ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی

ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی: زنی که بین او و شوهر خود نزدیکی واقع نشده و همچنین زن یائسه، نه عدهٔ طلاق دارد و نه عدهٔ فسخ نکاح ولی عدهٔ وفات در هر مورد باید رعایت شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

«نزدیکی» در ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی، یعنی وارد شدن آلت تناسلی مرد در آلت تناسلی زن، یا واردشدن شرمگاه مرد در شرمگاه زن، به اندازه ختنه گاه یا بیشتر.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در خصوص زن یائسه مذکور در ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی، باید گفت که از نظر علم پزشکی، خون حیض، بین سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی، برای همیشه قطع گردیده؛ و زن، یائسه می‌شود. گاهی زن، به دلیل رسیدن به سن یأس، دیگر خون نمی‌بیند؛ و گاهی نیز، با وجود اینکه هنوز، به سن یائسگی نرسیده؛ عادت زنانگی وی متوقف گردیده؛ و امید چندانی هم به بهبود او وجود ندارد. در موارد تردید در یائسه بودن زن، حکم به یائسه نبودن وی می‌گردد، و دعاوی راجع به یائسگی، قابلیت استماع ندارد.

لازم است ذکر شود که زنی که پس از طلاق، یائسه گردد نیز، عده ندارد.

در خصوص زوجه غیرمدخوله نیز باید گفت با استناد به قیاس اولویت، حکم ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی، قابل تسری به مواردی است که نکاح موقت، به دلیل انقضاء یا بذل مدت، پیش از دخول، منحل می‌گردد.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

به موجب آیه ۴۹ سوره احزاب: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نَکَحْتُمُ الْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَکُمْ عَلَیْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَهَا فَمَتِّعُوهُنَّ وَسَرِّحُوهُنَّ سَرَاحًا جَمِیلاً»، زن غیرمدخوله، عده ندارد.

همچنین امام علی، زنی را که شوهرش، به دلیل ناتوانی جنسی، با او مقاربت ننموده بود؛ بلافاصله پس از جاری شدن صیغه طلاق، به نکاح مرد دیگری درآورد.

سوابق فقهی

در استفتاء فقهی از آیت الله فاضل لنکرانی چنین پاسخ داده شده که زنان فاقد رحم، باید عده نگهدارند.

رویه‌های قضایی

• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نزدیکی به هر نحو، شرط استحقاق زوجه نسبت به تمام مهریه