ماده ۳۶۰ قانون مدنی

ماده ۳۶۰ قانون مدنی: هر چیزی که فروش آن مستقلاً جایز است استثنای آن از مبیع نیز جایز است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اگر آن چیزی که از مبیع استثناء می‌شود، مجهول باشد، به دلیل اینکه باعث جهل در مبیع نیز می‌شود، معامله را باطل می‌گرداند.

نکات توضیحی

از مفهوم این ماده می‌توان چنین برداشت کرد که ملاک قانون، «قابل تقسیم بودن مال» است؛ بنابراین اگر مال، قابلیت تقسیم را داشته باشد، امکان فروش آن بخش از مال به صورت مفروز نیز وجود خواهد داشت.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

با توجه به قواعد فقهی «الناس مسلطون علی اموالهم» و «المومنون عند شروطهم»، بایع می‌تواند هر چیزی را از مبیع استثناء کند ولو آن چیز مستقل نباشد.

صاحب جواهر تصریح کرده‌است که هرچیزی که خرید و فروشش به تنهایی مجاز باشد، استثناء کردن او از بیع نیز جایز خواهد بود.

مصادیق و نمونه‌ها

• بایع می‌تواند منزلی را بفروشد و کاشی‌های قدیمی که در حیاط خانه به کار رفته را استثناء نماید، ولی نمی‌تواند آب و برق خانه را از مبیع استثناء کند.

• استثنای انشعاب تلفن صحیح است.

مقالات مرتبط

• قاعده مایضمن در حقوق مدنی ایران؛ با رویکردی تطبیقی