ماده ۱۲۸۲ قانون مدنی

اگر موضوع اقرار در محکمه مقید به قید یا وصفی باشد مقرله نمی‌تواند آن را تجزیه کرده از قسمتی از آن که به نفع او است بر ضرر مقر استفاده نماید و از جزء دیگر آن صرف نظر کند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

مقرٌله، عبارت است از موضوع اقرار، که ممکن است شئی یا شخص باشد.

به اقراری که حین مذاکره، و یا در جلسه دادرسی، و یا در دفاعیه کتبی ذکر شده باشد؛ اقرار در دادگاه گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اگر اقرار، تنها مستند اثبات دعوا باشد؛ دراینصورت دادگاه مکلف است بدون تجزیه اقرار، آن را پذیرفته؛ و یا رد نماید؛ ولی اگر دعوا، به طرقی غیر از اقرار نیز، قابل اثبات باشد؛ قاضی مکلف نیست به اقرار استناد نماید.

جدانمودن صفت از موصوف، و قید از مقید، در اقرار، پذیرفته نیست.

اقراری که مقید به وصف یا شرطی باشد؛ که در مجموع ترکیب واحدی را تشکیل می دهند؛ تجزیه ناپذیر است. در چنین اقراری، فرض بر این است که وصف یا قید مورد نظر، آثار حقوقی اعتراف را تغییر می دهد.

اقرار، از حیث رابطه بین اجزای آن، به سه دسته اقرار ساده، مقید و مرکب، قابل تقسیم است.

اگر مقرٌله یا قاضی بتوانند با دلیل موجه، عدم صحت قسمتی از اقرار را، که به نفع مقرٌله نیست؛ اثبات نمایند؛ دراینصورت می توان گفت که اقرار مزبور، قابل تجزیه است. خود مقر نیز، می تواند از قسمت مزبور، که به ضرر مقرٌله است؛ رجوع نماید؛ و چنین عملی را، نمی توان انکار پس از اقرار محسوب نمود.

اقرار ملازم با استثنای متصل، مقید و تجزیه ناپذیر است. مثلاً مقر، دین مورد ادعای خواهان را، به استثنای قسمتی از آن بپذیرد.

سوابق فقهی

اقرار مؤجل، قابل تجزیه بوده؛ و مقر بدون درنظرگرفتن مهلت، باید دین را به صورت حال بپردازد.

مصادیق و نمونه ها

اگر مقر، وجود کالای مورد امانت را نزد خود پذیرفته؛ ولی در مقابل مدعی گردد که بعداً آن شئی را، از ماک آن خریده است؛ چنین اقراری، مقید بوده؛ و تجزیه ناپذیر است.