ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (added Category:مهر using HotCat)
خط ۳۳: خط ۳۳:
[[رده:اشخاص]]
[[رده:اشخاص]]
[[رده:نکاح]]
[[رده:نکاح]]
[[رده:مهر]]

نسخهٔ ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۱۳

ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی: تعیین مقدار مهر منوط به تراضی طرفین است.

توضیح واژگان

به مهریه ای که میزان آن، در عقد نکاح معین می گردد؛ مهرالمسمی گویند. [۱] و به مهریه ای که با تراضی طرفین، حین العقد تعیین می گردد؛ مهرالمسمی گویند. [۲] و مال معینی را که توسط طرفین، یا شخص ثالث مأذون از سوی آنان، به عنوان مهریه تعیین گردد؛ مهرالمسمی می نامند. [۳]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مهریه ممکن است عین معین، کلی، و یا منفعت باشد. [۴] و ممکن است عملی معین را، به عنوان مهریه قرار داد. [۵] و می توان حقوق مالی، نظیر حق تحجیر را، به عنوان مهریه تعیین نمود. [۶] و مهریه، ممکن است سهم مشاعی از یک مال باشد؛ که در اینصورت تصرف زن در آن مال، منوط به اذن بقیه شرکا است. [۷]

مهریه به پنج دسته قابل تقسیم است: مهرالمسمی، مهرالمثل، مهرالسنه، مهرالمتعه و مهرالمفوضه. [۸]

تعیین مهریه با تراضی طرفین، امکانپذیر بوده؛ و در قانون، حداقل و حداکثری برای آن، معین نگردیده است. [۹]

مستندات فقهی

با استناد به روایتی از امام صادق، مهریه همسران رسول خدا، 12 اوقیه و یک نش بود. اوقیه عبارت است از 40 درهم، و نش نصف اوقیه است؛ یعنی بیست درهم. [۱۰]

پیامبر اسلام، 5/262 مثقال نقره مسکوک را، به عنوان مهریه حضرت زهرا، تعیین نمودند؛ که موسوم به مهرالسنه یا مهر محمدی است. [۱۱]

سوابق فقهی

میزان مهرالسنه، 5/262 مثقال نقره مسکوک است؛ که قیمت آن، از بازار قابل تحقیق می باشد. [۱۲] و در واقع، تعیین ارزش مهرالسنه، با عرف بازار بوده؛ و می توان آن را، به ضمیمه مال دیگر، مهریه قرار داد. [۱۳]

رویه های قضایی

  • به موجب نظریه مشورتی شماره 2886/7 مورخه 2/4/1382 اداره حقوقی قوه قضاییه، تعیین مهریه، با توافق طرفین بوده؛ و ممکن است بسیار کمتر یا بیشتر از مهرالمثل باشد؛ لیکن به هر حال، در مهریه، خیار غبن راه ندارد. [۱۴]
  • به موجب نظریه مشورتی شماره 4923/7 مورخه 17/8/1389 و نیز نظریه مشورتی شماره 624/7 مورخه 19/2/1383 و نیز نظریه مشورتی شماره 2680/7 مورخه 26/2/1386 اداره حقوقی قوه قضاییه، افزایش مهریه پس از عقد، عنوان مهریه را نداشته؛ و قسمت اضافه شده، مشمول مقررات مهریه نیست. [۱۵]
  • رای دادگاه درباره اثر توافقات قبل و بعد عقد نکاح راجع به مهریه (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۱۷۳)

منابع

  1. مصطفی جباری و حمید (ترجمه) مسجدسرایی. فقه تطبیقی با نگاهی به قانون مدنی (احوال شخصیه) (ترجمه و تبیین جلد دوم الفقه علی المذاهب الخمسه). چاپ 1. ققنوس، 1379.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1178964
  2. فرج اله هدایت نیا گنجی. حقوق مالی زوجه (اجرت المثل، نحله و تعدیل مهریه). چاپ 1. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 397148
  3. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 700136
  4. سیدمحمدرضا حسینی. قانون مدنی در رویه قضایی. چاپ 4. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 173252
  5. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 52616
  6. اسداله لطفی. سلسله مباحث فقهی حقوقی حقوق خانواده (جلد اول). چاپ 1. خرسندی، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4790888
  7. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 112680
  8. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 700136
  9. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد اول). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 44244
  10. مجله پژوهش های حقوقی شماره 11 سال 1386. موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 696932
  11. فرج اله هدایت نیا گنجی. حقوق مالی زوجه (اجرت المثل، نحله و تعدیل مهریه). چاپ 1. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 396796
  12. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات). چاپ 13. اسلامیه، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 14464
  13. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات). چاپ 13. اسلامیه، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 14464
  14. نشریه دادرسی شماره 13 فروردین و اردیبهشت 1378. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1378.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1394776
  15. فصلنامه حق دفتر چهارم دی و اسفند 1364. شرکت سهامی روزنامه رسمی ایران، 1364.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1375452