ماده ۷۲۰ قانون مدنی

ماده ۷۲۰ قانون مدنی: ضامنی که به قصد تبرع، ضمانت کرده باشد حق رجوع به مضمون‌عنه ندارد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

فلسفه و مبانی نظری ماده

علت این ماده این است که ضامن تبرعا و از راه احسان به مدیون و بدون اینکه قصد غرامت گرفتن از او را داشته باشد، ضمانت را قبول کرده‌است و دیگر نمی‌تواند از این اراده خیر عدول کرده و از مضمون عنه چیزی بخواهد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مطابق این ماده، ضامنی که به قصد تبرع، ضمانت کرده باشد، حق رجوع به مضمون‌عنه را ندارد، بر پایه یک دیدگاه فقهی، قصد تبرع را می‌توان در این معنی تفسیر کرد که ضامن بدون نیت رجوع به بدهکار اصلی ضامن شده باشد و تنها در این حالت از حق رجوع به بدهکار اصلی محروم است، ولی در غیر این صورت خواه با درخواست یا بی درخواست بدهکار، حق رجوع برای ضامن پس از پرداخت دین محفوظ است، این ماده مفهوم مخالف نداشته و نمی‌توان نتیجه گرفت که اگر ضامن قصد تبرع نداشته باشد، حق رجوع به مضمون عنه را دارد؛ چرا که معیار رجوع به مضمون عنه، اذن اوست، نه قصد ضامن.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

رضایت مضمون عنه در تحقق ضمان شرط نیست، بنابراین اگر ضامن بدون اذن او ضمانت کند، ضمانت او تبرعی بوده و حق رجوع به مضمون عنه را نخواهد داشت، اما در صورت وجود اذن و اجازه مضمون عنه، آنچه را که ضامن پرداخته، می‌تواند از مضمون عنه مطالبه کند. عده ای معتقدند چنانچه پس از عقد ضمان، مضمون عنه به ضامن بگوید که دین را پرداخت کن، این امر مشمول ضمان امری نمی‌شود، زیرا با وقوع عقد ضمان، دین در ذمه ضامن قرار گرفته و امر به پرداخت پس از عقد، جنبه ارشادی داشته و مسئولیتی برای مضمون عنه به دنبال ندارد.

مقالات مرتبط

• نهاد بازسازی؛ ماهیت و مدل‌ها در نظام بانکی ایران