ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۲۲ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۴۳ توسط Itbot (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی: نکاح بین اشخاص ذیل به واسطهٔ مصاهره ممنوع دائمی است:

  1. بین مرد و مادر و جدات زن او از هر درجه که باشد اعم از نسبی و رضاعی.
  2. بین مرد و زنی که سابقاً زن پدر یا زن یکی از اجداد یا زن پسر یا زن یکی از احفاد او بوده‌است هر چند قرابت رضاعی باشد.
  3. بین مرد با اناث از اولاد زن از هر درجه که باشد ولو رضاعی مشروط بر این که بین زن و شوهر زناشویی واقع شده باشد.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

«مصاهره» در ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی، به معنای دامادی یا داماد شدن،[۱] یا رابطه زوجین با اقربای دیگری، که در نتیجه نکاح، وطی به شبهه، زنا یا رضاع، به وجود می‌آید.[۲]

فلسفه و مبانی نظری

برخلاف احکام تکلیفی، در احکام وضعی، طلب، فرمان و لزوم جایگاهی ندارد و در واقع رعایت برخی مصلحت‌های عمومی باعث وضع این گونه احکام می‌گردد؛ مانند قرابت، که در برخی موارد از محرمات نکاح است.[۳]

نکات تفسیری دکترین ماده 1047 قانون مدنی

قانونگذار در ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی، حکم قرابت رضاعی را، همانند قرابت نسبی مقرر نموده است،[۴] و همانطور که مردی نمی‌تواند با برخی اقربای نسبی همسر خود ازدواج نماید؛ در همان طبقه و درجه، نکاح با اقارب رضاعی زن نیز، ممنوع است.[۵][۶]

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

  • به دلالت اجماع، مرد نمی‌تواند با همسر پسر، یا همسر نوه خود، ازدواج نماید.[۷]

سوابق فقهی

  • کسی نمی‌تواند با زن سابق پدرش، حتی در صورت غیرمدخوله بودن وی ازدواج نماید.[۸]

مذاکرات تصویب

یکی از نمایندگان مجلس، معتقد بود که، به جای «مصاهره»، لفظ دیگری در ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی، منظور گردد؛ که همگان معنای آن را متوجه گردند؛ اما کلمه جایگزینی برای آن یافت نشد،[۹] همچنین یکی از نمایندگان مجلس و وزیر عدلیه، معتقد بودند که به جای «زناشویی»، لفظ «نزدیکی» در ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی منظور گردد؛ تا صریح تر باشد؛ اما رئیس کمیسیون، اعلام نمودند که ماده تصویب گردیده و تغییر آن، دشوار است.[۱۰]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1047 قانون مدنی

  1. نکاح به واسطه مصاهره (پیوند خانوادگی ناشی از ازدواج) ممنوع است.
  2. ممنوعیت دائمی نکاح با مادر و جدات زن به هر درجه از نسب یا رضاعی.
  3. ممنوعیت ازدواج با زنی که همسر سابق پدر، اجداد یا فرزندان مذکر بوده است، حتی در صورت قرابت رضاعی.
  4. ازدواج با دختران زن از هر درجه‌ای حتی اگر نسبی نباشد، ممنوع است، مشروط بر وقوع زناشویی بین زن و شوهر.
  5. مصاهره می‌تواند ناشی از ارتباطات نسبی و رضاعی باشد و در هر دو حالت، محدودیت‌ها باید رعایت شوند.
  6. رابطه رضاعی هم می‌تواند موجبات ممنوعیت ازدواج را بر اساس این ماده قانونی فراهم کند.

مقالات مرتبط

منابع

  1. علی جعفرزاده. دوره حقوق مدنی خانواده (نکاح و انحلال آن). چاپ 2. جنگل، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4482284
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. اساس در قوانین مدنی (المدونه). چاپ 1. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1443352
  3. سیدمهدی علامه. شروط باطل و تأثیر آن در عقود. چاپ 1. میزان، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 878212
  4. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط حقوق مدنی (حقوق خانواده). چاپ 4. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 139196
  5. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد چهارم) (شخصیت، تابعیت، اسناد سجل احوال، اقامتگاه، قرابت، نکاح و فسخ آن). چاپ 13. اسلامیه، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 691420
  6. ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی خانواده (جلد اول) (نکاح و طلاق، روابط زن و شوهر). چاپ 1. شرکت سهامی انتشار، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3062424
  7. سیدعلی محمد یثربی قمی. حقوق خانواده (در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران) (با اصلاحات). چاپ 2. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 25088
  8. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 56404
  9. احمدرضا نائینی. مشروح مذاکرات قانون مدنی. چاپ 1. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 223684
  10. احمدرضا نائینی. مشروح مذاکرات قانون مدنی. چاپ 1. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 226344