ماده ۹۱۱ قانون مدنی

ماده ۹۱۱ قانون مدنی: هرگاه میت اولاد بلاواسطه نداشته باشد اولاد اولاد او قائم‌مقام اولاد بوده و بدین طریق جزو وراث طبقه اول محسوب و با هر یک از ابوین که زنده باشد ارث می‌برد. تقسیم ارث بین اولاد بر حسب نسل به عمل می‌آید: یعنی هر نسل حصه کسی را می‌برد که به توسط او به میت می‌رسد؛ بنابراین اولاد پسر دو برابر اولاد دختر می‌برند. در تقسیم بین افراد یک نسل، پسر دو برابر دختر می‌برد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در وراثت به قائم مقامی، قاعده اقربیت رعایت می‌شود.

اگر ابوین میت، به هنگام فوت او، زنده بوده باشند؛ و نیز متوفی دارای یک دختر بوده؛ که پیش از فوت خود او، از دنیارفته است؛ لیکن از خود، فرزندانی را به جا گذاشته‌است؛ دراینصورت، نصف ترکه به نوه‌های متوفی رسیده؛ و سدس ماترک نیز، نصیب هر یک از پدر و مادر او خواهدبود؛ و آنچه از ترکه باقی بماند؛ به نسبت فرض هر یک از وراث، به آنان رد خواهدشد.

هرگاه نوه‌های پسری متوفی، عبارت باشند از دو دختر و یک پسر، در اینصورت، اولاد ذکور میت، دو برابر اولاد اناث او، ارث خواهندبرد.

مستندات فقهی

بااستناد به روایتی از امام صادق، درصورت فقدان اولاد بلاواسطه برای میت، پسر پسر، جانشین پسر میت، و دختر دختر، جانشین دختر متوفی خواهدشد.

سوابق فقهی

درصورتیکه متوفی به هنگام فوت، دارای فرزندی نباشد؛ نوه‌های او، به جانشینی از اولاد میت، ارث خواهندبرد.

فرزند پسر (نوه) متوفی، در ارث بری و حاجب شدن، حکم پسر متوفی را دارد.

نوه پسری متوفی، دو برابر نوه دختری او، ارث می‌برد.

مصادیق و نمونه‌ها

اگر فرزندان متوفی، پیش از او از دنیا رفته باشند؛ ولی از خود فرزندانی به جا گذاشته باشند؛ به این ترتیب که دختر متوفی، دارای پسری به نام علی بوده؛ و پسر متوفی نیز، دختری به نام فاطمه داشته باشد؛ دراینصورت، فاطمه، دو برابر علی ارث خواهدبرد.