ماده ۸۸۳ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
هرگاه پدر بعد از [[لعان]] رجوع کند پسر از او ارث می‌برد لیکن از ارحام پدر و همچنین پدر و ارحام پدری از پسر ارث نمی‌برند.
'''ماده ۸۸۳ قانون مدنی''': هرگاه پدر بعد از [[لعان]] [[رجوع از لعان|رجوع]] کند پسر از او [[ارث]] می‌برد لیکن از [[اقربا|ارحام]] پدر و همچنین پدر و ارحام پدری از پسر ارث نمی‌برند.
* {{زیتونی|[[ماده ۸۸۲ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۸۸۴ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}


== فلسفه و مبانی نظری ماده ==
با وقوع لعان، رابطه خویشاوندی بین پدر و پسر برای همیشه قطع می‌گردد؛ لذا رجوع از لعان، به منزله [[اقرار|اقراری]] است که فقط، می‌تواند به [[ضرر]] پدر باشد و اقرار به ضرر دیگران، فاقد اثر است، به همین دلیل با رجوع از لعان، پسر از پدر ارث می‌برد؛ ولی پدر حق ارث بری از او را ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1511668|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=رهام|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3574308|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=بروجردی عبده|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1062496|صفحه=|نام۱=منصور|نام خانوادگی۱=عدل|چاپ=1}}</ref>


*{{زیتونی|مشاهده ماده قبلی}}
*{{زیتونی|مشاهده ماده بعدی}}
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
باوقوع لعان، رابطه خویشاوندی بین پدر و پسر برای همیشه قطع می گردد. لذا رجوع از لعان، به منزله اقراری است که فقط، می تواند به ضرر پدر باشد و اقرار به ضرر دیگران، فاقد اثر است. به همین دلیل با رجوع از لعان، پسر از پدر ارث می برد؛ ولی پدر حق ارث بری از او را ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1511668|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=رهام|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3574308|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=بروجردی عبده|چاپ=1}}</ref>  <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1062496|صفحه=|نام۱=منصور|نام خانوادگی۱=عدل|چاپ=1}}</ref>
بین [[فرزند لعان|فرزند ملاعنه]] و اقربای پدر او، رابطه ارث بری قطع می‌گردد، مگر اینکه آنان به خویشاوندی با فرزند، اقرار نمایند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد ششم) (در ادله اثبات دعوا، اقرار، اسناد، شهادت، امارات، قسم، اصول عملیه)|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=کتابفروشی اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=272764|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=7}}</ref>


بین فرزند ملاعنه و اقربای پدر او، رابطه ارث بری قطع می گردد. مگر اینکه آنان به خویشاوندی با فرزند، اقرار نمایند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد ششم) (در ادله اثبات دعوا، اقرار، اسناد، شهادت، امارات، قسم، اصول عملیه)|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=کتابفروشی اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=272764|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=7}}</ref>
این ماده، دلالت بر فرضی بودن عدم انتساب فرزند به پدر خویش دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=100248|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref>


این ماده دلالت بر فرضی بودن عدم انتساب فرزند به پدر خویش دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=100248|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref>
== مطالعات فقهی ==


== مستندات فقهی ==
=== مستندات فقهی ===
با استناد به روایتی از امام صادق، رجوع از لعان، موجب ارث بری فرزند از پدر گردیده، ولی دیگر، پدر از او ارث نمی برد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیه اله سیدحسین بروجردی (جلد بیست و نه) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5079440|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=محمدحسین (ترجمه)|نام خانوادگی۳=مهوری|چاپ=1}}</ref>
با استناد به روایتی از امام صادق، رجوع از لعان، موجب ارث بری فرزند از پدر گردیده، ولی دیگر، پدر از او ارث نمی‌برد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیه اله سیدحسین بروجردی (جلد بیست و نه) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فرهنگ سبز|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5079440|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=اسماعیل تبار|نام۲=سیداحمدرضا|نام خانوادگی۲=حسینی|نام۳=محمدحسین (ترجمه)|نام خانوادگی۳=مهوری|چاپ=1}}</ref>


