ماده ۱۰۵۹ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
«[[کفائت]]» در لغت، یعنی برابری و همتایی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه و حقوق تطبیقی (مجموعه مقاله)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1156548|صفحه=|نام۱=گروهی از مؤلفان|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>
«[[مسلمان|مسلم]]» در '''ماده ۱۰۵۹ قانون مدنی'''، کسی است که به [[توحید|یگانگی خدا]] و [[نبوت]] حضرت محمد، اقرار نماید،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (نظام مالی خانواده)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1122112|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=امیرمحمدی|چاپ=1}}</ref> و شهادتین بر زبان رانده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=خودآموز مکاسب (جلد چهارم) (آرش، شروط ضمن عقد) (همراه با مقاله تحلیل مواد 355 و 384 و 385 قانون مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=85472|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
 
به کسی که به [[توحید|یگانگی خدا]] و [[نبوت]] حضرت محمد، اقرار نماید؛ «[[مسلمان|مسلم]]» گویند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (نظام مالی خانواده)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1122112|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=امیرمحمدی|چاپ=1}}</ref> مسلم، کسی است که شهادتین بر زبان رانده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=خودآموز مکاسب (جلد چهارم) (آرش، شروط ضمن عقد) (همراه با مقاله تحلیل مواد 355 و 384 و 385 قانون مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=85472|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
 
«[[کفر]]» در لغت، یعنی بی‌دین بودن، و در [[حقوق]] به کسی که به توحید یا پیامبری حضرت محمد، یا [[انکار یکی از ضروریات دین|یکی از ضروریات دین]]، اعتقاد نداشته باشد؛ «[[کافر]]» گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=111316|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>


== مطالعات تطبیقی ==
== مطالعات تطبیقی ==
ماده ۱۶ [[اعلامیه جهانی حقوق بشر]]، مذهب را در [[نکاح|ازدواج]]، [[شرطیت|شرط]] نمی‌داند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref> اما در حقوق مصر، نکاح مسلمه با غیرمسلم، جایز نیست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref> در حقوق سوریه نیز، نکاح مسلمه با غیرمسلم، جایز نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref>
ماده ۱۶ [[اعلامیه جهانی حقوق بشر]]، مذهب را در [[نکاح|ازدواج]]، [[شرطیت|شرط]] نمی‌داند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref> اما در حقوق مصر، نکاح مسلمه با غیرمسلم، [[جواز|جایز]] نیست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref> در حقوق سوریه نیز، نکاح مسلمه با غیرمسلم، جایز نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
نکاح مسلمه با غیرمسلم، جایز نیست؛ حتی اگر به [[نکاح منقطع|نکاح موقت]] باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مسئولیت مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=880064|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=باریکلو|چاپ=3}}</ref> ازدواج مرد مسلمان با زن [[کافر غیر کتابی|کافر غیرکتابیه]] نیز، ممنوع است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تفسیر قانون مدنی اسناد آرا و اندیشه‌های حقوقی (با تجدیدنظر و اضافات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=363468|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|نام۲=حسن|نام خانوادگی۲=ره پیک|نام۳=عبداله|نام خانوادگی۳=کیایی|چاپ=3}}</ref>
نکاح مسلمه با غیرمسلم، جایز نیست؛ حتی اگر به [[نکاح منقطع|نکاح موقت]] باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مسئولیت مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=880064|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=باریکلو|چاپ=3}}</ref> ازدواج مرد مسلمان با زن [[کافر حربی|کافر غیرکتابیه]] نیز، ممنوع است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تفسیر قانون مدنی اسناد آرا و اندیشه‌های حقوقی (با تجدیدنظر و اضافات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=363468|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|نام۲=حسن|نام خانوادگی۲=ره پیک|نام۳=عبداله|نام خانوادگی۳=کیایی|چاپ=3}}</ref>


گفتنی است که اگر پس از ازدواج، [[زوج]]، کافر گردد؛ نکاح بین آنان، [[انحلال نکاح|منحل]] می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد اول) (در اموال، مالکیت، حق انتفاع، حق ارتفاق، تعهدات به‌طور کلی، بیع و معاوضه)|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=اسلامیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=524680|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=17}}</ref>
گفتنی است که اگر پس از ازدواج، [[زوج]]، [[کافر]] گردد؛ نکاح بین آنان، [[انحلال نکاح|منحل]] می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد اول) (در اموال، مالکیت، حق انتفاع، حق ارتفاق، تعهدات به‌طور کلی، بیع و معاوضه)|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=اسلامیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=524680|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=17}}</ref>


