ماده ۸۷۴ قانون مدنی

ماده ۸۷۴ قانون مدنی: اگر اشخاصی که بین آن‌ها توارث باشد بمیرند و تاریخ فوت یکی از آن‌ها معلوم و دیگری از حیث تقدم و تأخر مجهول باشد فقط آن که تاریخ فوتش مجهول است از آن دیگری ارث می‌برد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۸۷۳ قانون مدنی

• ماده ۱۰۲۴ قانون مدنی

توضیح واژگان

تأخر در لغت به معنای عقب ماندن است؛ و حادث به معنای پدیدآمدن؛ و در اصول فقه، به ایجاد اعتبار برای واقعه ایجابی متأخر، دربین دو رویداد مردد، «اصل تأخر حادث» گویند.

مطالعات تطبیقی

در حقوق سوئیس، اگر دو نفر در یک حادثه فوت نمایند؛ فرض می‌شود که در زمانی واحد، مرده‌اند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در صورتی که تاریخ وفات یکی از دو شخصی که بین آنان توارث وجود دارد؛ معلوم بوده و تاریخ فوت دیگری مجهول باشد؛ اصل تأخر حادث، مقتضی است کسی که تاریخ مرگ او مجهول است؛ از کسی که زمان وفات او معلوم است؛ ارث ببرد. در موردی که تاریخ فوت یکی اشخاصی که از هم ارث می‌برند؛ معلوم بوده و تاریخ مرگ دیگری مجهول باشد؛ چون اصل استصحاب، دلالت بر زنده بودن وارث به هنگام وفات مورث دارد؛ و اصل تأخر حادث نیز، چنین حکم می‌نماید؛ پس شخصی که تاریخ فوت او مجهول است؛ از مورث خویش که معلوم است در چه زمانی مرده، ارث می‌برد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

در صورتی که یکی از تاریخ وفات یکی از دو شخصی که بین آنان توارث وجوددارد؛ معلوم بوده و تاریخ فوت دیگری مجهول باشد؛ کسی که تاریخ مرگ او مجهول است؛ از کسی که زمان وفات او معلوم است؛ ارث می‌برد.

اصل تأخر حادث، از لحاظ حجیت، تابع اصل مثبت است.

رویه‌های قضایی

• به موجب نظریه مورخه ۱۳۶۵/۱۱/۳۰ قضات دادگستری تهران، هیچ تعارضی بین مواد ۱۰۲۴ و ۸۷۳ و ۸۷۴ قانون مدنی وجود نداشته و هر کدام از این مواد، فرضی جداگانه و خاص و متفاوت را مورد بررسی قرارداده اند.

مصادیق و نمونه‌ها

• علی، برادر یاسمن است، او در تاریخ ۱۳۵۴/۳/۱۱ فوت نموده؛ یاسمن نیز رحلت کرده؛ اما تاریخ وفات او معلوم نیست، به موجب این ماده، یاسمن از علی ارث می‌برد.
• علی و مادر او، در یک حادثه ریزش کوه مجروح گردیده و هر دو به بیمارستان منتقل شده و در آنجا فوت می‌شوند، علی در ساعت ۱۶ زنده نبوده‌است؛ زمان وفات مادرش هم معلوم نیست، هر چند زمان دقیق مرگ هر دو شخص، مشخص نمی‌باشد؛ اما اصل تأخر حادث دلالت بر استصحاب بقای حیات مادر، در زمان وفات فرزندش دارد، در نتیجه مادر علی از او ارث می‌برد.

مقالات مرتبط

• استثنائات اصل تأخر حادث در باب ارث غرق شدگان و زیر آوار رفتگان (نقد و بررسی رأی دادگاه)