ماده ۱۰۹۹ قانون مدنی

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۱۸ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۱۶ توسط Karandish (بحث | مشارکت‌ها) (added Category:مهر using HotCat)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۱۰۹۹ قانون مدنی: در صورت جهل زن به فساد نکاح و وقوع نزدیکی، زن مستحق مهرالمثل است.

توضیح واژگان

عقر، یعنی دیه رحم زن. [۱]

به مقاربت زن و مرد با یکدیگر، به تصور اشتباه مبنی بر وجود رابطه زوجیت، نزدیکی به شبهه گویند. [۲]

پیشینه

در حقوق سوریه و لبنان، درصورت مقاربت با زن در نکاح باطل، مرد ملزم به پرداخت مهریه خواهدبود. [۳]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

جهل به بطلان نکاح، ممکن است مربوط به موضوع یا حکم باشد. در این مورد خاص، جهل به حکم، پذیرفته خواهدشد. [۴]

علم یا جهل مرد به بطلان نکاح، تأثیری در ثبوت یا سقوط مهریه نخواهدداشت. این علم یا جهل زن است که تکلیف مهریه را، روشن می سازد. [۵]

با وحدت ملاک از مفاد این ماده، زن، در ایامی که جاهل به بطلان نکاح بوده؛ مستحق نفقه است. [۶]

اگر در فرض بطلان نکاح، زن مهریه موردتوافق را، دریافت نموده باشد؛ درصورت آگاهی وی به فساد عقد؛ مال مزبور، با مهرالمثل، از حیث قلت و زیادت، قابل تطبیق خواهدبود. [۷]

در صورت جهل زن به فساد نکاح، و وقوع نزدیکی، وطی به شبهه رخ داده؛ و زن مستحق مهرالمثل است. [۸] [۹]

به دلالت مفهوم مخالف این ماده، درصورت علم زوجه نسبت به بطلان نکاح، و وقوع نزدیکی، وی مستحق هیچ مهری نخواهدبود. [۱۰] [۱۱]

سوابق فقهی

درصورتیکه مردی مسلمان، با زنی بهایی ازدواج نماید؛ حتی در فرض جهل زن به فساد نکاح، مهریه منتفی است. درمقابل، نظری وجوددارد که به دلیل جهل زن، او را مستحق مهرالمثل می داند. [۱۲]

مصادیق و نمونه ها

درصورتیکه زنی، در ایام عده، مبادرت به ازدواج با مردی نماید؛ و به فساد چنین نکاحی نیز، آگاه نبوده باشد؛ مستحق مهرالمثل است. [۱۳]

مقالات مرتبط

منابع

  1. مسعود انصاری و محمدعلی طاهری. دانشنامه حقوق خصوصی (جلد دوم). چاپ 2. محراب فکر، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2108740
  2. محمدابراهیم قزوینی. حقوق مدنی بررسی فقهی و حقوقی حقوق خانواده کتاب اول نکاح. چاپ 1. راه نوین، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3871636
  3. ابوالقاسم گرجی، سیدحسین صفایی، سیدعزت اله عراقی، اسداله امامی و دیگران. بررسی تطبیقی حقوق خانواده. چاپ 2. دانشگاه تهران، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 176888
  4. سیدمرتضی قاسم زاده، حسن ره پیک و عبداله کیایی. تفسیر قانون مدنی اسناد آرا و اندیشه های حقوقی (با تجدیدنظر و اضافات). چاپ 3. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 367968
  5. فائزه عظیم زاده اردبیلی. بررسی اجمالی مهریه (روایی، فقهی، حقوقی). ندای صادق، ش4، زمستان 1375، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5118896
  6. حسین مهرپور و محمد روشن. مطالبات زوجه و روش وصول آن (مهریه، نفقه، اجرت المثل، نحله، شرط تنصیف دارایی). چاپ 1. جنگل، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2801640
  7. سیدعلی محمد یثربی قمی. حقوق خانواده (در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران) (با اصلاحات). چاپ 2. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 26436
  8. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط حقوق مدنی (حقوق خانواده). چاپ 4. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 141620
  9. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 345748
  10. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط حقوق مدنی (حقوق خانواده). چاپ 4. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 141612
  11. فصلنامه دیدگاه های حقوقی شماره 42 و 43 پاییز و زمستان 1386. دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 827100
  12. مجموعه آرای فقهی در امور حقوقی (جلد چهارم) (نکاح) (بخش دوم). چاپ 2. معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 437152
  13. منوچهر قوامی. مجموعه پرسش و پاسخ های قضایی (جلد اول). چاپ 1. بکاء، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2132928