ماده ۹۳۵ قانون مدنی
ماده ۹۳۵ قانون مدنی: اگر برای میت یک یا چند نفر اعمام با یک یا چند نفر اخوال باشد ثلث ترکه به اخوال و دو ثلث آن به اعمام تعلق میگیرد.
تقسیم ثلث بین اخوال بالسویه به عمل میآید لیکن اگر بین اخوال یک نفر امی باشد سدس حصه اخوال به او میرسد و اگر چند نفر امی باشند ثلث آن حصه به آنها داده میشود و در صورت اخیر تقسیم بین آنها بالسویه به عمل میآید.
در تقسیم دو ثلث بین اعمام، حصهٔ ذکور دو برابر اناث خواهد بود لیکن اگر بین اعمام یک نفر امی باشد سدس حصهٔ اعمام به او میرسد و اگر چند نفر امی باشند ثلث آن حصه به آنها میرسد و در صورت اخیر آن ثلث را بالسویه تقسیم میکنند.
در تقسیم پنج سدس یا دو ثلث که از حصهٔ اعمام باقی میماند بین اعمام ابوینی یا ابی حصه ذکور دو برابر اناث خواهد بود.
توضیح واژگان
«خال» یعنی دایی یا برادرِ مادر متوفی.[۱][۲]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
تقسیم ماترک بین اقربای مادری متوفی به نحو تساوی، یکی از استثنائاتی است که بر قاعده ذکور دو برابر اناث، وارد شده است.[۳]
اگر وراث میت، منحصر به عمو و عمه و دایی و خاله پدرش، و عمو و عمه و دایی و خاله مادرش باشد؛ در این صورت ثلث اموال او، به اقربای مادرش تعلق یافته؛ و دو ثلث دیگر، به اقربای پدر متوفی میرسد؛ که البته از این مقدار، یک سوم آن، به دایی و خاله پدر او رسیده؛ که به تساوی، بین آنان تقسیم میگردد؛ و دو سوم دیگر نیز، به عمو و عمه پدر متوفی اختصاص یافته؛ که به نسبت ذکور دو برابر اناث، به آنان تعلق خواهدیافت.[۴]
اگر وراث متوفی، منحصر به عمو و عمه امی و دایی و خاله باشد؛ در این صورت ثلث ماترک، به دایی و خاله او میرسد؛ و مابقی به عمو و عمه امی وی تعلق یافته، که به تساوی، بین آنان تقسیم خواهدشد.[۵]
مطالعات فقهی
سوابق فقهی
در صورتی که متوفی، دارای یک عموی امی و یک دایی بوده باشد؛ در این صورت ثلث ترکه به دایی رسیده؛ و مابقی آن نیز، به عموی امی تعلق خواهدیافت.[۶]
در صورتی که متوفی، دارای اعمام و عمات و اخوال و خالات بوده باشد؛ ثلث ترکه، به تساوی متعلق به داییها و خالههای او بوده؛ و مابقی نیز، به عموها و عمههای وی میرسد؛ که به نسبت ذکور دو برابر اناث، بین آنان تقسیم خواهدشد.[۷]
اگر وراث متوفی، منحصر به دایی و خاله ابوینی و نیز، عمو و عمه امی وی باشد؛ در این صورت ثلث ماترک، متعلق به دایی و خاله ابوینی او بوده؛ که بین آنان به تساوی تقسیم میگردد؛ و مابقی نیز، به عمو و عمه امی وی تعلق دارد؛ که احتیاط در صلح بین آن دو است؛ به لحاظ اختلاف در جنسیت.[۸]
منابع
- ↑ مسعود انصاری و محمدعلی طاهری. دانشنامه حقوق خصوصی (جلد دوم). چاپ 2. محراب فکر، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 419252
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول). چاپ 1. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 80660
- ↑ حسین مهرپور. مباحثی از حقوق زن ازمنظر حقوق داخلی، مبانی فقهی و موازین بینالمللی. چاپ 1. اطلاعات، 1379. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2686436
- ↑ محمد بروجردی عبده. کلیات حقوق اسلامی. چاپ 1. رهام، 1381. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3574996
- ↑ مهدی شهیدی. ارث. چاپ 8. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 155904
- ↑ آیت اله خلیل قبله ای خویی. ارث. چاپ 2. سمت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 383228
- ↑ عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 54664
- ↑ عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 54676