ماده ۱۵ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Tavakolikia (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۱۵ قانون مدنی''': [[ثمره]] و | '''ماده ۱۵ قانون مدنی''': [[ثمره]] و حاصل، مادام که چیده یا درو نشده است [[مال غیرمنقول|غیرمنقول]] است. اگر قسمتی از آن چیده یا درو شده باشد، تنها آن قسمت [[مال منقول|منقول]] است. | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۱۴ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۱۴ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۱۶ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | *{{زیتونی|[[ماده ۱۶ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
«ثمره» که در '''ماده ۱۵ قانون مدنی''' ، مورد اشاره قرار گرفته است، در لغت، به معنای حاصل یا فرآورده؛ و در اصطلاح به معنای محصول و باری است که هنوز از درخت جدا نشده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دانشنامه حقوق خصوصی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=محراب فکر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=418856|صفحه=|نام۱=مسعود|نام خانوادگی۱=انصاری|نام۲=محمدعلی|نام خانوادگی۲=طاهری|چاپ=2}}</ref> | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
صفت غیرمنقول، برای اموالی که به واسطه عمل آدمی، در زمین نصب گردیده؛ وصفی اکتسابی بوده و اموال مزبور، پس از جدایی از زمین، دوباره وصف ذاتی خود، یعنی منقول بودن | ثمره یا محصول، [[منفعت مادی]] محسوب گردیده که پس از جدایی از درخت، تبدیل به [[عین]] مستقلی می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2940996|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=30}}</ref> صفت غیرمنقول، برای اموالی که به واسطه عمل آدمی، در زمین نصب گردیده؛ وصفی اکتسابی بوده و اموال مزبور، پس از جدایی از زمین، دوباره وصف ذاتی خود، یعنی منقول بودن را به دست می‌آورند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=90916|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref> لذا ثمره یا محصولی که هنوز از درخت چیده نشده، [[غیرمنقول تبعی]] محسوب گردیده و پس از جدایی از درخت، وصف مزبور را از دست داده و منقول می‌گردد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=90932|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref> البته اشخاص، می‌توانند با [[تراضی]] یکدیگر، وصف تبعی غیرمنقول را، از اموال منقول سلب نمایند<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=90924|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref> و [[قصد]] طرفین، می‌تواند به اموالی که ذاتاً منقول بوده و [[غیرمنقول بر اثر عمل انسان|به وسیله عمل انسان، غیرمنقول شده‌اند]]؛ وصف منقول ببخشد، پس نمی‌توان میوه‌های نارس را، که قبل از چیدن فروخته می‌شود؛ غیرمنقول دانسته و تشریفات انتقال اموال غیرمنقول، نظیر تنظیم [[سند رسمی]] را، در مورد آنان جاری نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=12084|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|چاپ=11}}</ref> | ||
==نکات توصیفی هوش مصنوعی== | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | |||
* '''ماده ۱۵ قانون مدنی''' ثمره و حاصل محصولات کشاورزی را تا زمانی که چیده یا درو نشده‌اند، جزء اموال غیرمنقول محسوب می‌کند. | |||
* اگر محصولی به‌طور کامل چیده یا درو نشود، تنها قسمت چیده یا درو شده از آن، به‌عنوان مال منقول در نظر گرفته می‌شود. | |||
* این ماده قانونی نحوه طبقه‌بندی و شناسایی اموال حاصل از زمین‌های کشاورزی را بر اساس وضعیت برداشت آن‌ها تعیین می‌کند. | |||
* تا زمانی که محصول برداشت نشده باشد، طبق این ماده، به‌عنوان جزئی از ملک غیرمنقول تلقی می‌شود و از منظر حقوقی از اموال غیرمنقول محسوب می‌گردد. | |||
* '''ماده ۱۵ قانون مدنی''' در تعیین حقوق مالکانه نسبت به ثمره و حاصل محصولات کشاورزی، وضعیت بهره‌برداری از آن‌ها را لحاظ می‌کند. | |||
* این ماده از جهت تعیین وضعیت حقوقی ثمره و حاصل محصولات کشاورزی و تاثیر آن در حقوق مالکیت و معاملات، کاربرد مهمی در نظام حقوقی دارد. | |||
== مطالعات فقهی == | |||
=== سوابق فقهی === | |||
* در برخی موارد، میوه روی درخت و بذر کاشته شده در زمین، منقول محسوب می‌گردند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=36380|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref> | |||
* به قول [[مشهور فقها]]، میوه روی درخت و محصولی که هنوز برداشت نگردیده، در حکم منقول بوده لذا مشمول احکام مربوط به [[شفعه]] نمی‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد اول و دوم) (اشخاص، اموال و مالکیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1280692|صفحه=|نام۱=مرتضی|نام خانوادگی۱=یوسف زاده|چاپ=1}}</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۹: | ||
[[رده:مواد قانون مدنی]] | [[رده:مواد قانون مدنی]] | ||
[[رده: | [[رده:در اموال غیرمنقول]] | ||
[[رده:مال غیرمنقول]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۴۰
ماده ۱۵ قانون مدنی: ثمره و حاصل، مادام که چیده یا درو نشده است غیرمنقول است. اگر قسمتی از آن چیده یا درو شده باشد، تنها آن قسمت منقول است.
