ماده ۸۵۴ قانون مدنی

ماده ۸۵۴ قانون مدنی: موصی می‌تواند یک یا چند نفر وصی معین نماید، درصورت تعدد، اوصیا باید مجتمعاً عمل به وصیت کنند مگر در صورت تصریح به استقلال هر یک.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

استقلال در اصطلاح، استقلال شخص ذی‌سمت در انجام امور محوله اش بدون نیاز به استماع و تبعیت از نظرات سایر اشخاص هم ردیف خود است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اگر موصی، هر یک از اوصیا را، به نحو انفرادی به کار گمارد؛ شخص مزبور می‌تواند به تنهایی، و به‌طور مستقل عمل نموده؛ و تا از حدود اختیاراتش تجاوز ننموده؛ سایر اوصیا نمی‌توانند با او مخالفت نمایند.

درصورت تعدد اوصیا، همه تصمیم‌ها باید به صورت جمعی اتخاذ شود؛ و عمل هیچ‌یک از آنها، بدون تأیید سایرین نافذ نیست. و درصورت اجتماع اوصیا، آنها نمی‌توانند امور محوله را، بین خود تقسیم نمایند.

درصورتیکه موصی به‌طور صریح یا مستنبط از قراین، امر به مباشرت وصی نموده؛ یا او را از تعیین وکیل منع نموده باشد؛ بدین ترتیب وکالت مزبور باطل بوده؛ و اعمال حقوقی وکیل نیز، غیر نافذ محسوب گردیده؛ و وصی و نماینده او، در برابر موصی، مسئولیت تضامنی دارند.

سوابق فقهی

چنانچه مال موضوع وصیت، بین اوصیا تقسیم گردد؛ پس از عمل مزبور، هریک از آنها حق دارد در قسمت مربوط به دیگری دخالت نماید؛ چراکه تقسیم، نمی‌تواند مانع از ولایت هریک از اوصیا در کل مال گردد.

چنانچه موصی در وصیت خویش قید نماید که زید وصی اول و عمرو وصی دوم و بکر وصی سوم است؛ تا زمانی که قصد موصی از این لحن انشاء با توسل به قراین و امارات، محرز نگردیده‌است؛ باید بنا را بر اجتماع اوصیا دانست نه ترتیبی و تعاقبی بودن آنان.

درصورتی که موصی تصریح به مباشرت نموده باشد؛ وصی حق تخلف ندارد.

رویه‌های قضایی

نظریه مشورتی شماره ۳۸۴۷/۷ مورخه ۱۳۷۶/۶/۲۱ اداره حقوقی قوه قضاییه، علی الاصول تعیین وکیل توسط وصی را بلامانع می‌داند؛ مگراینکه ازسوی موصی قید مباشرت شده باشد؛ و یااینکه مورد وصایت از امور غیرقابل توکیل باشد.