ماده ۱۰۷۶ قانون مدنی

ماده ۱۰۷۶ قانون مدنی: مدت نکاح منقطع باید کاملاً معین شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

ازدواج موقت، یعنی انعقاد عقد زناشویی برای مدتی معین.

شبه اجاره یعنی نکاح موقت.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مدت نکاح منقطع، باید کاملاً معین شود؛ زیرا در متعه، برخلاف نکاح دائم، غایت زوجین، تشکیل بنیاد خانواده نبوده؛ و طرفین، باید وضعیت حقوقی خود را شناخته؛ و بدانند که در ازای چه مدت تمتع جنسی از زوجه، به وی مهریه تعلق می گیرد.

به نظر برخی از حقوقدانان، چنانچه مدت متعه، منفصل از عقد قرارگیرد؛ یعنی صیغه نکاح جاری گردیده؛ ولی آغاز مدت آن، مؤکول به زمانی در آینده باشد؛ چنین نکاحی، منجز بوده؛ و برحسب انشاء، مؤکول به زمانی در آینده نیست؛ تا بتوان آن را، باطل دانست. و به عقیده برخی دیگر از حقوقدانان، مدت نکاح، باید متصل به زمان اجرای صیغه باشد؛ و به نظر می رسد که این نظر، صحیح است.

چنانچه در متعه، مدت ذکر نگردیده؛ و منظور طرفین هم، نکاح دائم نباشد؛ چنین عقدی باطل است.

چنانچه در متعه، مدت ذکر نگردیده؛ و یا مدت نکاح منقطع، به طور کامل و دقیق، معین نباشد؛ و منظور طرفین هم، نکاح دائم نباشد؛ چنین عقدی باطل است. و نوع نکاح مبهم باشد؛ عقد مزبور، حمل بر دائم می شود.

چنانچه در متعه، مدت ذکر گردیده؛ اما تاریخ آغاز آن، مشخص نگردیده باشد؛ دراینصورت مدت، متصل به اجرای صیغه است؛ زیرا مقتضای نکاح موقت هم همین است.

به نظر برخی از حقوقدانان، عدم تعیین مدت در متعه، دلالت بر دائمی بودن نکاح دارد.

سوابق فقهی

جاری شدن نکاح به صورت عمری، دلالت بر دائمی بودن آن داشته؛ هرچند منظور یکی از طرفین، ازدواج غیردائم بوده؛ و وی به حکم عمری جاهل بوده باشد؛ و البته، احتیاط، تجدید عقد، و یا طلاق زوجه است.

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره 509/30 مورخه 3/3/1373 دیوان عالی کشور، مدت نکاح منقطع، باید کاملاً معین شود؛ حتی اگر این مدت، 90 سال باشد.

به موجب دادنامه شماره 404/30 مورخه 24/5/1373 دیوان عالی کشور، اصل بر دائمی بودن ازدواج است؛ مگراینکه تعیین مدت برای عقد، محرز گردد.

مقالات مرتبط

• نکاح موقت طویل‌المدت
• مطالعه تطبیقی نهادهای جایگزین ازدواج دائمی در حقوق ایران و انگلستان