ماده ۱۳۳۳ قانون مدنی

ماده ۱۳۳۳ قانون مدنی: در دعوای بر متوفی در صورتی که اصل حق ثابت شده و بقای آن در نظر حاکم ثابت نباشد حاکم می‌تواند از مدعی بخواهد که بر بقای حق خود قسم یاد کند. در این مورد کسی که از او مطالبه قسم شده است نمی‌تواند قسم را به مدعی علیه رد کند.

حکم این در موردی که مدرک دعوا سند رسمی است جاری نخواهد بود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

به سوگندی که مدعی، به هنگام اقامه دعوا علیه ورثه متوفی، مبنی بر احراز حقانیت خود، یاد می نماید؛ سوگند استظهاری گویند.   و به قسم خواهان، در دعوای علیه متوفی، به جهت حفظ حق خود، سوگند استظهاری گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

سوگند قضایی، به دو دسته سوگند بتی و استظهاری، قابل تقسیم است.

قسم مدعی عبارت است از: قسم جزء بینه، سوگند استظهاری، قسامه، و قسم مرجوع از منکر.

در دعاوی علیه متوفی، مدعی علاوه بر بینه، باید سوگند نیز یاد کند. چراکه اگر خوانده زنده بود؛ چه بسا که خود او، سوگند یاد می نمود؛ و دعوا پایان می پذیرفت؛ و یا اینکه دلیلی مبنی بر وفای به عهد خویش، اقامه می کرد.

سوگند استظهاری، فقط در مواردی که مدعی، از متوفی طلبکار است؛ کاربرد دارد. که البته باید، اصل دین ثابت بوده؛ مدعی جهت اثبات ادعای خود، مبنی بر بقای تعهد میت، سوگند یاد می کند. چراکه سوگند استظهاری، جهت تکمیل سایر دلایل، مورد تصریح قانونگذار قرارگرفته است.

محکومیت یکی از ورثه در دعوای علیه متوفی، نسبت به سایر وراث اثر ندارد؛ چراکه ممکن بود سایر ورثه، درصورت حضور در جلسه دادرسی، دفاعی ارائه نمایند که از اثبات ادعای خواهان جلوگیری نماید.

رویه های قضایی

به موجب نظر کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری قم، اگر وراث متوفی، جهت مطالبه اجاره بها از مستأجر مورث خود، اقامه دعوا نمایند؛ و مستأجر با ادعای اینکه اجاره بها را، به متوفی پرداخت نموده؛ از دادگاه، درخواست نماید که ورثه مؤجر را، ملزم به سوگند کند؛ چنین درخواستی پذیرفته نیست؛ زیرا ادعای مستأجر، منتسب به مؤجر است؛ نه ورثه او.

به موجب دادنامه شماره 2331 مورخه 16/4/1372 شعبه 33 دیوان عالی کشور، اگر زوجه، بعد از مرگ همسر خویش، مدعی گردد که ابرای زوج از پرداخت مهریه، مزاحی بیش نبوده است؛ باید صحت ادعای خود را، با ادای سوگند اثبات نماید.

به موجب دادنامه شماره 72 مورخه 13/2/1374 شعبه 21 دیوان عالی کشور، با استناد به مفاد ماده 1333 قانون مدنی، و فتوای امام خمینی در تحریرالوسیله، دادگاه باید در دعوی علیه میت، با توجه به سوگند استظهاری مدعی، رسیدگی نموده؛ و مبادرت به صدور حکم مقتضی نماید.

مقالات مرتبط

• محدودیت های موضوعی سوگند در دعاوی مدنی