ماده ۷۰۵ قانون مدنی

ماده ۷۰۵ قانون مدنی: ضمان موجل به فوت ضامن، حال می‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

مطابق اصل کلی حال شدن دیون شخص متوفی، با فوت ضامن در ضمان موجل، ضمان حال شده و دین از ترکه وی اخذ می‌شود. ورثه میت نیز می‌توانند آنچه را که پرداخت شده از مدیون مطالبه نمایند. همچنین در صورتی که قبل از حلول اجل، مضمون عنه در عقد ضمان غیر تبرعی فوت کند، چون میت به ضامن بدهکاری دارد، ورثه باید مطابق مواد ۸۶۸ و ۸۶۹ این قانون بدهی را از ترکه جدا کرده و بعد از ادای دین توسط ضامن به وی پرداخت نمایند. برخلاف آنچه یاد شد در ضمان از دین موجل، در صورت فوت مضمون عنه، ضامن قبل از سررسید دین اصلی ملزم به تادیه نمی‌باشد.

سوابق و مستندات فقهی

«اگر در ضمان موجل از دین حال، ضامن در اثنا اجل بمیرد دین او حال می‌شود و ورثه حق دارند از مدیون اصلی اداء دین را بخواهند» عده ای معتقدند در این نظر دو خطا وجود دارد: اول اینکه ضامن مدیون نبوده تا به موت او دین، حال گردد دوم اینکه به فرض حلول حق مطالبه مادامی که ورثه ضامن طلب بستانکار را ندهند حق رجوع به مدیون اصلی را ندارند.

«چنانچه با اذن مضمون عنه، دین موجل را به‌طور مدت دار ضمانت نماید، سپس قبل از سپری شدن هر دو مدت بمیرد و آنچه بر عهده او آمده جال شود و از ترکه اش برداشته شود، ورثه اش حق رجوع به مضمون عنه را ندارند، مگر بعد از رسیدن وقت دین که بر او بود. و دین نسبت به مضمون عنه به سبب مرگ ضامن، حال نمی‌شود و فقط نسبت به ضامن حال می‌شود.»

حال شدن دین در صورت فوت یکی از ضامن و مضمون عنه در تمامی مذاهب چهارگانه در نظر گرفته شده‌است، جز یک نظر مخالف در حنابله وجود دارد.

انتقادات

«اگر در ضمان موجل از دین حال، ضامن در اثنا اجل بمیرد دین او حال می‌شود و ورثه حق دارند از مدیون اصلی اداء دین را بخواهند» عده ای معتقدند در این نظر دو خطا وجود دارد: اول اینکه ضامن مدیون نبوده تا به موت او دین، حال گردد دوم اینکه به فرض حلول حق مطالبه مادامی که ورثه ضامن طلب بستانکار را ندهند حق رجوع به مدیون اصلی را ندارند.