ماده ۱۱۲۰ قانون مدنی

عقد نکاح به فسخ یا به طلاق یا به بذل مدت در عقد انقطاع منحل می‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

به انصراف شوهر از بقیه مدت متعه، بذل مدت گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

غیبت شوهر، تأثیری در اعتبار متعه نداشته؛ و با بذل مدت و یا موت او، می توان حکم به انحلال نکاح مزبور نمود.

فسخ نکاح، در متعه نیز ممکن است. و نسبت به عیوبی که در متعه، راه می یابد؛ فسخ نکاح جاری است. در نکاح منقطع، به دلیل اینکه زوج، ملزم به مقاربت به همسر خود نیست؛ زوجه فقط درصورت جنون شوهر، و یا تخلف وی از خیارات تدلیس و تخلف وصف، می تواند نکاح را فسخ نماید.

انقضای مدت نکاح موقت، موجب انحلال آن می گردد.

با  اجرای لعان، نکاح منفسخ می گردد.

موت یا ارتداد یکی از زوجین، و یا اسلام آوردن زنی که شوهر او، مسلمان نیست، موجب انحلال نکاح می گردد.

شرط خیار فسخ مشروط، فاقد اثر است؛ مانند اینکه زوجه، شرط نماید که درصورت عدم تأدیه مهریه، نکاح منحل گردد.

طلاق، در متعه جایگاهی ندارد.

سوابق فقهی

برای ثبوت لعان، سبق دخول بین زوجین، شرط نیست؛ در مقابل، نظراتی مبنی بر لزوم سبق دخول، جهت اجرای لعان وجوددارد.

ولی زوج محجور، می تواند باقیمانده مدت متعه را، بذل نماید.

در متعه، حاکم می تواند در فرض غیبت زوج، و یا عسر و حرج زوجه، از سوی شوهر بذل مدت نماید.

بذل مدت مشروط، صحیح بوده؛ ولی شرط ضمن آن، فاقد اثر است.

رویه های قضایی

کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری قم، تنها راه خروج زوج از قید زوجیت در متعه را، بذل مدت دانسته؛ و زوجه منقطعه، جز درموارد درخواست صدور حکم موت فرضی شوهر غایب خویش، نمی تواند جهت انحلال نکاح مزبور، اقدام دیگری نماید. و کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری بوشهر، انحلال متعه را، فقط با انقضا یا بذل مدت، فوت حقیقی یا فرضی یکی از زوجین، و فسخ نکاح به دلیل جنون زوج یا زوجه، ممکن دانسته است.

کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری قم، استماع دعوای طلاق، در رابطه با ازدواج های غیر رسمی را، ممکن دانسته است.

انتقادات

این ماده به دلیل عدم ذکر انقضای مدت، به عنوان یکی از طرق انحلال متعه، ناقص است.