ماده ۱۳۰ قانون مدنی

ماده ۱۳۰ قانون مدنی: کسی حق ندارد از خانهٔ خود به فضای خانه همسایه، بدون اذن او خروجی بدهد و اگر بدون اذن، خروجی بدهد ملزم به رفع آن خواهد بود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۳۸ قانون مدنی

• ماده ۱۳۱ قانون مدنی

توضیح واژگان

به موافقت مالک، جهت تصرف دیگری در مال او، «اذن» گویند.

«خروجی»، یعنی راهی برای خارج شدن از ملک.

مطالعات تطبیقی

• ماده ۱۳۰ قانون مدنی، از ماده ۶۷۵ قانون مدنی فرانسه اقتباس گردیده‌است.

نکات تفسیری دکترین ماده ۱۳۰ قانون مدنی

بنا بر قاعده تبعیت، فضای بالای زمین، و نیز زیرزمین، در حدود عرفی، متعلق به صاحب ملک است، به عبارتی حکم فضای بالای زمین، تابع مالکیت بنا است، بنابراین صاحب ملک، حق منع دیگران از تصرف در فضای بالای زمین و نیز زیرزمین خود را دارد، و در مالیت فضای بالای زمین و صحت بیع قسمت مزبور، تردیدی وجود ندارد.

ماده ۱۳۰ قانون مدنی و ماده بعد، تجاوز به فضای ملک همسایه را بدون اذن وی، ممنوع دانسته‌اند. چنین احکامی، نتیجه منطقی مالکیت همسایه، نسبت به فضای محاذی ملک خویش است.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۱۳۰ قانون مدنی

1. حق ایجاد خروجی به فضای خانه همسایه نیاز به اجازه دارد.
2. ایجاد خروجی بدون اجازه از طرف همسایه غیرقانونی است.
3. در صورت ایجاد خروجی بدون اجازه، شخص ملزم به رفع آن می‌باشد.
4. تأکید بر احترام به حریم خصوصی و مالکیت همسایه.
5. امکان حل اختلاف از طریق مراجع قانونی در صورت عدم رعایت.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• در ماده ۱۳۰ قانون مدنی، نتیجه و حاصل عمل، مورد نهی قانونگذار قرار گرفته‌ است، به نحوی که مخالفت با چنین ممنوعیتی، موجب بی‌اعتباری عمل منهیٌ‌عنه خواهد بود.

رویه‌های قضایی

• به موجب دادنامه شماره ۶۳ مورخه ۱۳۱۷/۶/۱۲ دیوان عالی کشور، گشودن در به سمت ملک همسایه، قانونی نیست.

• به نظر کمیسیون نشست‌های قضایی، به مناسبت نشست قضات تنکابن، باز کردن در به طرف ملک همسایه، بدون سبق حق ارتفاق، صحیح نیست.

• رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره عدم ابطال مصوبه اصلاح بند ۱۳ صورتجلسه کمیسیون طرح تفصیلی شهر اصفهان مورخ ۳۱/۴/۱۳۹۴

• رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال مصوبه اصلاح بند ۱۳ صورتجلسه کمیسیون طرح تفصیلی شهر اصفهان مورخ ۳۱؍۴؍۱۳۹۴

• رای دادگاه درباره مسئولیت شهرداری در فرض ایجاد ضرر برای مالکان به موجب احداث پل (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۹۰۰۷۱۱)

• رای دادگاه درباره احداث پنجره در تراس اختصاصی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۰۰۱۰۰۰۹۷۸)

مصادیق و نمونه‌ها

• بالکن، در و پنجره، خروجی محسوب می‌گردد.

مقالات مرتبط

• تأثیر قاعده احسان بر مسئولیت پزشک؛ موردپژوهی تطبیقی: حقوق ایران و آمریکا