ماده ۱۵ قانون مدنی

ماده ۱۵ قانون مدنی: ثمره و حاصل، مادام که چیده یا درو نشده‌ است غیرمنقول‌ است. اگر قسمتی از آن چیده یا درو شده باشد، تنها آن قسمت منقول است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

ثمره در لغت، به معنای حاصل یا فرآورده و در اصطلاح به محصول و باری که هنوز از درخت جدا نشده باشد، گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

صفت غیرمنقول، برای اموالی که به واسطه عمل آدمی، در زمین نصب گردیده؛ وصفی اکتسابی بوده و اموال مزبور، پس از جدایی از زمین، دوباره وصف ذاتی خود، یعنی منقول بودن را به دست می‌آورند. اشخاص، می‌توانند با تراضی یکدیگر، وصف تبعی غیرمنقول را، از اموال منقول سلب نمایند و قصد طرفین، می‌تواند به اموالی که ذاتاً منقول بوده و به وسیله عمل انسان، غیرمنقول شده‌اند؛ وصف منقول ببخشند، پس نمی‌توان میوه‌های نارس را، که قبل از چیدن فروخته می‌شود؛ غیرمنقول دانسته و تشریفات انتقال اموال غیرمنقول، نظیر تنظیم سند رسمی را، در مورد آنان جاری نمود.

ثمره یا محصول، منفعت مادی محسوب گردیده که پس از جدایی از درخت، تبدیل به عین مستقلی می‌شود و از طرف دیگر اینکه ثمره یا محصولی که هنوز از درخت چیده نشده، غیرمنقول تبعی محسوب گردیده و پس از جدایی از درخت، وصف مزبور را از دست داده و منقول می‌گردد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• در برخی موارد، میوه روی درخت و بذر کاشته شده در زمین، منقول محسوب می‌گردند.

• به قول مشهور فقها، میوه روی درخت و محصولی که هنوز برداشت نگردیده، در حکم منقول بوده لذا مشمول احکام مربوط به شفعه نمی‌گردد.