ماده ۵۱ قانون مدنی

حق انتفاع در موارد ذیل زایل می‌شود:

1. در صورت انقضای مدت
2. در صورت تلف شدن مالی که موضوع انتفاع است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

حقی که به موجب آن، دارنده حق بدون تملک منفعت مال، می‌تواند از عین مال غیر بهره‌مند گردد؛ حق انتفاع گویند.

پیشینه

بر خلاف حقوق ایران، به موجب ماده ۱۳۲۲ قانون مدنی اتیوپی، با انقضای مدت مورد توافق طرفین، یا فوت منتفع، حق انتفاع از بین می‌رود.

در حقوق اتیوپی، تعدی و تفریط منتفع، موجب از بین رفتن حق انتفاع نمی‌گردد؛ مگراینکه دادگاه، به درخواست مالک، و با پذیرش دلایل او، حکم به انحلال حق انتفاع صادر نماید.

در حقوق اتیوپی، تلف بخشی از مال مورد انتفاع، موجب انفساخ عقد در سایر قسمت‌ها نمی‌گردد.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

فوت یا حجر یکی از طرفین پیش از قبض، موجب بطلان حق انتفاع می‌گردد.

اگر مال موضوع انتفاع، به خودی خود، یا بر اثر مانعی خارجی، تحت تسلط منتفع قرار نگیرد؛ حق انتفاع منتفی است.

در صورت تلف شدن مالی که موضوع انتفاع است؛ حق انتفاع نیز منتفی است؛ زیرا حق مزبور، به تبع عین به وجود آمده؛ و با از بین رفتن اصل مال، دیگر حقوق راجع به آن، موجودیتی نخواهند داشت.

اسقاط حق انتفاع، ممکن نیست؛ زیرا چنین حقی، به موجب اذن مالک، به وجود می‌آید.

انقضای مدت در رقبی، و نیز فوت مالک، یا منفع و ثالث، درصورت توافق طرفین، موجب انحلال حق انتفاع خواهدشد.

سوابق فقهی

بعید نیست که قبض، شرط صحت حق انتفاع محسوب گردد. چراکه اگر مالک، پیش از اقباض بمیرد؛ حق انتفاع منتفی است.

موضوع حق انتفاع، باید تا پایان زمان مورد توافق طرفین، از قابلیت بقا برخوردار باشد.

در صورتی که مالک، برای حق انتفاع، مدتی معین نکرده باشد؛ حق مزبور تا فوت مالک، معتبر خواهدبود.