ماده ۵۳۴ قانون مدنی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۵۳۴ قانون مدنی: هرگاه عامل در اثنا یا در ابتدای عمل، آن را ترک کند و کسی نباشد که عمل را به جای او انجام دهد حاکم به تقاضای مزارع، عامل را اجبار به انجام می‌کند یا عمل را به خرج عامل ادامه می‌دهد و در صورت عدم امکان، مزارع حق فسخ دارد.

مواد مرتبط

نکات تفسیری دکترین ماده 534 قانون مدنی

جهت اجرای این ماده به نحو صحیح، باید به قواعد عمومی شرط فعل تمسک نمود،[۱] و بر این اساس، در زمینه اجرای تعهدات، حاکم، قائم مقام شخص ممتنع خواهدبود.[۲] خیار موضوع این ماده، از نوع خیار تخلف شرط است، البته مزارع می‌تواند معامله را فسخ ننموده؛ و به جای آن، اجرت عمل معهود را از زارع مطالبه نماید.[۳]

اگر الزام عامل ممکن باشد؛ دیگر نمی‌توان تعهد او را، توسط شخص دیگر و با هزینه وی انجام داد،[۴] اما اگر الزام عامل به اجرای تعهد خویش، ممکن نبوده؛ و شخص دیگری، حاضر باشد به‌طور رایگان یا با مطالبه اجرت، وظیفه وی را انجام دهد؛ دیگر نوبت به فسخ معامله توسط مزارع نمی‌رسد، ولی در فرضی که کسی حاضر نباشد تا به تکالیف زارع، عمل نماید؛ همچنانکه به هنگام کشت، کمبود کارگر وجود دارد؛ راهی جز فسخ عقد باقی نمی‌ماند.[۵]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 534 قانون مدنی

  1. اگر عامل (یعنی کسی که وظیفه انجام کار را دارد) در وسط یا ابتدای کار آن را ترک کند، حاکم می‌تواند او را مجبور به ادامه کار کند.
  2. اگر عامل نتواند کار را به اتمام برساند و کسی دیگر نباشد که کار را به جای او انجام دهد، حاکم می‌تواند کار را با هزینه خود عامل ادامه دهد.
  3. در صورتی که امکان ادامه کار توسط شخص دیگری یا با هزینه عامل وجود نداشته باشد، مزارع (یعنی صاحب زمین یا کسی که کار ایجاد شده برای اوست) حق فسخ قرارداد را دارد.
  4. حق فسخ برای مزارع زمانی ایجاد می‌شود که ادامه کار به هیچ وجه ممکن نباشد.

منابع

  1. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 97224
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول). چاپ 1. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 83060
  3. محمدجعفر جعفری لنگرودی. اساس در قوانین مدنی (المدونه). چاپ 1. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1442472
  4. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد دوم) (در اجاره، مساقات، مضاربه، جعاله، شرکت، ودیعه، عاریه، قرض، قمار، وکالت …). چاپ 12. اسلامیه، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 306356
  5. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد دوم) (در اجاره، مساقات، مضاربه، جعاله، شرکت، ودیعه، عاریه، قرض، قمار، وکالت …). چاپ 12. اسلامیه، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 306360