ماده ۱۳۱۹ قانون مدنی

ماده ۱۳۱۹ قانون مدنی: در صورتی که شاهد از شهادت خود رجوع کند یا معلوم شود بر خلاف واقع شهادت داده است به شهادت او ترتیب اثر داده نمی‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

به اخبار اشخاص از آنچه که دیده؛ یا شنیده اند؛ شهادت گویند. و به اخبار ثالث، به سود یکی از طرفین دعوا، و به زیان طرف دیگر، شهادت گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در عصر حاضر، اماره و شهادت، به عنوان دلایل ناقص محسوب گردیده؛ و به دلیل امکان فراموشی، عدم صداقت، و یا دقت ناکافی شاهد، اعتماد به وی مشکل است. به همین دلیل، بیشتر مردم به تنظیم سند در روابط خود رو آورده؛ و شهادت، نتوانسته جایگاه گذشته خود را، حفظ نماید.

اگر موضوع شهادت، مال یا حق مالی بوده؛ و شهود، از گواهی خود رجوع نمایند؛ باید خسارات کسی را، که به ضرر او شهادت داده اند؛ بپردازند.

در جرایم مستوجب قصاص، اگر پس از اجرای حکم، شهود از شهادت خود رجوع نمایند؛ و گواهی آنان، بر اثر اشتباه بوده باشد؛ ملزم به پرداخت دیه خواهند بود؛ اما از روی عمد شهادت داده باشند؛ ولی دم می تواند با پرداخت نیمی از دیه هر یک از شهود، می تواند آنان را قصاص نماید.

جهت رجوع از شهادت، نیازی نیست که کذب گواهی اثبات گردد؛ بلکه همین که شاهد، مدعی گردد که به از روی طمع، تهدید، اشتباه و ...، اقدام به شهادت خلاف واقع نموده است؛ شهادت مزبور بی اثر می شود.

رجوع از شهادت، نباید بر اثر اکراه باشد.

مستندات فقهی

با استناد به روایتی از امام علی، رجوع از شهادت، مانعی ندارد.

سوابق فقهی

اگر رجوع از شهادت، پس از اجرای حکم صورت پذیرد؛ شاهد، ملزم به جبران خسارت کسی است که به زیان او، گواهی داده است. و اگر رجوع از گواهی، بعد از صدور حکم ، و قبل از اجرای آن تحقق یابد؛ درصورتیکه موضوع شهادت، از حدود الله بوده باشد؛ حکم مزبور نقض می گردد.

مذاکرات تصویب

یکی از اعضای کمیسیون قوانین عدلیه، پیشنهاد نمود که در این ماده، برای شهادت دروغ، ضمانت اجرای کیفری نیز تعیین گردد؛ مخبر کمیسیون مزبور، بیان داشت که چنین ضمانت اجرایی، در قوانین کیفری پیش بینی شده است.