ماده ۸۵۸ قانون مدنی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۸۵۸ قانون مدنی: وصی نسبت به اموالی که بر حسب وصیت در ید او می‌باشد حکم امین را دارد و ضامن نمی‌شود مگر در صورت تعدی و تفریط.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

«وصی» شخصی است که در ولایت بر مورد وصیت، نایب موصی می‌گردد.[۱]

نکات تفسیری دکترین ماده 858 قانون مدنی

وصی در صورت تعدی و تفریط، برابر با اصول و قواعد حقوقی، ضامن است،[۲] همچنین وصی به دلیل امین بودن، در صورتی که مصلحت مولی علیه خویش را رعایت ننموده؛ و برخلاف تعهدات خود، اقدام به تصرف، استعمال یا تلف اموال تحت اختیار خود نماید؛ مرتکب جرم خیانت در امانت شده‌است.[۳]

گفتنی است در صورت قید مباشرت وصی، وی حق تعیین جانشین ندارد.[۴]

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

در منابع معتبر فقهی، روایات متعددی دال بر ضمان وصی در صورت تعدی و تفریط، وجود دارد.[۵] امام رضا فروش اموال صغیر را به نسیه، و نیز تجارت با مال وی را موجب ضمان وصی می‌داند.[۶]

سوابق و مستندات فقهی

شهادت وصی نسبت به اموری که ممکن است به نفع او باشد؛ پذیرفته نیست.[۷]

انتقادات

قانون مدنی، حسن ظن و عدالت را، از شرایط وصی به‌شمار نیاورده است.[۸]

مصادیق و نمونه ها

  • اگر موصی وصیت نماید که وصی دیون او را از ترکه، پرداخت کند و وصی در انجام امر مزبور، سهل انگاری نموده تا آن اموال تلف شوند؛ در چنین فرضی، وصی ضامن دیون طلبکاران متوفی است.[۹]
  • در صورتی که کسی مبادرت به غصب مالی که موصی در اختیار وصی قرارداده است نماید؛ و وصی علیرغم برخورداری از توانایی پس گرفتن مال یا مراجعه به مراجع قضایی، از اقدامات مزبور خودداری کند، ضامن است.[۱۰]
  • وصی در صورت برخورداری از ملائت مالی و فقدان سابقه افلاس و ورشکستگی، می‌تواند با اموال مولی علیه، به نفع وی تجارت نماید.[۱۱]
  • وصی می‌تواند، طلب خود و دیگران از موصی را، از اموالی که در اختیارش می‌باشد؛ تأدیه نماید.[۱۲]
  • وصی مکلف است پس از رفع حجر از مولی علیه، اموالش را به او برگرداند؛ ولی تکلیفی در ارائه حساب دوران تصدی به وی ندارد.[۱۳]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 858 قانون مدنی

  1. وصی در قبال اموالی که بر اساس وصیت در اختیار دارد، نقش امین را ایفا می‌کند.
  2. وصی به ‌طور‌کلی ضامن خسارت یا تلف اموال مذکور نیست.
  3. اگر وصی در نگهداری و مدیریت اموال تعدی یا تفریط کند، ضامن است.
  4. تعدی به معنای تجاوز از حدود و اختیارات قانونی است.
  5. تفریط به معنای کوتاهی و عدم رعایت دقت لازم در امور محوله است.
  6. نقش وصی مشابه نهاد امانت‌داری است که حفظ و نگهداری صحیح از اموال را ایجاب می‌کند.

منابع

  1. سیدمهدی میرداداشی، ولی اله علیزاده و مهدی حسن‌زاده. احوال شخصیه اهل سنت (طلاق، وصیت، ارث، حجر) در مذهب شافعی و حنفی. چاپ 1. خرسندی، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3043892
  2. سیدمصطفی محقق داماد. بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی. چاپ 4. مرکز نشر علوم اسلامی، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 201884
  3. محمدجعفر حبیب زاده. حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه اموال). چاپ 6. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2384148
  4. محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 299836
  5. سیدمصطفی محقق داماد. بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی. چاپ 4. مرکز نشر علوم اسلامی، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 201884
  6. احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و محمدحسین (ترجمه) مهوری. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد بیست وچهارم) (معاملات2). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5221928
  7. محمد سنگلجی. چهار رساله. چاپ 1. نگاه بینه، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 682868
  8. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 328244
  9. سیدمصطفی محقق داماد. بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی. چاپ 4. مرکز نشر علوم اسلامی، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 201896
  10. سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد دوم). چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 206948
  11. محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 855792
  12. ابوالقاسم گرجی. مبانی حقوق اسلامی. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1085180
  13. محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 300032