== نکات توضیحی ==
== نکات توضیحی ==
خط ۲۳: خط ۱۹:


=== مستندات فقهی ===
=== مستندات فقهی ===
ازدواج زن مسلمان با مرد غیرمسلمان، به دلالت [[آیه ۱۴۱ سوره نساء]] «... وَلَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا»، [[حرمت|حرام]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مسئولیت مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=880064|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=باریکلو|چاپ=3}}</ref>
 
* ازدواج زن مسلمان با مرد غیرمسلمان، به دلالت [[آیه ۱۴۱ سوره نساء]]: «... وَلَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا»، [[حرمت|حرام]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مسئولیت مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=880064|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=باریکلو|چاپ=3}}</ref>


=== سوابق فقهی ===
=== سوابق فقهی ===
در صورت [[ارتداد]] شوهر پس از ازدواج، نکاح میان او و همسرش، منحل می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref>
 
* در صورت [[ارتداد]] شوهر پس از ازدواج، نکاح میان او و همسرش، منحل می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref>


== مصادیق و نمونه‌ها ==
== مصادیق و نمونه‌ها ==

نسخهٔ ‏۲۴ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۶

ماده ۱۰۵۹ قانون مدنی: نکاح مسلمه با غیرمسلم جایز نیست.

توضیح واژگان

«مسلم» در ماده ۱۰۵۹ قانون مدنی، کسی است که به یگانگی خدا و نبوت حضرت محمد، اقرار نماید،[۱] و شهادتین بر زبان رانده باشد.[۲]

مطالعات تطبیقی

ماده ۱۶ اعلامیه جهانی حقوق بشر، مذهب را در ازدواج، شرط نمی‌داند،[۳] اما در حقوق مصر، نکاح مسلمه با غیرمسلم، جایز نیست،[۴] در حقوق سوریه نیز، نکاح مسلمه با غیرمسلم، جایز نیست.[۵]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

نکاح مسلمه با غیرمسلم، جایز نیست؛ حتی اگر به نکاح موقت باشد.[۶] ازدواج مرد مسلمان با زن کافر غیرکتابیه نیز، ممنوع است.[۷]

گفتنی است که اگر پس از ازدواج، زوج، کافر گردد؛ نکاح بین آنان، منحل می‌شود.[۸]

نکات توضیحی

قانون مدنی ایران، برای ازدواج مرد مسلمان با زن کافر، منعی قائل نگردیده‌است،[۹][۱۰] اما لازم به ذکر است که مرد مسلمان نمی‌تواند با کافر غیرکتابیه ازدواج نماید.[۱۱]

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

  • ازدواج زن مسلمان با مرد غیرمسلمان، به دلالت آیه ۱۴۱ سوره نساء: «... وَلَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا»، حرام است.[۱۲]

سوابق فقهی

  • در صورت ارتداد شوهر پس از ازدواج، نکاح میان او و همسرش، منحل می‌گردد.[۱۳]

مصادیق و نمونه‌ها

  • ازدواج با مرد کمونیست و کافر، حرام است.[۱۴]

مقالات مرتبط

منابع

  1. محمدرضا امیرمحمدی. حقوق مدنی (نظام مالی خانواده). چاپ 1. میزان، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1122112
  2. عباس زراعت. خودآموز مکاسب (جلد چهارم) (آرش، شروط ضمن عقد) (همراه با مقاله تحلیل مواد 355 و 384 و 385 قانون مدنی). چاپ 1. جنگل، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 85472
  3. . 
  4. . 
  5. . 
  6. علیرضا باریکلو. مسئولیت مدنی. چاپ 3. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 880064
  7. سیدمرتضی قاسم‌زاده، حسن ره پیک و عبداله کیایی. تفسیر قانون مدنی اسناد آرا و اندیشه‌های حقوقی (با تجدیدنظر و اضافات). چاپ 3. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 363468
  8. سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد اول) (در اموال، مالکیت، حق انتفاع، حق ارتفاق، تعهدات به‌طور کلی، بیع و معاوضه). چاپ 17. اسلامیه، 1375.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 524680
  9. احمدرضا نائینی. مشروح مذاکرات قانون مدنی. چاپ 1. مرکز پژوهش‌های مجلس شورا ی اسلامی، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 226592
  10. مجله حقوقی دادگستری شماره 69 بهار 1389. قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 765896
  11. عبدالرسول دیانی. حقوق خانواده (ازدواج و انحلال آن). چاپ 1. میزان، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1052868
  12. علیرضا باریکلو. مسئولیت مدنی. چاپ 3. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 880064
  13. . 
  14. سیدحسین صفایی. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال). چاپ 11. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 14268