ماده ۱۹۳ قانون مدنی

ماده ۱۹۳ قانون مدنی: انشاء معامله ممکن است به وسیلهٔ عملی که مبین قصد و رضا باشد مثل قبض و اقباض حاصل گردد مگر در مواردی که قانون استثناء کرده باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

به معامله ای که در آن، قصد طرفین، به موجب عمل یا کاری محرز گردیده باشد؛ معامله معاطاتی گویند.

معاطات یعنی داد و ستد و مبادله، بدون نیاز به ایجاب و قبول لفظی.

انشای غیر لفظی، یعنی اینکه وسیله ابراز قصد و رضا در عقود، لفظ نباشد.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

نکاح معاطاتی، صحیح نیست. و جرم محسوب می‌گردد.

در معاطات، قبض مبیع و اقباض ثمن، کافی بوده؛ و دیگر نیازی به استعمال لفظ نمی‌باشد.

همه شرایط صحت و اعتبار معاملات، در معاطات نیز باید رعایت گردد.

قانونگذار، جز در مواردی که به موجب قانون، استثنا گردیده‌است؛ ایجاب غیرلفظی را، ممکن دانسته‌است.

انشاء، عبارت از ابراز اراده بوده؛ و به هر طریقی، اعم از لفظی و غیرلفظی قابل تحقق است.

مستندات فقهی

بنا بر نظر مشهور فقها، معامله معاطاتی صحیح است.

عقود غائبین، با ایجاب و قبول لفظی صورت نگرفته؛ و در دسته معاطات قرار دارد.

سوابق فقهی

قصد و رضا، می‌تواند به طرقی غیر از لفظ واقع گردد. در مقابل، انتقاد شده‌است که قصد انشاء، فقط با لفظ محقق می‌گردد.

رویه‌های قضایی

به موجب دادنامه شماره ۶۷۴ مورخه ۴/۱۰/۱۳۷۰ شعبه ۲۲ دیوان عالی کشور، انعقاد بیع از طریق تنظیم قولنامه، مبین بر قصد و رضای طرفین بوده؛ و صحیح است.

به موجب دادنامه شماره ۲۵۳ مورخه ۲۳/۳/۱۳۶۷ شعبه ۲۱ دیوان عالی کشور، تحقق بیع از طریق معاطات، امکانپذیر است.

مقالات مرتبط

• کارایی اقتصادی شرط وجه التزام برای مبیعِ مستحق للغیر درآمده (فراتر از آرای وحدت رویه شماره ۷۳۳ و ۸۱۱)