ماده ۸۸۰ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
به موجب نظریه کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضایی دادگستری دامغان در مهر 1381، معاونت در قتل عمدی، درصورتیکه از مصادیق تسبیب مندرج در ماده 880 قانون مدنی باشد؛ مانع ارث محسوب می گردد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=575028|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>
به موجب نظریه کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضایی دادگستری دامغان در مهر 1381، معاونت در قتل عمدی، درصورتیکه از مصادیق تسبیب مندرج در ماده 880 قانون مدنی باشد؛ مانع ارث محسوب می گردد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=575028|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>


به موجب نظریه مشورتی شماره 6146/7 مورخه 1/7/1379 اداره حقوقی قوه قضاییه، قاتل از دیه مقتول ارث نمی برد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و...)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1260188|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>
به موجب نظریه مشورتی شماره 6146/7 مورخه 1379/7/1 اداره حقوقی قوه قضاییه، قاتل از دیه مقتول ارث نمی برد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و...)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1260188|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>


* [[رای دادگاه درباره اثر قتل غیر عمد بر توارث (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۰۳۴۵)]]
* [[رای دادگاه درباره اثر قتل غیر عمد بر توارث (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۰۳۴۵)]]

نسخهٔ ‏۳ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۱:۵۱

ماده ۸۸۰ قانون مدنی: قتل از موانع ارث است بنابراین کسی که مورث خود را عمداً بکشد از ارث او ممنوع می‌شود اعم از این که قتل بالمباشره باشد یا بالتسبیب و منفرداً باشد یا به شرکت دیگری.

پیشینه

بر خلاف دین یهود، در آیین های مسیحی و زرتشتی، قتل از موانع ارث است. [۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

به نظر یکی از حقوقدانان، اگر شخصی، پدر خود را بکشد؛ تا وارث جد خویش گردد؛ از ارث محروم می شود. [۲] و به عقیده برخی دیگر، درچنین فرضی، محرومیت از ارث را منتفی می دانند. [۳]

در محرومیت قاتل از ارث، سبب و شرط وراثت وجوددارند؛ اما مصلحت موردنظر قانونگذار در این است که، با درنظرگرفتن اوضاع و احوال خاصی، سبب و شرط مزبور، مؤثر واقع نگردند. وگرنه، قتل مورث توسط وارث، شیوع پیدا خواهدکرد. [۴] [۵]

رضایت مقتول جهت کشتن وی را، نمی توان مانع محروم شدن قاتل او از ارث، دانست. [۶]

محرومیت قاتل از ارث را، می توان از مصادیق مانعیت دانست. [۷]

محرومیت قاتل از ارث، از مصادیق حجب به وصف است. [۸]

مستندات فقهی

به موجب روایتی از امام باقر، زن و مرد از دیه یکدیگر ارث می برند؛ مگراینکه یکی از آنان، قاتل دیگری باشد. [۹]

به موجب روایتی از امام باقر، قاتل، از مقتول خویش ارث نمی برد؛ و ترکه متعلق به ورثه قاتل خواهدبود. [۱۰]

سوابق فقهی

در محرومیت قاتل از ارث، تفاوتی نمی کند که قاتل، واحد یا متعدد باشد. [۱۱]

رویه های قضایی

به موجب نظریه کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضایی دادگستری دامغان در مهر 1381، معاونت در قتل عمدی، درصورتیکه از مصادیق تسبیب مندرج در ماده 880 قانون مدنی باشد؛ مانع ارث محسوب می گردد. [۱۲]

به موجب نظریه مشورتی شماره 6146/7 مورخه 1379/7/1 اداره حقوقی قوه قضاییه، قاتل از دیه مقتول ارث نمی برد. [۱۳]

مقالات مرتبط

اصل ممنوعیت استناد به عمل نامشروع خویش؛ مطالعه‏ای تطبیقی در فقه اسلامی و حقوق ایران

شرایط قتل مانع ارث و مطالعة تطبیقی آن در فرق اسلامی

منابع

  1. عزیزاله فهیمی. ارث تطبیقی مقایسه مقررات ارث در حقوق مدنی و اقلیت های دینی ایران (زرتشتی-کلیمی-مسیحی). چاپ 1. خرسندی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3070464
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. اساس در قوانین مدنی (المدونه). چاپ 1. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1444828
  3. مهدی شهیدی. ارث. چاپ 8. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 155260
  4. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مکتب های حقوقی در حقوق اسلام. چاپ 3. گنج دانش، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2978692
  5. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 187640
  6. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 100132
  7. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد دوم) (در اجاره، مساقات، مضاربه، جعاله، شرکت، ودیعه، عاریه، قرض، قمار،وکالت ...). چاپ 12. اسلامیه، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 306500
  8. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 327904
  9. احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و محمدحسین (ترجمه) مهوری. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیه اله  سیدحسین بروجردی (جلد بیست و نه) (ارث). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5010712
  10. احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و محمدحسین (ترجمه) مهوری. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیه اله  سیدحسین بروجردی (جلد بیست و نه) (ارث). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5009992
  11. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 53852
  12. علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 575028
  13. مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و...). چاپ 2. معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1260188