ماده ۱۱۳۹ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۱۱۳۹ قانون مدنی''': طلاق مخصوص عقد دائم است و زن منقطعه با انقضای مدت یا بذل آن از طرف شوهر از زوجیت خارج می‌شود.
'''ماده ۱۱۳۹ قانون مدنی''': طلاق مخصوص عقد دائم است و زن منقطعه با انقضای مدت یا بذل آن از طرف شوهر از زوجیت خارج می‌شود.
*{{زیتونی|مشاهده ماده قبلی}}
*{{زیتونی|[[ماده ۱۱۳۸ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|مشاهده ماده بعدی}}
*{{زیتونی|[[ماده ۱۱۴۰ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
به انصراف شوهر از بقیه مدت متعه، بذل مدت گویند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=110584|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>
به انصراف شوهر از بقیه مدت متعه، بذل مدت گویند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=110584|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>

نسخهٔ ‏۸ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۷:۲۲

ماده ۱۱۳۹ قانون مدنی: طلاق مخصوص عقد دائم است و زن منقطعه با انقضای مدت یا بذل آن از طرف شوهر از زوجیت خارج می‌شود.

توضیح واژگان

به انصراف شوهر از بقیه مدت متعه، بذل مدت گویند. [۱]

ازدواج موقت، یعنی انعقاد عقد زناشویی برای مدتی معین. [۲]

شبه اجاره یعنی نکاح موقت. [۳]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

غیبت شوهر، تأثیری در اعتبار متعه نداشته؛ و با بذل مدت و یا موت او، می توان حکم به انحلال نکاح مزبور نمود.[۴]

فسخ نکاح، در متعه نیز ممکن است. [۵] [۶]  و نسبت به عیوبی که در متعه، راه می یابد؛ فسخ نکاح جاری است. در نکاح منقطع، به دلیل اینکه زوج، ملزم به مقاربت به همسر خود نیست؛ زوجه فقط درصورت جنون شوهر، و یا تخلف وی از خیارات تدلیس و تخلف وصف، می تواند نکاح را فسخ نماید. [۷]

انقضای مدت نکاح موقت، موجب انحلال آن می گردد. [۸]

چنانچه مدت متعه، طولانی بوده؛ و موجبات عسروحرج زوجه فراهم گردد؛ به خصوص درمواردی که شرط نفقه شده باشد؛ و زوج از تأدیه آن، خودداری نماید؛ دراینصورت زن می تواند الزام شوهر به بذل مدت را، از دادگاه تقاضا نماید.[۹]

محدودیت ها، تشریفات و شرایط طلاق، در بذل مدت، جاری نیست. لذا بذل مدت بدون نیاز به اذن دادگاه، صحیح است. نیازی نیست که به هنگام بذل مدت، زوجه در طهر غیرمواقعه باشد. و ... . [۱۰]

سوابق فقهی

ولی زوج محجور، می تواند باقیمانده مدت متعه را، بذل نماید. [۱۱]

در متعه، حاکم می تواند در فرض غیبت زوج، و یا عسر و حرج زوجه، از سوی شوهر بذل مدت نماید. [۱۲]

بذل مدت مشروط، صحیح بوده؛ ولی شرط ضمن آن، فاقد اثر است. [۱۳]

رویه های قضایی

کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری قم، تنها راه خروج زوج از قید زوجیت در متعه را، بذل مدت دانسته؛ و زوجه منقطعه، جز درموارد درخواست صدور حکم موت فرضی شوهر غایب خویش، نمی تواند جهت انحلال نکاح مزبور، اقدام دیگری نماید. [۱۴] و کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری بوشهر، انحلال متعه را، فقط با انقضا یا بذل مدت، فوت حقیقی یا فرضی یکی از زوجین، و فسخ نکاح به دلیل جنون زوج یا زوجه، ممکن دانسته است. [۱۵]

به موجب نظریه مشورتی شماره 4892/7 مورخه 19/7/133 اداره حقوقی قوه قضاییه، جهت موافقت دادگاه برای اجرای صیغه طلاق، احراز زوجیت دائمی بین طرفین، الزامی است. [۱۶]

انتقادات

قانون مدنی، در رابطه با عسروحرج زوجه در متعه، از جمله غیبت زوج، و نیز مواردی که شرط نفقه شده؛ و زوج از تأدیه آن خودداری  می نماید؛ سکوت اختیار نموده است؛ هرچند با مراجعه به فقه و نظرات حقوقدانان، می توان دریافت که زن، در چنین مواردی با مراجعه به دادگاه، می تواند خواستار الزام شوهر به بذل مدت گردد. [۱۷]

این ماده، درمورد امکان انحلال متعه، به موجب اعمال خیار فسخ، توسط یکی از زوجین، سکوت نموده است. [۱۸]

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 110584
  2. آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد اول). چاپ 3. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2622372
  3. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 333452
  4. سیدمرتضی قاسم زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2708900
  5. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط حقوق مدنی (حقوق خانواده). چاپ 4. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 142584
  6. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط حقوق مدنی (حقوق خانواده). چاپ 4. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 143592
  7. سیدمهدی میرداداشی. تبیین فقهی حقوقی شروط ضمن عقد ازدواج و عیوب موجب فسخ نکاح و حق حبس زوجه. چاپ 1. جنگل، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1066668
  8. شیرین عبادی. حقوق زن در قوانین ایران. چاپ 2. گنچ دانش، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1275304
  9. سیدمرتضی قاسم زاده، حسن ره پیک و عبداله کیایی. تفسیر قانون مدنی اسناد آرا و اندیشه های حقوقی (با تجدیدنظر و اضافات). چاپ 3. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 368240
  10. سیدمرتضی قاسم زاده. امور حسبی غایب مفقود الاثر. چاپ 1. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2708916
  11. ابوالقاسم گرجی، سیدحسین صفایی، سیدعزت اله عراقی، اسداله امامی و دیگران. بررسی تطبیقی حقوق خانواده. چاپ 2. دانشگاه تهران، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 175664
  12. سیدمحمد موسوی مقدم. راهنمای دعاوی خانوادگی (انحلال عقد نکاح) (بطلان،فسخ و طلاق). چاپ 1. حقوق امروز، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3294492
  13. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 58776
  14. مجموعه نشست های قضایی مسائل قانون مدنی. چاپ 1. جنگل، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1010484
  15. مجموعه نشست های قضایی مسائل قانون مدنی. چاپ 1. جنگل، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5655052
  16. مجموعه قانون مدنی (قانون مدنی، نظریات شورای نگهبان، بخشنامه قوه قضائیه، آرای وحدت رویه و اصراری هیأت عمومی دیوانعالی کشور، آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، نظریا اداره کل حقوقی و اسناد و امور مترجمین قوه قضائیه). چاپ 8. معاونت تدوین،تنقیح و انتشار قوانین و مقررات، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5589480
  17. گزیده ای از پایان نامه های علمی قضات در امور حقوقی (جلد اول). چاپ 1. جنگل، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 735368
  18. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط حقوق مدنی (حقوق خانواده). چاپ 4. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 143592