ماده ۱۱۸۷ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۱۱۸۷ قانون مدنی''': هر گاه ولی قهری منحصر، به واسطه‌ی غیبت یا حبس به هر علتی که نتواند به امور مولی‌علیه رسیدگی کند و کسی را هم از طرف خود معین نکرده باشد، حاکم یک نفر امین به پیشنهادمدعی‌العموم برای تصدی و اداره‌ی اموال مولی‌علیه و سایر امور راجعه به او موقتاً معین خواهد کرد.
'''ماده ۱۱۸۷ قانون مدنی''': هر گاه ولی قهری منحصر، به واسطهٔ غیبت یا حبس به هر علتی که نتواند به امور مولی‌علیه رسیدگی کند و کسی را هم از طرف خود معین نکرده باشد، حاکم یک نفر امین به پیشنهادمدعی‌العموم برای تصدی و ادارهٔ اموال مولی‌علیه و سایر امور راجعه به او موقتاً معین خواهد کرد.
*{{زیتونی|[[ماده ۱۱۸۶ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۱۱۸۶ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۱۱۸۸ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۱۱۸۸ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}


== مواد مرتبط ==
== مواد مرتبط ==
 
* [[ماده ۱۰ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست]]
* [[ماده 10 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست]]


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
به محرومیت پدر و جدپدری از اعمال ولایت، حجر ولایات گویند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اساس در قوانین مدنی (المدونه)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1440328|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref>
به محرومیت پدر و جدپدری از اعمال ولایت، حجر ولایات گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اساس در قوانین مدنی (المدونه)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1440328|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
اگر ولایت یکی از اولیای قهری، ساقط گردیده؛ و دیگری نیز به دلایلی، قادر به اتیان وظایف خود نباشد؛ و یا اینکه یکی از دو ولی، فوت شده؛ و دیگری در قید حیات بوده؛ اما اداره امور مولی علیه، برای وی ممکن نباشد؛ دراینصورت دادگاه، شخصی را به عنوان امین، تعیین نموده تا در معیت ولی قهری، به اداره امور مربوطه بپردازد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد پنجم) (طلاق، متعه، اولاد، خانواده، انفاق، حجر و قیمومت)|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=اسلامیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=252316|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=11}}</ref>
اگر ولایت یکی از اولیای قهری، ساقط گردیده؛ و دیگری نیز به دلایلی، قادر به اتیان وظایف خود نباشد؛ یا اینکه یکی از دو ولی، فوت شده؛ و دیگری در قید حیات بوده؛ اما اداره امور مولی علیه، برای وی ممکن نباشد؛ دراینصورت دادگاه، شخصی را به عنوان امین، تعیین نموده تا در معیت ولی قهری، به اداره امور مربوطه بپردازد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد پنجم) (طلاق، متعه، اولاد، خانواده، انفاق، حجر و قیمومت)|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=اسلامیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=252316|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=11}}</ref>


دادگاه قبل از تعیین امین، در موارد مفقود شدن ولی قهری منحصر، از اداره ثبت احوال، زندان و کلانتری، جهت یافتن نشانی شخص غایب، استعلام نموده؛ و چنانچه پاسخی وصول نماید؛ به آدرس های مزبور، اخطاریه ارسال نموده؛ و درنهایت، درصورت عدم شناسایی شخص موردنظر در مکان های مزبور، اقدام به تعیین امین، برای اداره امور محجور خواهدنمود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تحلیل فقهی-حقوقی قانون امور حسبی و تأثیر آن در رویه قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3458416|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=2}}</ref>
دادگاه قبل از تعیین امین، در موارد مفقود شدن ولی قهری منحصر، از اداره ثبت احوال، زندان و کلانتری، جهت یافتن نشانی شخص غایب، استعلام نموده؛ و چنانچه پاسخی وصول نماید؛ به آدرس‌های مزبور، اخطاریه ارسال نموده؛ و درنهایت، درصورت عدم شناسایی شخص موردنظر در مکان‌های مزبور، اقدام به تعیین امین، برای اداره امور محجور خواهدنمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تحلیل فقهی-حقوقی قانون امور حسبی و تأثیر آن در رویه قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3458416|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=2}}</ref>


علت تعیین امین موضوع این ماده، عدم امکان مباشرت و دخالت مستقیم ولی، در مواردی است که در حبس یا غیبت به سر می برد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تحلیل فقهی-حقوقی قانون امور حسبی و تأثیر آن در رویه قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4733672|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=2}}</ref>
علت تعیین امین موضوع این ماده، عدم امکان مباشرت و دخالت مستقیم ولی، در مواردی است که در حبس یا غیبت به سر می‌برد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تحلیل فقهی-حقوقی قانون امور حسبی و تأثیر آن در رویه قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4733672|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=2}}</ref>


