ماده ۱۱۸۲ قانون مدنی

ماده ۱۱۸۲ قانون مدنی: هر گاه طفل، هم پدر و هم جد پدری داشته باشد و یکی از آن‌ها محجور یا به علتی ممنوع از تصرف در اموال مولی‌علیه گردد ولایت قانونی او ساقط می‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

حجر یعنی منع و جلوگیری.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ولایت، قابل زوال نیست؛ بلکه عواملی نظیر حجر و کفر ولی، سبب تعلیق آن می‌گردد. (۶۷۶۶۶۷) و حجر، مانع اجرای وظایف ولی است، نه زایل کننده ولایت.

اگر طفل، دارای پدر و جد پدری باشد؛ درصورت جنون پدر، جد می‌تواند برای بعد از خود، وصی تعیین نماید؛ و چنانچه پیش یا پس از فوت جد، پدر افاقه یابد؛ مسئله وصایت منتفی است.

رسیدگی به دعوای سقوط ولایت، در دادگاه حوزه قضایی محل اقامت مولی علیه، صورت خواهد پذیرفت.

افلاس ولی، باعث حجر در امور مالی خود می‌گردد؛ و نسبت به دخالت در امور مولی علیه خویش، تأثیری ندارد.

محرومیت ولی از حقوق اجتماعی خویش، باعث سقوط ولایت می‌گردد.

حجر، امری عرضی بوده؛ و نمی‌تواند موجب زوال ولایت، که حقی ذاتی است؛ گردد؛ لذا با افاقه ولی از جنون، این حق ذاتی، دوباره به وی رجعت می‌نماید.

ولایت، سقوط ولایت بر اثر جنون، و عودت ولایت به دلیل افاقه ولی، همگی قهری هستند.

مستندات فقهی

بنا بر اتفاق نظر فقها، با افاقه ولی از جنون، حق ولایت، دوباره به وی عودت می‌گردد.

سوابق فقهی

اگر یکی از اولیای قهری طفل، محجور گردد؛ دیگری به تنهایی، ولایت خود را، اعمال می‌نماید، و اگر طفل فقط دارای یک ولی بوده؛ و او هم اهلیت خود را، از دست بدهد؛ باید برای او، قیم تعیین نمود.

سفاهت ولی، باعث سقوط ولایت او می‌گردد.

رویه‌های قضایی

• نظریه شماره ۷/۱۴۰۰/۵۵۸ مورخ ۱۴۰۰/۰۶/۱۴ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات قانون حمایت از حقوق معلولان درخصوص سرپرستان قانونی معلولین