ماده ۹۰ قانون مدنی

ماده ۹۰ قانون مدنی: عین موقوفه در مورد جواز بیع، به اقرب به غرض واقف تبدیل می‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۸۸ قانون مدنی
• ماده ۸۹ قانون مدنی

• ماده ۳۴۹ قانون مدنی
• قانون ابطال اسناد و فروش رقبات، آب و اراضی موقوفه

توضیح واژگان

منظور از «تبدیل به اقرب به غرض واقف» در ماده ۹۰ قانون مدنی، یعنی تبدیل به احسن.

فلسفه و مبانی نظری ماده

هدف واقف، حبس اصل مال به منظور تسبیل منفعت آن بوده‌است؛ به همین جهت عین موقوفه در مورد جواز بیع، باید به اقرب به غرض واقف تبدیل شود.

نکات تفسیری دکترین ماده ۹۰ قانون مدنی

همه احکام و مقررات وقف، در مورد بدل موقوفه نیز جاری است. در صورت فروش موقوفه، باید با بهای آن، ملک دیگری خریداری شده و با همان شرایط و کیفیت و در همان جهت مصرف، وقف گردد، به عبارتی با فروش موقوفه، زمینه نهادی که واقف بنا نموده، از بین نرفته و نمی‌توان اصالت مالی را که وی وقف نموده زیر سؤال برد؛ در نتیجه بهای فروش مال مزبور نیز، وقف بوده و باید صرف خرید مالی شود که اقرب به غرض واقف است، هر چند واقف، حین انشای وقف، چنین امری را پیش‌بینی ننموده باشد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۹۰ قانون مدنی

1. بیع عین موقوفه در شرایط خاص مجاز است.
2. تبدیل عین موقوفه باید با نزدیک‌ترین هدف به نیت واقف انجام شود.
3. هدف واقف در زمان تبدیل عین موقوفه باید برآورده شود.
4. شرایط خاصی برای جواز فروش و تبدیل عین موقوفه در نظر گرفته شده‌است.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• اگر اثاث حسینیه ای که متروک مانده، در آن مکان یا حسینیه دیگر، قابل استفاده نباشد؛ باید فروخته شده و بهای آن اموال، صرف مقاصد مکان موقوفه شود.

• اگر مغازه ای برای تأمین مخارج مسجدی وقف گردد و آن مسجد خراب شود؛ می‌توان عواید مغازه را برای مسجد دیگری هزینه نمود.

رویه‌های قضایی

• به موجب دادنامه شماره ۶۷۳ مورخه ۱۳۶۹/۱۲/۵ شعبه ۲۳ دیوان عالی کشور، اگر موقوفه در مسیر خیابان سازی قرار داشته باشد؛ شهرداری موظف است بهای آن را پرداخته تا اداره اوقاف، جهت تبدیل به اقرب به غرض واقف اقدام نماید.

• به موجب نظریه مشورتی شماره ۲۲۳۴/۷ مورخه ۱۳۷۸/۶/۱ اداره حقوقی قوه قضاییه، جهت تبدیل موقوفه، اخذ مجوز از سازمان اوقاف و امور خیریه ضروری است.

مصادیق و نمونه‌ها

• اگر ملک موقوفه، جهت سکونت، استحمام، تدریس یا زراعت وقف گردیده باشد؛ بدل آن نیز باید در جهات یاد شده مورد انتفاع قرار گیرد.
• اگر ملکی که برای سکونت دانشجویان وقف گردیده، تخریب گردد و سپس به فروش برسد؛ ملکی که با بهای آن خریداری می‌شود؛ باید قابلیت تحقق منظور واقف را داشته باشد.

مقالات مرتبط

• بررسی عوامل و حکم تبدیل وضعیت موقوفه و ادارۀ آن در فقه و حقوق موضوعۀ ایران