائل به این شد که اختیار خریدار، نسبت به فسخ آن قسمت از مبیع، که مطابق وصف یا نمونه بوده؛ خیار رؤیت، و نسبت به فسخ بخش دیگر، خیار تبعض صفقه است.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

هر گاه مشتری، بعضی از مبیع را دیده؛ و بعض دیگر را، به وصف خریده باشد؛ و آن بعض، مطابق وصف یا نمونه نباشد؛ می‌تواند تمام مبیع را رد کند؛ یا تمام آن را قبول نماید، و پذیرش بیع نسبت به قسمتی از مبیع، و رد آن نسبت به قسمتی که مطابق نمونه نیست؛ صحیح نمی‌باشد؛ زیرا در این صورت تبعض صفقه پیش می‌آید.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 412 قانون مدنی

1. خریدار می‌تواند در صورت عدم تطابق با وصف یا نمونه، کل مبیع را رد کند.
2. خریدار می‌تواند تمام مبیع را بپذیرد حتی اگر بعضی مطابق وصف یا نمونه نباشد.
3. حق انتخاب به خریدار داده شده است بین رد و قبول کل مبیع.
4. قانون به حفظ حقوق خریدار در مواقع عدم تطابق کالای خریداری شده پرداخته است.
5. گزینه‌های پیش روی خریدار در صورت اطلاع از عدم تطابق، شامل رد یا قبول کلی مبیع است.

رویه های قضایی

• به موجب نظر اکثریت قضات دادگاه‌های حقوقی ۲ تهران مورخه ۱۳۶۶/۱۱/۲۹، حکم ماده ۴۱۲ قانون مدنی، در رابطه با مبیع کلی در معین نیز مُجری است.

مقالات مرتبط

• مبانی تجزیه قرارداد در حقوق ایران
• تعهدات‌ آگاهانه‌ در قراردادهای‌ واگذاری‌ معادن