ماده ۶۷ قانون مدنی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

مالی که قبض و اقباض آن ممکن نیست، وقف آن باطل است لیکن اگر واقف، تنها قادر بر اخذ و اقباض آن نباشد و موقوف علیه، قادر به اخذ آن باشد صحیح است.

توضیح واژگان

قبض، در لغت یعنی گرفتن. و در اصطلاح حقوقی، به تسلط و استیلای بر مال، قبض گویند.[۱]

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

هرگاه به‌طور طبیعی، یا حسب اوضاع و شرایط، قبض و اقباض ممکن نباشد؛ وقف باطل است. [۲]

عدم امکان قبض مال، ممکن است مربوط به طبیعت آن بوده؛ یا اینکه ناظر به میزان توانایی واقف باشد. [۳] [۴]

قسمت اخیر ماده، مربوط به عدم توانایی نسبی است. [۵]

قبض عین موقوفه، طریقیت دارد؛ نه موضوعیت، بنابراین اگر درصورت عدم توانایی واقف، خود موقوفٌ علیه بتواند مال را، تسلّم نماید؛ یا اینکه شخص ثالث، با رضایت واقف، موقوفه را، به موقوفٌ علیه تسلیم نماید؛ قبض محقق می‌گردد. [۶]

منافع، علاوه بر اینکه قابل اقباض نیستند؛ قابلیت بقا نیز نداشته؛ و با مصرف، از بین می‌روند.[۷]

عدم امکان تسلیم مال به موقوفٌ علیه، ممکن است مربوط به طبیعت مال، یا موانع خارجی باشد.[۸]

سوابق فقهی

وقف مالی که مقدورالتسلیم نباشد؛ صحیح نیست؛ یا وقف مال مفقود که امکان قبض آن وجود ندارد؛ صحیح نیست. [۹]

وقف حیوان فراری، که امکان تسلیم آن، وجود ندارد؛ باطل است.[۱۰]

مصادیق و نمونه‌ها

  • وقف قایق غرق شده، برای موقوفٌ علیهی که قدرت قبض آن را دارد؛ صحیح است.[۱۱]

منابع

  1. سیدحسین صفایی. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال). چاپ 11. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 13008
  2. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 91320
  3. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 91380
  4. ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (دوره عقود معین، قسمت سوم) (عطایا، هبه، وصیت). چاپ 7. گنج دانش، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2778424
  5. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 91384
  6. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 186272
  7. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد اول) (در اموال، مالکیت، حق انتفاع، حق ارتفاق، تعهدات بطور کلی، بیع و معاوضه). چاپ 17. اسلامیه، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 525196
  8. ناصر کاتوزیان. دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت). چاپ 30. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2943004
  9. مصطفی جباری و حمید (ترجمه) مسجدسرایی. فقه تطبیقی با نگاهی به قانون مدنی (احوال شخصیه) (ترجمه و تبیین جلد دوم الفقه علی المذاهب الخمسه). چاپ 1. ققنوس، 1379.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1178176
  10. آیت اله سیدعلی خامنه ای. رساله آموزشی (قسمت دوم) احکام معاملات. چاپ 5. فقه روز، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5034948
  11. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مجموعه محشای قانون مدنی. چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1709572