ماده ۱۳۱۶ قانون مدنی
ماده ۱۳۱۶ قانون مدنی: شهادت باید مطابق با دعوی باشد ولی اگر در لفظ، مخالف و در معنی موافق یا کمتر از ادعا باشد ضرری ندارد.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
به اخبار اشخاص از آنچه که دیده؛ یا شنیدهاند؛ شهادت گویند.[۱]
نکات تفسیری دکترین ماده ۱۳۱۶ قانون مدنی
شهادت، باید مطابق با دعوی باشد؛ تا بتوان گفت که با مقصود کسی که شهادت، به نفع او ادا میگردد؛ هماهنگ است.[۲]
شهادت، یا باید به اثبات امری بپردازد که ملازمه عقلی، عرفی و قانونی با موضوع مورد ادعا دارد. یا اینکه دادگاه، شهادت را، به عنوان اماره قانونی یا قضایی مرتبط با منظور مدعی، بپذیرد.[۳]
اختلاف شهود در خصوصیات امر، اگر موجب اختلاف در موضوع شهادت نباشد؛ اشکالی ندارد.[۴]
اگر شهود، به واقعه ای گواهی دهند که به جای موضوع دعوا، به اثبات امر دیگری بپردازد؛ چنین شهادتی، اعتبار ندارد؛ زیرا مثبت ادعای خواهان نمیباشد.[۵]
آنچه که شاهد دیده یا شنیده؛ باید با آنچه که مدعی، تحقق آن را، اظهار مینماید؛ موافق باشد.[۶] مفاد این ماده، اختصاص به شهادت نداشته؛ و نسبت به سایر ادله اثبات دعوا نیز، موضوعیت دارد.[۷] اختلاف شهود در مفاد گواهی، موجب سقوط شهادت میگردد؛ مگراینکه اختلاف آنان در خصوصیات امر، مؤثر در موضوع شهادت نباشد.[۸]
نکات توضیحی ماده ۱۳۱۶ قانون مدنی
شهادت، باید موافق با دعوا باشد. اگر مدیون، ادعا نماید که دین خود را، ادا نموده؛ و شهود، شهادت بر ابرای ذمه وی توسط دائن دهند؛ چنین شهادتی پذیرفته نیست.[۹]
شهادت، نباید با موضوع دعوا، از جهت بیان سبب، مقدار، یا اطلاق و تقیید؛ متفاوت باشد.[۱۰]
مطالعات فقهی
سوابق فقهی
باید بین موضوع شهادت، با ادعای خواهان، تطابق باشد؛ اگر کلیات مطالب شاهد، با موضوع دعوا، قابل تطبیق نباشد؛ گواهی موردنظر پذیرفته نیست.[۱۱]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۱۳۱۶ قانون مدنی
محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- شهادت باید با موضوع دعوی تطابق داشته باشد.
- امکان دارد شهادت در لفظ متفاوت، اما در معنی مطابق با دعوی باشد.
- مغایرت لفظی شهادت با ادعا در صورتی که معنای آن مطابق یا کمتر از ادعا باشد، بلااشکال است.
- اگر شهادت کمتر از آنچه ادعا شدهاست باشد، ضرری به دعوی وارد نمیکند.
رویههای قضایی
به موجب دادنامه شماره ۳۷۰ مورخه ۱۳۷۳/۹/۱۲ شعبه ۱۹ دیوان عالی کشور، اگر اظهارات شاهد، با آنچه که مدعی، در لایحه دفاعیه خود مرقوم نموده؛ از حیث مقدار و میزان حق مورد ادعا، مطابقت نداشته باشد؛ دراینصورت گواهی مزبور اعتبار ندارد.[۱۲]
به موجب دادنامه شماره ۵۶۹ مورخه ۱۳۷۳/۹/۲۴ شعبه ۳ دیوان عالی کشور، شهادتی که پیرامون موضوعات مورد نزاع طرفین دعوا نباشد؛ فاقد تنجیز و قطعیت بوده؛ و قابل تطبیق با ادعای مدعی نباشد؛ اعتباری ندارد.[۱۳]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۱۳۱۶ قانون مدنی
محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- شهادت باید با موضوع دعوی تطابق داشته باشد.
- امکان دارد شهادت در لفظ متفاوت، اما در معنی مطابق با دعوی باشد.
- مغایرت لفظی شهادت با ادعا در صورتی که معنای آن مطابق یا کمتر از ادعا باشد، بلااشکال است.
