ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی

ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی: هر گاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متبانیاً بر آن واقع شده باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

به شرطی که بدون ذکر در عقد، مبنای توافق طرفین، واقع شده باشد؛ شرط تبانی گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

درصورتی که زوج با بستن لوله های تولید اسپرم، موجبات باروری را، از خود سلب می نماید؛ زوجه ممکن است با حصول شرایط لازم، بتواند با استناد به خیار تدلیس، و یا خیار تخلف از شرط بنایی، مبادرت به فسخ نکاح نماید.

به عقیده یکی از حقوقدانان، با استناد به قاعده لاضرر، لنگی زوجه، از موجبات فسخ نکاح توسط زوج است.

حق فسخ مندرج در این ماده را، می توان نوعی از خیار تخلف شرط دانست.

برابر با مفاد ماده 235 قانون مدنی، ضمانت اجرای تخلف از شرط صفت، فسخ عقد است.

قانونگذار در این ماده، به طور صریح، اعتبار شروط بنایی را، پذیرفته است.

مصادیق و نمونه ها

چنانچه پس از عقد، معلوم گردد که زوجه، قبلاً متأهل بوده؛ و باکره نیست؛ شوهر حق دارد نکاح را، فسخ نماید. و اگر زن پس از ازدواج، متوجه شود که همسر او، مجرد نبوده؛ و در شهر دیگری، دارای همسر و فرزند است؛ حق فسخ عقد را دارد. (1707328)

مقالات مرتبط

• درهم تنیدگی و تبعیض درهم تنیده: رویکرد انتقادی به حقوق ضدتبعیض
• شرط تبانی/ بنائی از منظر فقهی، حقوقی با تاکید بر دیدگاه استاد جعفری لنگرودی
• بررسی شرط عند الاستطاعه در مهریه
• تبیین جایگاه «منفعت اعتماد» در حقوق غربی و شناسایی مصادیق آن در فقه
• شرط پرداخت مهریه توسط ثالث در نکاح دائم
• بررسی لزوم یا عدم لزوم شرایط اساسی صحت قراردادها در مورد شروط ضمن عقد

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/99/1432 مورخ 1399/10/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره بیماری پیش از ازدواج زوجه و امکان فسخ نکاح