ماده ۷۲۲ قانون مدنی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۷۲۲ قانون مدنی: ضامنِ ضامن حق رجوع به مدیون اصلی ندارد و باید به مضمون‌عنه خود رجوع کند و به همین طریق هر ضامنی به مضمون‌عنه خود رجوع می‌کند تا به مدیون اصلی برسد.

توضیح واژگان

ترامی ضمان به این معنی است که کسی ضامن مدیون می شود و سپس فرد سومی ضامن ضامن می گردد و همین گونه ضمانتها امتداد می یابد.[۱]

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

مطابق این ماده ضمانت از ضامن نیز صحیح است [۲] و هرگاه ضمان مقید به نقل ذمه باشد ، پرداخت کننده حق رجوع به مدیون اصلی را ندارد و هر ضامن به  مضمون عنه خود رجوع می کند تا سر انجام به مدیون اصلی برسد.[۳] بر این اساس ضامن دوم فقط با ضامن اول رابطه دارد نه با بدهکار اصلی چرا که با وقوع ضمان دوم ، ضامن اول بری می شود. [۴] چنانچه ضمانت ها به قید تضامن باشد ذمه هر ضامن بر شماره ضامنان افزوده شده و ضمیمه آن های می شود ، پس مضمون له می تواند به مضمون عنه یا تمام ضامنان رجوع کند ،  مگر اینکه ضامنان وثیقه دین باشند که در این صورت ابتدا به مضمون عنه اصلی رجوع می شود.چنانچه طلبکار مضمون عنه را ابراء کند همه ضامنان نیز بری خواهد شد زیرا ذمه ضامنان فرع بر دین مضمون عنه است . [۵]

سوابق و مستندات فقهی

انما یرجع الضامن الثانی الی الضامن الاول ، دون المدین الاصلی :

1. لانه مقتضی قاعده الضمان بالاذن.

2.لانه لم یضمن عن المدین الاصلی ، فلا موجب لرجوعه علیه.[۶]

ترامی در ضمان بدین معناست که کسی ضامن دیگری شود و سپس فرد سومی ضامن ضامن گرددو همینگونه ضمانتها امتداد یابد.[۷]

مصادیق و نمونه ها

  • زید مدیون است و عمرو ضامن او می شود و سپس بکر ضامن عمرو می شود و پس از آن خالد ، ضامن عمرو می شود و سپس زید که مدیون اصلی است ضامن خالد که ضامن سوم است می شود . [۸]

منابع

  1. آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد دوم). چاپ 2. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3366692
  2. یداله بازگیر. قانون مدنی در آیینه دیوانعالی کشور (در وکالت و عقد ضمان) و احکام راجع به آنها. چاپ 2. فردوسی، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 194636
  3. ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (نظریه عمومی تعهدات). چاپ 5. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 443656
  4. سیدمحمود کاشانی. حقوق مدنی قراردادهای ویژه (اشاعه، شرکت مدنی، تقسیم مال مشترک، ودیعه، وکالت، ضمان). چاپ 1. میزان، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 521128
  5. ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (عقود معین، قسمت چهارم) (عقود اذنی، وثیقه های دین، ودیعه،عاریه، وکالت، ضمان). چاپ 6. سهامی انتشار، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2660132
  6. مستند فقهی قانون مدنی (جلد هشتم). چاپ 1. داد و دانش، 1394.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6093292
  7. آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد دوم). چاپ 2. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3366692
  8. حمید مسجدسرایی. ترمینولوژی فقه اصطلاح شناسی فقه امامیه. چاپ 1. پیک کوثر، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4098712