== سوابق فقهی ==
=== سوابق فقهی ===
رجوع از لعان، در آنچه که به ضرر مرد است؛ مؤثر بوده و در آنچه که به نفع او است؛ اثری ندارد. بدین ترتیب، پس از تکذیب لعان توسط پدر، فرزند از پدر ارث برده؛  ولی پدر و خویشان پدری، از او ارث نمی برند؛ و از اقربای پدر نیز به او، ارثی تعلق نخواهدگرفت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=54244|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref> <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=54236|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref>
رجوع از لعان، در آنچه که به ضرر مرد است؛ مؤثر بوده و در آنچه که به نفع او است؛ اثری ندارد، بدین ترتیب، پس از تکذیب لعان توسط پدر، فرزند از پدر ارث برده؛ ولی پدر و خویشان پدری، از او ارث نمی‌برند؛ و از اقربای پدر نیز به او، ارثی تعلق نخواهدگرفت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=54244|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=54236|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref>


== انتقادات ==
== انتقادات ==
این ماده دارای ایراد نگارشی است. به جای (لیکن از ارحام پدری ارث نمی برد)؛ باید نوشته می شد: (همچنین پدر و ارحام پدری، از فرزند ارث نمی برند).<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه محشای قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1715004|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=3}}</ref>
این ماده، دارای ایراد نگارشی است و به جای «لیکن از ارحام پدری ارث نمی‌برد»؛ باید نوشته می‌شد: «همچنین پدر و ارحام پدری، از فرزند ارث نمی‌برند».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه محشای قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1715004|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=3}}</ref>
 
== مقالات مرتبط ==
* [[ماهیت حقوقی طلاق خلع]]


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{مواد قانون مدنی}}
{{مواد قانون مدنی}}
[[رده:مواد قانون مدنی]]
[[رده:اموال]]
[[رده:وصیت و ارث]]
[[رده:ارث]]
[[رده:شرایط و موانع ارث]]
[[رده:موانع ارث]]
[[رده:لعان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۲۱

ماده ۸۸۳ قانون مدنی: هرگاه پدر بعد از لعان رجوع کند پسر از او ارث می‌برد لیکن از ارحام پدر و همچنین پدر و ارحام پدری از پسر ارث نمی‌برند.

فلسفه و مبانی نظری ماده

با وقوع لعان، رابطه خویشاوندی بین پدر و پسر برای همیشه قطع می‌گردد؛ لذا رجوع از لعان، به منزله اقراری است که فقط، می‌تواند به ضرر پدر باشد و اقرار به ضرر دیگران، فاقد اثر است، به همین دلیل با رجوع از لعان، پسر از پدر ارث می‌برد؛ ولی پدر حق ارث بری از او را ندارد.[۱][۲][۳]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

بین فرزند ملاعنه و اقربای پدر او، رابطه ارث بری قطع می‌گردد، مگر اینکه آنان به خویشاوندی با فرزند، اقرار نمایند.[۴]

این ماده، دلالت بر فرضی بودن عدم انتساب فرزند به پدر خویش دارد.[۵]

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

با استناد به روایتی از امام صادق، رجوع از لعان، موجب ارث بری فرزند از پدر گردیده، ولی دیگر، پدر از او ارث نمی‌برد.[۶]

سوابق فقهی

رجوع از لعان، در آنچه که به ضرر مرد است؛ مؤثر بوده و در آنچه که به نفع او است؛ اثری ندارد، بدین ترتیب، پس از تکذیب لعان توسط پدر، فرزند از پدر ارث برده؛ ولی پدر و خویشان پدری، از او ارث نمی‌برند؛ و از اقربای پدر نیز به او، ارثی تعلق نخواهدگرفت.[۷][۸]

انتقادات

این ماده، دارای ایراد نگارشی است و به جای «لیکن از ارحام پدری ارث نمی‌برد»؛ باید نوشته می‌شد: «همچنین پدر و ارحام پدری، از فرزند ارث نمی‌برند».[۹]

مقالات مرتبط

منابع

  1. عبداله خدابخشی. آثار برگزیده حقوقی (استقلال و پیوند حقوق مدنی و کیفری). چاپ 1. فکرسازان، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1511668
  2. محمد بروجردی عبده. کلیات حقوق اسلامی. چاپ 1. رهام، 1381.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3574308
  3. منصور عدل. حقوق مدنی. چاپ 1. خرسندی، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1062496
  4. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد ششم) (در ادله اثبات دعوا، اقرار، اسناد، شهادت، امارات، قسم، اصول عملیه). چاپ 7. کتابفروشی اسلامی، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 272764
  5. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 100248
  6. احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و محمدحسین (ترجمه) مهوری. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیه اله سیدحسین بروجردی (جلد بیست و نه) (ارث). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5079440
  7. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 54244
  8. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد دوم). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 54236
  9. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مجموعه محشای قانون مدنی. چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1715004