توضیح واژگان
«ثمره» که در ماده ۱۵ قانون مدنی ، مورد اشاره قرار گرفته است، در لغت، به معنای حاصل یا فرآورده؛ و در اصطلاح به معنای محصول و باری است که هنوز از درخت جدا نشده باشد.[۱]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
ثمره یا محصول، منفعت مادی محسوب گردیده که پس از جدایی از درخت، تبدیل به عین مستقلی می‌شود.[۲] صفت غیرمنقول، برای اموالی که به واسطه عمل آدمی، در زمین نصب گردیده؛ وصفی اکتسابی بوده و اموال مزبور، پس از جدایی از زمین، دوباره وصف ذاتی خود، یعنی منقول بودن را به دست می‌آورند،[۳] لذا ثمره یا محصولی که هنوز از درخت چیده نشده، غیرمنقول تبعی محسوب گردیده و پس از جدایی از درخت، وصف مزبور را از دست داده و منقول می‌گردد،[۴] البته اشخاص، می‌توانند با تراضی یکدیگر، وصف تبعی غیرمنقول را، از اموال منقول سلب نمایند[۵] و قصد طرفین، می‌تواند به اموالی که ذاتاً منقول بوده و به وسیله عمل انسان، غیرمنقول شده‌اند؛ وصف منقول ببخشد، پس نمی‌توان میوه‌های نارس را، که قبل از چیدن فروخته می‌شود؛ غیرمنقول دانسته و تشریفات انتقال اموال غیرمنقول، نظیر تنظیم سند رسمی را، در مورد آنان جاری نمود.[۶]
نکات توصیفی هوش مصنوعی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است و هنوز توسط پژوهشگران ویکی حقوق بررسی نشده است. |
- ماده ۱۵ قانون مدنی ثمره و حاصل محصولات کشاورزی را تا زمانی که چیده یا درو نشده‌اند، جزء اموال غیرمنقول محسوب می‌کند.
- اگر محصولی به‌طور کامل چیده یا درو نشود، تنها قسمت چیده یا درو شده از آن، به‌عنوان مال منقول در نظر گرفته می‌شود.
- این ماده قانونی نحوه طبقه‌بندی و شناسایی اموال حاصل از زمین‌های کشاورزی را بر اساس وضعیت برداشت آن‌ها تعیین می‌کند.
- تا زمانی که محصول برداشت نشده باشد، طبق این ماده، به‌عنوان جزئی از ملک غیرمنقول تلقی می‌شود و از منظر حقوقی از اموال غیرمنقول محسوب می‌گردد.
- ماده ۱۵ قانون مدنی در تعیین حقوق مالکانه نسبت به ثمره و حاصل محصولات کشاورزی، وضعیت بهره‌برداری از آن‌ها را لحاظ می‌کند.
- این ماده از جهت تعیین وضعیت حقوقی ثمره و حاصل محصولات کشاورزی و تاثیر آن در حقوق مالکیت و معاملات، کاربرد مهمی در نظام حقوقی دارد.
مطالعات فقهی
سوابق فقهی
- در برخی موارد، میوه روی درخت و بذر کاشته شده در زمین، منقول محسوب می‌گردند.[۷]
- به قول مشهور فقها، میوه روی درخت و محصولی که هنوز برداشت نگردیده، در حکم منقول بوده لذا مشمول احکام مربوط به شفعه نمی‌گردد.[۸]
منابع
- ↑ مسعود انصاری و محمدعلی طاهری. دانشنامه حقوق خصوصی (جلد دوم). چاپ 2. محراب فکر، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 418856
- ↑ ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت). چاپ 30. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2940996
- ↑ ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 90916
- ↑ ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 90932
- ↑ ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 90924
- ↑ سیدحسین صفایی. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال). چاپ 11. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 12084
- ↑ عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد اول). چاپ 1. سمت، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 36380
- ↑ مرتضی یوسف زاده. حقوق مدنی (جلد اول و دوم) (اشخاص، اموال و مالکیت). چاپ 1. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1280692