- اگر شهادت کمتر از آنچه ادعا شدهاست باشد، ضرری به دعوی وارد نمیکند.
رویههای قضایی
مصادیق و نمونهها
اگر زید، مدعی باشد که از عمرو، ۷۰۰۰ تومان طلبکار بوده؛ و شهود اظهار نمایند که طلب مزبور، فقط ۵۰۰۰ میباشد؛ دراینصورت عمرو باید مبلغ مورد نظر شهود را، به زید بپردازد.[۱۴]
اگر زید، مدعی باشد که اجرت المثل یک سال ملک خود را، از زید طلبکار بوده؛ و شهود اظهار نمایند که ملک مزبور، فقط شش ماه در تصرف عمرو بوده؛ و وی باید اجرت المثل همین مدت را بپردازد؛ دراینصورت عمرو، محکوم به پرداخت اجرت المثل شش ماه تصرف در ملک مزبور میگردد.[۱۵]
اگر زید، مدعی گردد که عمرو، مال او را تلف نموده؛ و اظهارات شهود، دال بر آتش زدن مال مزبور توسط عمرو باشد؛ دراینصورت ادعای زید ثابت میگردد.[۱۶]
اگر زید، مدعی گردد که از عمرو، مبلغ ۱۰۰۰۰۰ تومان بابت اجاره منزل، طلبکار بوده؛ و شهود، اظهار نمایند که طلب مزبور، بابت فروش کالا به عمرو میباشد؛ دراینصورت شهادت شهود، فاقد اثر است.[۱۷]
منابع
- ↑ ایرج گلدوزیان. ادله اثبات دعوا (دعاوی کیفری و حقوقی) علمی و کاربردی. چاپ 4. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2490152
- ↑ ناصر کاتوزیان. اثبات و دلیل اثبات (جلد دوم) (شهادت- اماره- سوگند و اصول عملی). چاپ 5. میزان، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 162884
- ↑ ناصر کاتوزیان. اثبات و دلیل اثبات (جلد دوم) (شهادت- اماره- سوگند و اصول عملی). چاپ 5. میزان، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 162884
- ↑ ایرج گلدوزیان. ادله اثبات دعوا (دعاوی کیفری و حقوقی) علمی و کاربردی. چاپ 4. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2490200
- ↑ سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد ششم) (در ادله اثبات دعوا، اقرار، اسناد، شهادت، امارات، قسم، اصول عملیه). چاپ 7. کتابفروشی اسلامی، 1375. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 272908
- ↑ عبدالله شمس. آیین دادرسی مدنی (جلد سوم) (دوره پیشرفته). چاپ 18. دراک، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1339196
- ↑ عبدالله شمس. آیین دادرسی مدنی (جلد سوم) (دوره پیشرفته). چاپ 18. دراک، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1339196
- ↑ احمد متین دفتری. آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد دوم). چاپ -. مجمع علمی و فرهنگی مجد، -. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2511476
- ↑ یداله بازگیر. قانون مدنی در آینه آرای دیوانعالی کشور (ادله اثبات دعوا و احکام راجع به آنها). چاپ 2. فردوسی، 1383. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 591452
- ↑ یداله بازگیر. قانون مدنی در آینه آرای دیوانعالی کشور (ادله اثبات دعوا و احکام راجع به آنها). چاپ 2. فردوسی، 1383. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 591452
- ↑ آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد چهارم). چاپ 1. مؤسسه دایرةالمعارف اسلامی، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3362968
- ↑ یداله بازگیر. قانون مدنی در آینه آرای دیوانعالی کشور (ادله اثبات دعوا و احکام راجع به آنها). چاپ 2. فردوسی، 1383. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5646852
- ↑ یداله بازگیر. قانون مدنی در آینه آرای دیوانعالی کشور (ادله اثبات دعوا و احکام راجع به آنها). چاپ 2. فردوسی، 1383. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5646876
- ↑ عباداله رستمی چلکاسری. ادله اثبات دعوی (در امور مدنی). چاپ 1. دانشگاه آزاد اسلامی واحد گیلان، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3463112
- ↑ احمدعلی حمیتی واقف. ادله اثبات دعوی. چاپ 1. حقوقدان، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1755912
- ↑ عبدالله شمس. آیین دادرسی مدنی (جلد سوم) (دوره پیشرفته). چاپ 18. دراک، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1339196
- ↑ آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد چهارم). چاپ 1. مؤسسه دایرةالمعارف اسلامی، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3362968