ماده ۱۴۵ قانون مدنی

احیاکننده باید قوانین دیگر مربوط به این موضوع را از هر حیث رعایت نماید.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

موات در لغت، یعنی مرده و بی روح. و به زمین هایی که سابقه مالکیت خصوصی آنها، مجهول است؛ و در حال حاضر، بدون کشت بوده؛ و مالکی ندارد؛ اراضی موات گویند. و به آن دسته از اراضی، که فاقد سابقه بهره برداری بوده؛ و به صورت طبیعی، باقی مانده است؛ زمین موات گویند. و موات، زمینی است که به جهت بی آبی، پر آبی و یا به دلایلی دیگر، معطل افتاده؛ و از آن، نمی توان بهره برد.

به زمین هایی که در گذشته، سابقه آبادانی داشته؛ ولی به زور یا با اراده مالک، مورد اعراض قرار گرفته اند؛ اراضی موات عرضی گویند.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

جهت تفسیر ماده پیشین، که احیای اطراف زمین موات را، موجب تملک وسط آن، می داند؛ نیاز است که به تبصره ماده 1 آیین نامه قانون زمین شهری، مراجعه گردد.

با استناد به اصل 45 قانون اساسی، امروزه اراضی موات، به دولت تعلق داشته؛ و احیای آنها، دیگر از اسباب تملک به شمار نمی آید؛ و تنها دولت است که می تواند اراضی مزبور را، برابر با مقررات مربوطه، به اشخاص عمومی و یا خصوصی واگذار نماید.

تعلل تحجیرکننده در عمران زمین، از مصادیق سوءاستفاده از حق محسوب، موضوع اصل 40 قانون اساسی محسوب می گردد؛ لذا در چنین مواردی، قاضی می تواند حق اولویت مُحجِّر را، بی اعتبار اعلام نماید.

به موجب ماده 11 اساسنامه شرکت نفت، در رابطه با احیای اراضی موات توسط شرکت نفت، رعایت مواد 141 به بعد قانون مدنی، الزامی است.

به موجب ماده 6 قانون زمین شهری، امروزه اراضی موات، به دولت تعلق داشته؛ و در اختیار وزارت راه شهرسازی، قرار می گیرد؛ و اسناد و مدارک مالکیت شخصی آنان، اعتباری ندارد.

مقررات این قانون در رابطه با احیای اراضی موات، باید با رعایت قوانین خاصی که در این رابطه، وجود دارد؛ اجرا گردد. به طور نمونه، نمی توان مقررات مربوط به احیای جنگل ها و یا معادن را، نادیده گرفت.

احیای اراضی موات، بدون رعایت قوانین مربوطه، و صدور مجوز توسط مقامات ذیربط، امکانپذیر نیست.

سوابق فقهی

امور مربوط به اراضی موات، با دولت اسلامی است.