غیبت ولی به دلیل حبس، مفقودالاثر شدن و یا عزیمت به مسافرت طولانی، که منجر به ایجاد وقف در انجام وظایف ولی قهری گردد؛ و او نیز، کسی را برای اداره امور مولی علیه، تعیین ننموده باشد؛ موجبات تعیین امین موقت توسط دادگاه را، فراهم خواهدنمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد نهم) (انحلال نکاح، حجر و قیمومت، طلاق و اقسام آن، موارد فسخ نکاح، وضع فرزندان، نفقه، عده)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5255416|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=امور حسبی غایب مفقود الاثر|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2709932|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم زاده|چاپ=1}}</ref>
غیبت ولی به دلیل حبس، مفقودالاثر شدن یا عزیمت به مسافرت طولانی، که منجر به ایجاد وقف در انجام وظایف ولی قهری گردد؛ و او نیز، کسی را برای اداره امور مولی علیه، تعیین ننموده باشد؛ موجبات تعیین امین موقت توسط دادگاه را، فراهم خواهدنمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد نهم) (انحلال نکاح، حجر و قیمومت، طلاق و اقسام آن، موارد فسخ نکاح، وضع فرزندان، نفقه، عده)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5255416|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=امور حسبی غایب مفقود الاثر|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2709932|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|چاپ=1}}</ref>


وظایف و اختیارات امین موقت، در قانون امور حسبی معین گردیده؛ و اختیارات وی نسبت اختیارات ولی قهری، محدودتر است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مختصر حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=585844|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|نام۲=اسداله|نام خانوادگی۲=امامی|چاپ=21}}</ref>
وظایف و اختیارات امین موقت، در قانون امور حسبی معین گردیده؛ و اختیارات وی نسبت اختیارات ولی قهری، محدودتر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مختصر حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=585844|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|نام۲=اسداله|نام خانوادگی۲=امامی|چاپ=21}}</ref>


== رویه های قضایی ==
== رویه‌های قضایی ==
 
* به موجب نظریه مشورتی شماره ۶۴۷۴/۷ مورخه ۱۳۸۷/۱۰/۲۱ اداره حقوقی قوه قضاییه، هر گاه ولی قهری منحصر، به واسطهٔ غیبت یا حبس و …، نتواند به امور مولی‌علیه رسیدگی کند؛ و کسی را هم از طرف خود، معین نکرده باشد، مدعی العموم باید برای اداره امور محجور، از دادگاه درخواست تعیین امین نماید. در ماده ۱۱۸۷، غیبت ملاک است نه مفقودالاثر بودن.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین‌نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و…)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1263188|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>
* به موجب نظریه مشورتی شماره 6474/7 مورخه 1387/10/21 اداره حقوقی قوه قضاییه، هر گاه ولی قهری منحصر، به واسطه‌ی غیبت یا حبس و ...، نتواند به امور مولی‌علیه رسیدگی کند؛ و کسی را هم از طرف خود، معین نکرده باشد، مدعی العموم باید برای اداره امور محجور، از دادگاه درخواست تعیین امین نماید. در ماده 1187، غیبت ملاک است نه مفقودالاثر بودن. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و...)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1263188|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>
* به موجب نظریه مشورتی شماره ۲۳۸۱ مورخه ۱۳۶۱/۵/۳ اداره حقوقی قوه قضاییه، امین موقت، دارای وظایف و اختیارات ولی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قانون مدنی (ویرایش ششم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=268384|صفحه=|نام۱=معاونت حقوقی ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=7}}</ref>
* به موجب نظریه مشورتی شماره 2381 مورخه 1361/5/3 اداره حقوقی قوه قضاییه، امین موقت، دارای وظایف و اختیارات ولی است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قانون مدنی (ویرایش ششم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=268384|صفحه=|نام۱=معاونت حقوقی ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=7}}</ref>
* [[نظریه شماره ۷/۱۴۰۰/۸۶۷ مورخ ۱۴۰۰/۱۱/۰۲ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره درخواست صدور گذرنامه صغیر توسط مأموران کنسولی به درخواست امین موقت]]
* [[نظریه شماره 7/1400/867 مورخ 1400/11/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره درخواست صدور گذرنامه صغیر توسط ماموران کنسولی به درخواست امین موقت]]
* [[نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۴۲ مورخ ۱۴۰۲/۰۲/۳۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره واریز دیه طفل به حساب مادر یا خود طفل  با وجود در قید حیات بودن ولی]]
* [[نظریه شماره 7/1402/42 مورخ 1402/02/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره واریز دیه طفل به حساب مادر یا خود طفل  با وجود در قید حیات بودن ولی]]
* [[نظریه شماره ۷/۹۸/۱۲۴۷ مورخ ۱۳۹۹/۰۲/۱۵ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم امکان واگذاری سرپرستی طفل در فرض امکان ضم امین یا ناظر]]
* [[نظریه شماره 7/98/1247 مورخ 1399/02/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم امکان واگذاری سرپرستی طفل در فرض امکان ضم امین یا ناظر]]


== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==
* [[اثرات غیبت غائب مفقود الاثر در اموال و حقوق خانوادگی]]
* [[اثرات غیبت غائب مفقود الاثر در اموال و حقوق خانوادگی]]
* [[تعارض نقش دادستان و سازمانهای غیر قضایی در حمایت از محجوران]]
* [[تعارض نقش دادستان و سازمانهای غیر قضایی در حمایت از محجوران]]


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{مواد قانون مدنی}}
{{مواد قانون مدنی}}



نسخهٔ ‏۱۸ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۵۸

ماده ۱۱۸۷ قانون مدنی: هر گاه ولی قهری منحصر، به واسطهٔ غیبت یا حبس به هر علتی که نتواند به امور مولی‌علیه رسیدگی کند و کسی را هم از طرف خود معین نکرده باشد، حاکم یک نفر امین به پیشنهادمدعی‌العموم برای تصدی و ادارهٔ اموال مولی‌علیه و سایر امور راجعه به او موقتاً معین خواهد کرد.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

به محرومیت پدر و جدپدری از اعمال ولایت، حجر ولایات گویند.[۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اگر ولایت یکی از اولیای قهری، ساقط گردیده؛ و دیگری نیز به دلایلی، قادر به اتیان وظایف خود نباشد؛ یا اینکه یکی از دو ولی، فوت شده؛ و دیگری در قید حیات بوده؛ اما اداره امور مولی علیه، برای وی ممکن نباشد؛ دراینصورت دادگاه، شخصی را به عنوان امین، تعیین نموده تا در معیت ولی قهری، به اداره امور مربوطه بپردازد.[۲]

دادگاه قبل از تعیین امین، در موارد مفقود شدن ولی قهری منحصر، از اداره ثبت احوال، زندان و کلانتری، جهت یافتن نشانی شخص غایب، استعلام نموده؛ و چنانچه پاسخی وصول نماید؛ به آدرس‌های مزبور، اخطاریه ارسال نموده؛ و درنهایت، درصورت عدم شناسایی شخص موردنظر در مکان‌های مزبور، اقدام به تعیین امین، برای اداره امور محجور خواهدنمود.[۳]

علت تعیین امین موضوع این ماده، عدم امکان مباشرت و دخالت مستقیم ولی، در مواردی است که در حبس یا غیبت به سر می‌برد.[۴]

غیبت ولی به دلیل حبس، مفقودالاثر شدن یا عزیمت به مسافرت طولانی، که منجر به ایجاد وقف در انجام وظایف ولی قهری گردد؛ و او نیز، کسی را برای اداره امور مولی علیه، تعیین ننموده باشد؛ موجبات تعیین امین موقت توسط دادگاه را، فراهم خواهدنمود.[۵][۶]

وظایف و اختیارات امین موقت، در قانون امور حسبی معین گردیده؛ و اختیارات وی نسبت اختیارات ولی قهری، محدودتر است.[۷]

رویه‌های قضایی

مقالات مرتبط

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. اساس در قوانین مدنی (المدونه). چاپ 1. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1440328
  2. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد پنجم) (طلاق، متعه، اولاد، خانواده، انفاق، حجر و قیمومت). چاپ 11. اسلامیه، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 252316
  3. عبداله خدابخشی. تحلیل فقهی-حقوقی قانون امور حسبی و تأثیر آن در رویه قضایی. چاپ 2. خرسندی، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3458416
  4. عبداله خدابخشی. تحلیل فقهی-حقوقی قانون امور حسبی و تأثیر آن در رویه قضایی. چاپ 2. خرسندی، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4733672
  5. سیدجلال الدین مدنی. حقوق مدنی (جلد نهم) (انحلال نکاح، حجر و قیمومت، طلاق و اقسام آن، موارد فسخ نکاح، وضع فرزندان، نفقه، عده). چاپ 1. پایدار، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5255416
  6. سیدمرتضی قاسم‌زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2709932
  7. سیدحسین صفایی و اسداله امامی. مختصر حقوق خانواده. چاپ 21. میزان، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 585844
  8. مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین‌نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و…). چاپ 2. معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1263188
  9. مجموعه قانون مدنی (ویرایش ششم). چاپ 7. معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 268384